Bình giảng bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh Hay Chọn Lọc

Văn mẫu lớp 11: Bình giảng bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh gồm các bài văn mẫu hay cho các em học sinh tham khảo, củng cố kỹ năng cần thiết cho bài kiểm tra viết sắp tới đây của mình. Mời các em học sinh cùng tham khảo.

1. Audio Phân tích bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh

2. Video Phân tích bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh

3. Bình giảng bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh mẫu 1

Xuân Quỳnh là nữ nhà thơ có phong cách sáng tác hồn hậu, đằm thắm nhưng tha thiết và mãnh liệt. Đọc thơ chị chúng ta như lạc vào một thế giới với đầy cung bậc cảm xúc khác nhau. Bài thơ “Sóng” rút trong tập Hoa dọc chiến hào là một tác phẩm như vậy. Xuân Quỳnh muốn gửi gắm những tâm sự thầm kín nhưng rất mực sâu sắc và da diết qua những vần thơ 5 chữ này.

Có lẽ thể thơ 5 chữ rất phù hợp cho phong cách sáng tác cũng như mục đích sáng tác bài thơ này của Xuân Quỳnh. Với tâm hồn sôi nổi, trẻ trung, tình yêu phơi phới, sống và cống hiến hết mình Xuân Quỳnh đã trải lòng mình trên những vần thơ thật đẹp.

Sóng là hình tượng trung tâm, xuyên suốt bài thơ, biểu tượng cho khát vọng, tình yêu mãnh liệt của người con gái khi yêu. Những biểu hiện của sóng chính là những cung bậc tình cảm của người con gái, khi dịu dàng, khi dữ dội, khi mãnh liệt không thể kiềm chế được. Cũng có thể nó Xuân Quỳnh đã hóa thân vào sóng để biến tình yêu của mình thành bất diệt trong trái tim.

Tác giả mở đầu bài thơ bằng sự đối lập của sóng:

Dữ dội và dịu êm

Ồn ào và lặng lẽ

Sông không hiểu nổi mình

Sóng tìm ra tận bể

Đọc những câu thơ này lên, người đọc nhận ra sự đối lập một cách rõ nét của sóng. Sóng có lúc yên lặng, không nổi sóng nhưng khi có giông bão thì lại cuồn cuộn lên dữ dội, ồn ào. Sóng với muôn vàn biểu hiện, không bao giờ đứng yên. Tâm hồn người con gái khi yêu có chăng cũng như vậy, luôn chồng chất nhiều trạng thái và trăn trở khác nhau. Nếu như hiện tượng của sóng khó có thể giải thích nổi thì những trạng thái khi yêu của người con gái cũng thế. Khi thế giới này chật hẹp quá nhưng tình yêu lại quá rộng lớn, con “sóng” ấy muốn đi đến một nơi thật xa, có thể vẫy vùng, có thể bắt nhịp yêu thương.

Có thể nói phong cách thể hiện cũng như quan niệm của Xuân Quỳnh trong tình yêu thật mới mẻ, đầy sức hút.

Tuy tâm trạng luôn biến động nhưng con sóng cũng như tấm lòng người con gái khi yêu vẫn luôn như thế, không biến đổi, nó càng mãnh liệt hơn:

Ôi con sóng ngày xưa

Và ngày sau vẫn thế

Nỗi khát vọng tình yêu

Bồi hồi trong ngực trẻ

Khát vọng trong tình yêu luôn mãnh liệt và tha thiết. Tuổi trẻ là tuổi của tình yêu và hi vọng. Tình yêu càng lớn, khát vọng càng mãnh liệt. Đó dường như là chân lý trong tình yêu. Tình yêu của tuổi trẻ là tình yêu tràn đầy hi vọng.

Sang những khổ thơ tiếp theo, hình ảnh nhân vật trữ tình đã xuất hiện giãi bày những tâm sự cũng như những hoài nghi chưa giải thích được:

Sóng bắt đầu từ gió

Gió bắt đầu từ đâu

Em cũng không biết nữa

Khi nào ta yêu nhau

Đến quy luật của tự nhiên “sóng” từ đâu, “gió” từ đâu con người cũng không thể giải thích được thì tình yêu đến từ bao giờ có phải chăng cũng khó lí giải hay không? Sự vô hạn của thiên nhiên khiến cho sự hữu hạn của tình yêu bất lực, không thể giải thích. Lại thêm một quan niệm mới về tình yêu của Xuân Quỳnh. Tình yêu vốn là thứ khó đoán, nó đến từ bao giờ lại càng mơ hồ hơn hết.

Câu thơ “Em cũng không biết nữa” thể hiện sự hồn nhiên nhưng đáng yêu của người con gái. Như một kiểu hờn dỗi vô cớ với chính bản thân mình.

Xuân Quỳnh đã tìm đến với những cung bậc của sóng để thể hiện cung bậc tha thiết và mãnh liệt nhất trong tình yêu

Con sóng dưới lòng sâu

Con sóng trên mặt nước

Ôi con sóng nhớ bờ

Ngày đêm không ngủ được

Lòng em nhớ đến anh

Cả trong mơ còn thức

Lại là một cấu trúc đối lập tương phản có giá trị cao trong việc thể hiện trạng thái khi yêu. Nỗi nhớ trong tình yêu luôn là điều cồn cào và tha thiết nhất. Dù là “Sóng trên mặt nước” hay “sóng dưới lòng sâu” thì “bờ” vẫn luôn là điều mà sóng nhớ nhung nhất. Cũng như “anh” vẫn luôn là nỗi nhớ thường trực trong “em”. Đặc biệt nỗi nhớ này càng da diết và cồn cào hơn ở cả ngảy trong mơ. Nỗi nhớ cứ thường trực, chực trào ra ngay bất cứ lúc nào.

Người ta vẫn nói trong tình yêu con gái luôn ở thế bị động, nhút nhát, e dè nhưng trong thơ của Xuân Quỳnh con gái ở thế chủ động, không che dấu tình cảm của mình, cứ để nó tràn ra. Một cách thể hiện, một quan niệm mới mẻ đầy ấn tượng đối với người đọc.

Tình yêu của “em” luôn thủy chung dù cho hai người ở cách xa:

Dẫu xuôi về phương bắc

Dẫu ngược về phương nam

Nơi nào em cũng nghĩ

Hướng về anh một phương

Dù không gian mênh mông và thời gian dài đằng đẵng thì trái tim của “em” vẫn chỉ hướng về mỗi anh. Đó như một lời thế sâu sắc và bất diệt trong tình yêu của người con gái.

Nhưng dẫu tình yêu có dài, có sâu nặng thì tấm lòng của người con gái vẫn luôn thấp thỏm, lo ngại:

Cuộc đời tuy dài thế

Năm tháng vẫn đi qua

Như biển kia dẫu rộng

Mây vẫn bay về xa

Những câu thơ thoáng một nỗi buồn mênh mang và xa xăm, chuyện gì rồi cũng qua đi, năm tháng và tình yêu cũng vậy. Liệu rằng tình yêu có thể vĩnh cửu hay không, chỉ có thể hòa mình vào thiên nhiên, vào đất trời thì mới có thể làm cho tình yêu bay cao, bay xa hơn.

Những băn khoăn, trăn trở trong tình yêu của người con gái đã trở nên mãnh liệt, thôi thúc thành ước vọng:

Làm sao được tan ra

Thành trăm con sóng nhỏ

Giữa biển lớn tình yêu

Để ngàn năm còn vỗ

Nhân vật trữ tình đang loay hoay tìm cách làm tan chảy những con sóng hòa vào đại dương mênh mông để tình yêu luôn tồn tại, luôn còn mãi, vĩnh cửu. Vốn dĩ tình yêu không bao giờ đơn đọc một mình, nó luôn hòa với thế giới bao la ở bên ngoài. Xuân Quỳnh thực sự rất khéo léo và tài hoa, kết tinh được những khát vọng lớn lao của người con gái.

“Sóng” là một bài thơ hay, ý nghĩa, vừa sôi nổi vừa hồn nhiên vừa mãnh liệt vừa mang ý tượng trưng cho một tình yêu bất diệt và tha thiết. Xuân Quỳnh xứng đáng là một nhà thơ tiêu biểu, với một phong cách hiện đại, nữ tính nhưng mãnh liệt, cháy bỏng.

Phân tích bài thơ Sóng

4. Bình giảng bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh mẫu 2

Nếu như Xuân Diệu đã từng thổn thức vì tình yêu, dâng hiến trọn đời cho tình yêu chạy vội với thời gian để được yêu thì Xuân Quỳnh cũng thế, cũng từng thấp thỏm, lo âu, đau khổ vì yêu. Nhưng dù sao đi nữa, là phận nữ nhi nên người rất ít tó ra táo bạo, quá mạnh dạn như Xuân Diệu. Đọc thơ Xuân Quỳnh, ta thường bắt gặp hình ảnh con sóng, chiếc thuyền nói hộ tình yêu. Cũng vì lẽ ấy, suy cho cùng đây chỉ là những chất liệu dung dị, bình thường nhất trong cuộc sống song lại chứa đựng biết bao là ẩn ý, biết bao là ẩn tình mà Xuân Quỳnh muốn bày tỏ. Chúng ta đã đến với Sóng của Xuân Quỳnh để thưởng thức từng vị thương, vị nhớ của một người phụ nữ đang yêu.

Người ta thường ví rằng tình yêu là một bông hoa kì diệu! Vâng! Quả đúng như thế, tình yêu chưa bao giờ đi theo một hướng xác định. Cũng có lúc, người ta nhìn nhận tình yêu là cây đàn muôn điệu gảy lên muôn bản nhạc tình, có khi trầm bổng thiết tha, có khi nghẹ ngào đau đớn, cũng có khi e ấp, nũng nịu, dễ thương. Thì đây, trong bài thơ này, tình cảm của nhân vật “Em” cũng biến thiên như thế!

Sóng là thơ ngũ ngôn, một thể thơ rất phù hợp để kể về một huyền thoại tình yêu đầy ăm ắp những tâm trạng khắc khoải, những cung bậc tình cảm và vì thế bài thơ dễ dàng được phổ nhạc. Sóng là một hình tượng ẩn dụ, là phương tiện bộc lộ tình cảm của nhân vật “Em"

Dữ dội và dịu êm

Ồn ào và lặng lẽ

Sóng không hiểu nổi mình

Sóng tìm ra tận bể

Ôi con sóng ngày xưa

Và ngày sau vẫn thể

... Bồi hồi trong ngực trẻ.

Một câu chuyện cổ tích về tình yêu được nhà thơ Xuân Quỳnh kể lại. Câu chuyện bắt đầu từ một con sóng chẳng biết xuất phát từ đâu, sóng hiện ra như một con người có nội tâm nhiều biến động. Hai trạng thái tâm hồn đối lập nhau, giằng xé nhau, buồn vui lẫn lộn. Sóng chẳng hiểu tại sao mình lại cứ “dữ dội” rồi ' dịu êm”, “ồn ào” rồi ‘lặng lẽ”. Phải chăng sóng đang yêu, yêu ân thầm, lặng lẽ? Vâng! Một tình cảm đang rạo rực trong trái tim người con gái làm sao ai có thể “định nghĩa được tình yêu”. Một buổi chiều mộng? Một lần gặp gỡ? Một phút xao dộng trong tâm hồn? Người con gái hay chính nhân vật “Em” trong bài đang cố tìm câu giải đáp cho tình yêu, cho sự bâng khuâng, đối lập của lòng mình. Và rồi chỉ còn một lối thoát: con sóng phái tìm ra tận bể cũng như “Em” đi tìm nguồn gốc của tình yêu.

Tâm hồn con người là một cõi mênh mông vô tận. Làm sao ta có thể đi xuyên suốt hết cái cõi vô tận ấy. Và ngay chính trong lúc cõi lòng đang bùng lên ngọn lứa yêu thương thì cô gái trẻ lại càng trăn trở, bâng khuâng, khắc khoải, dằn vặt với chính lòng mình. Phải vượt khỏi cái giới hạn chật hẹp này, phải lao mình vào chân trời bao la, những miền vô tận để hiểu rõ lòng mình

Con sóng đã rời bờ ra đi, đi thật xa, cố tìm hiểu và soi mình với những con sóng khác đề biết được sự huyền diệu của tình yêu, mà hiện tại đối với sóng vẫn còn là một bí mật.Tình yêu là gì ư? Một nhà thơ Pháp đã từng khẳng định: “Tình yêu là điều mà con người “không thể hiểu nổi”. Và thế rồi con sóng vẫn đi tìm mãi, tìm mãi:

Ôi con sóng ngày xưa

Và ngày sau vẫn thế

Nỗi khát vọng tình yêu

Bồi hồi trong ngực trẻ.

Tình yêu cũng như con sóng, vẫn vĩnh hằng với thời gian và tuổi trẻ. Xuân Diệu đã từng nói:Hãy để trẻ con nói cái ngon của kẹo, hãy để tuổi trẻ nói hộ tình yêu” Tình yêu gắn liền với tuổi trẻ. Tuổi trẻ là trái tim dào dạt, đa cảm và rạo niềm yêu thương chất sống. Chính vì thế mà cái khát vọng tình yêu cứ bồi hồi trong ngực trẻ, nó cứ thúc đẩy tuổi trẻ đi tìm chân lí yêu đương, cũng như con sóng “ngày xưa và ngày sau vẫn thế'’. Tuy nhiên, câu thơ “bồi hồi trong ngực trẻ” là một câu thơ chưa chín. Thật ra ngực trẻ hay ngực già... đều nồng nàn bồi hồi trước tình yêu. Song, sóng và em cứ tìm mãi mà chẳng hiểu chẳng thể hiểu được tình yêu. Sóng chính là điển hình của sự nhận thức về cái “quy luật” không thể cắt nghĩa được tình yêu:

Sóng bắt đầu từ gió

Gió bắt đầu từ đâu

Em cũng không biết nữa

Khi nào ta yêu nhau.

Sóng bắt đầu từ gió - Vâng! Gió bắt đầu từ đâu? Tình yêu bắt đầu từ đâu? cũng không biết nữa. Đọc những câu thơ này, ta chợt hình dung cái lắc nhẹ như một sự bất lực của cô gái. Trong khi người con gái cố đi tìm tình yêu thì tình yêu trở thành trò chơi ú tim, không tài nào nắm bắt được và thế là, muôn đời tình yêu vẫn là sự bí hiểm.

Tình yêu của “Em” giờ đây trở thành nỗi nhớ da diết, giày vò. Nó choáng đầy không gian,nó chiếm cả tầng sâu và bề rộng, nó trải dài trong mọi thời gian. Phậm Đình An đã nhận xét: “Tình yêu trong thơ Xuân Quỳnh không dừng lại ở mức độ yêu buổi đẩu giản đơn hò hẹn, non nớt, ngọt ngào, mà là tình yêu hạnh phúc, tình yêu gắn bó với cuộc sống chung với nhiều đòi hỏi ở chiều sâu tình cảm,với nhiều chứng minh của thử thách, mang đậm dấu ấn trách nhiệm”. Chính vì thế nên tình yêu của người “Em” ở đây có thể nói không còn bồng bột mà khá chín chắn, có sự can thiệp của lí trí, có ý thức về mặt tình cảm.

Ấy thế mà trong lòng người con gái vẫn trỗi dậy mãnh liệt một nỗi nhớ muôn hình muôn sắc:

Con sóng dưới lòng sâu

Con sóng trên mặt nước

Ôi con sóng nhớ bờ

Ngày đêm không ngủ được.

Nỗi nhớ của “em”, của tình yêu dữ dội được khởi đầu từ những cái cao cả lớn lao, không tủn mủn và tầm thường chút nào! Nỗi nhớ ấy da diết, cuốn lấy tâm hồn người con gái! Với Xuân Quỳnh là thế: mọi con sóng đều có bờ, mục đích là vỗ vào bờ nên khi sóng xa bờ thì phải nhớ bờ, ngày đêm không ngủ được.

Cũng như sóng, nỗi nhớ về “Anh” vẫn trào lên mãnh liệt:

Lòng em nhớ đến anh

Cả trong mơ còn thức

Tình yêu đến, tình yêu mang theo một nỗi nhớ vô bờ đến với “Em”, choáng ngợp tâm hồn “Em”. Tình yêu đã trở nên đậm đà đến thế, và nỗi nhớ lại càng da diết miên man.

“Có không gian nào dài hơn chiều dài nỗi nhớ, có một khoảng mênh mông nào sâu thẳm hơn tình yêu...”. Vâng! Làm sao đo được nỗi nhớ, làm sao đo được tình yêu! “Em” vẫn nhớ đến "Anh”, chỉ nhớ về phương anh mà thôi:

Dẫu xuôi về phương bắc

Dẫu ngược về phương nam

Nơi nào em cũng nghĩ

Hướng về anh - một phương

Tình vêu thật huyền diệu! Điều đáng nói là “Em” biết chủ động, biết gửi trao nỗi nhớ về hướng xác định: Phương anh! - Phương của tình yêu: “rợp trời thương ấy mấy màu xanh suốt, mà em nghiêng hết ấy mấy về phương anh, mà em nghiêng hết ấy mấy về phương anh...” Tình yêu của người phụ nữ thật mãnh liệt nhưng cũng thật trong sáng, dung dị, một tình yêu thủy chung và trọn vẹn. Song để toàn vẹn mối tình ấy, con sóng phải vượt qua muôn ngàn cách trở:

Ở ngoài kia đại dương

Trăm ngàn con sóng đó

Con nào chẳng tới bờ

Dù muôn vời cách trở

Con sóng muốn tới bờ, phải vượt qua bao giông tố, bão bùng, Em muốn hướng về anh. phải vượt qua bao cạm bẫy cuộc đời. Suy cho cùng, tình yêu phải cần thử thách tôi luyện mới thấy rõ giá trị thực sự của nó. Tình yêu muốn tồn tại cũng phài có sự ra đi và trở lại, phải có sự dồi lên, lắng xuống cuối cùng trớ về với tinh yêu hồn nhiên thuở đầu.

Chính tình yêu cùa anh đã giúp cho em vượt qua tất cả, đón nhận một tình yêu vĩnh cửu - tình yêu lớn lao và cao thượng, không mang màu sắc vị không riêng rẽ mà là hòa trong cái chung và ở trong cái chung mênh mông ấy,cái riêng sẽ tồn tại mãi mãi:

Làm sao được tan ra

Thành trăm con sóng nhỏ

Giữa biển lớn tình yêu

Để ngàn năm còn vỗ.

Tình yêu sẽ trưởng thành đằm thắm hơn và sẽ vĩnh hằng trong cái đẹp của tạo hóa.

Bài thơ kết thúc rồi mà nhịp điệu êm ái, nhẹ nhàng của tình yêu vẫn còn vướng đọng đâu đây. Bài thơ thành công không chỉ trong việc miêu tả hình tượng "sóng” mà còn bộc lộ một tình yêu thật sôi nổi, nỗi khao khát tình yêu của nhà thơ nữ. Đây chính là nét mới mẻ trong thơ ca hiện đại Việt Nam, trong rất nhiều loài hoa thì bông hoa Xuân Quỳnh tỏa ra một hương thơm riêng , một cách cảm nhận riêng về sóng - biển trong tình yêu. Tình yêu như con sóng mênh mang, vô tận, song cái đích cuối cùng cũng là một tình yêu thứ nhất vĩnh hằng mãi mãi.

5. Bình giảng bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh mẫu 3

Đối với Xuân Quỳnh tình yêu là lẽ sống, là chân lí trong cuộc đời. Thơ tình của bà giản dị, chân thành mà cũng vô cùng sâu sắc. Sóng là một trong những bài thơ tiêu biểu nhất của bà. Người đọc không chỉ ấn tượng bởi ngôn từ dung dị, giàu cảm xúc mà còn xúc động bởi một trái tim yêu chân thành, đắm thắm và nguyện ước cống hiến đẹp đẽ, cao cả trong tình yêu.

Bài thơ “Sóng” trước hết đặc sắc cách tác giả xây cặp hình tượng sóng – em vô cùng độc đáo, giữa sóng và em có những điểm tương đồng, giao thoa với nhau. Dùng sóng để nói về tình yêu, Xuân Quỳnh không phải là người đầu tiên, ta có thể kể đến Xuân Diệu với vần thơ yêu đương nồng cháy: “Anh xin làm sóng biếc/ Hôn mãi cát vàng em/ Hôn thật khẽ thật êm/ Hôn êm đềm mãi mãi/ Đã hôn rồi hôn lại/ Cho đến mãi muôn đời/ Anh mới thôi dào dạt”. Nhưng Xuân Quỳnh, bằng tài năng và phong cách riêng đã khiến cho hình tượng này mang những điểm khác biệt. Nếu thông thường sóng – động thường gắn liền với người con trai, thì trong thơ Xuân Quỳnh, sóng lại gắn với người con gái, nó cho thấy vẻ đẹp táo bạo, mạnh mẽ, hiện đại ở người phụ nữ.

Mở đầu bài thơ, là những nhận thức, khám phá của em về chính bản thân: “Dữ dội và dịu êm/ Ồn ào và lặng lẽ/ Sông không hiểu nổi mình/ Sóng tìm ra tận bể”. Hai câu thơ đầu tác giả khai thác triệt để hiệu quả nghệ thuật đối, giữa cái ồn ào, mãnh mẽ với cái dịu êm, lặng lẽ, giúp người đọc có thể hình dung thuộc tính tự nhiên của con sóng. Nhưng quan trọng hơn đó chính là ẩn dụ về tâm hồn của một người con gái đang yêu, thế giới tình yêu vô cùng phức tạp, bí ẩn với nhiều cung bậc tình cảm, cảm xúc khác nhau. Từ việc nhận thức về bản thân mình, và tình yêu là vô cùng phức tạp, đã khiến em có một khát vọng muốn truy nguyên, tìm hiểu tình yêu. Có thể thấy khát vọng của nhân vật trữ tình là vô cùng lớn lao, mạnh mẽ bởi dám rời bỏ cái quen thuộc, để tìm cái rộng lớn mênh mông, đầy bất trắc. Khát vọng lớn lao ấy xuất phát từ nhu cầu cắt nghĩa, lí giải thế giới đa chiều, phức tạp trong tình yêu.

Đứng trước không gian biển cả rộng lớn, nhân vật trữ tình đi từ tình yêu bé nhỏ của mình để chiêm nghiệm tình yêu muôn đời. Tiếp tục là sự tương đồng giữa sóng và tình yêu: “Ôi con sóng ngày xưa/ Và ngày sau vẫn thế/ Nỗi khát vọng tình yêu/ Bồi hồi trong ngực trẻ”. Nếu như con sóng dù của ngày xưa, hay ngày sau, quá khứ hay hiện tại thì vẫn luôn ào ạt vỗ vào bờ thì tình yêu cũng vậy, các thế hệ sẽ nối tiếp yêu nhau bằng một tình yêu nồng nàn, tha thiết.

Nhân vật trữ tình tiếp tục cắt nghĩa, lí giải về nguồn gốc của sóng và gió, đồng thời cũng là cắt nghĩa lí, giải về tình yêu:

Trước muôn trùng sóng bể

Khi nào ta yêu nhau

Trong hai khổ thơ tác giả đưa ra ba câu hỏi tu từ: Từ nơi nào sóng lên? Gió bắt đầu từ đâu? Và Khi nào ta yêu nhau? Những từ để hỏi: khi nào, nơi nào,… tạo nên giọng thơ suy tư, lí trí những lại bất lực khi tìm hiểu nguồn gốc của tình yêu, nhân vật trữ tình phải thú nhận một cách thành thực, đáng yêu về việc không thể đưa ra câu trả lời cho câu hỏi “Khi nào ta yêu nhau”. Điều này, chính ông hoàng thơ tình Xuân Diệu cũng đã từng thú nhận: “Làm sao cắt nghĩa nổi tình yêu”. Khổ thơ đã nói lên được quy luật tâm lí chung của tất cả những người đang yêu đó là luôn hào hứng tìm cách cắt nghĩa tình yêu của mình. Song cuối cùng đều phải thừa nhận tình yêu là thứ chỉ có thể tận hưởng chứ không thể lí giải.

Bằng sự sóng đôi, hòa quyện giữa hai hình tượng sóng – em, nhân vật trữ tình đã cắt nghĩa, lí giải về chính mình và về tình yêu. Qua sự cắt nghĩa ấy cho ta thấy hình ảnh một cô gái mang trong mình tình yêu sôi nổi, khát vọng to lớn, mãnh liệt nhưng vẫn hết sức đằm thắm, dịu dàng.

Sang đến khổ thơ thứ năm và thứ sáu Xuân Quỳnh tập trung làm rõ những cung bậc cảm xúc quan trọng nhất và cũng mãnh liệt nhất trong tình yêu đó chính là nỗi nhớ. Để thể hiện nỗi nhớ trong tình yêu, Xuân Quỳnh cũng mượn quy luật chung của sóng, sóng ở đây đã nhân hóa thành một cô gái có tình yêu mãnh liệt với bờ. Nỗi nhớ của sóng được trải dài ra cả hai trục không gian và thời gian. Trên trục không gian, con sóng trên mặt nước dào dạt, ồn ào, dưới lòng sâu lại đau đáu, khắc khoải. Trên trục thời gian nỗi nhớ trải dài cả ngày và đêm. Nỗi nhớ của sóng đã diễn tả đầy đủ tình yêu nồng nàn, cháy bỏng của người con gái đang yêu. Và dường như nỗi nhớ ấy vẫn là chưa đủ, để tác giả nhận mạnh thêm: “Lòng em nhớ đến anh/ Cả trong mơ còn thức”. Nỗi nhớ của em vừa có sự tương đồng, vượt lên trên nỗi nhớ của sóng. Nỗi nhớ của sóng mãnh liệt những vẫn có giới hạn, còn nỗi nhớ của em vượt qua mọi giới hạn của lí trí, xâm chiếm cả tâm hồn em, cả vùng vô thức đó là trong những giấc mơ.

Vượt qua sự ngượng ngùng, nhân vật trữ tình đã tự phơi trải nỗi nhớ mãnh liệt, ồn ào, để rồi sau đó lắng xuống trở về đúng với bản chất, cốt cách của người phụ nữ Việt Nam truyền thống: “Dẫu xuôi về phương Bắc/ Dẫu ngược về phương Nam/ Nơi nào em cũng nghĩ/ Hướng về anh một phương”. Xuân Quỳnh đã hoán đổi vị trí: xuôi về Bắc, ngược về Nam, để khẳng định, dù có biến động gì thì tình yêu và nỗi nhớ giành cho người mình yêu vẫn là vĩnh cửu.

Ba khổ thơ cuối cùng là niềm tin, khát vọng tình yêu cao cả, mãnh liệt. Với đặc trưng phong cách của mình, tình yêu trong thơ Xuân Quỳnh gắn với sự lo âu, khắc khoải, khổ thơ thứ tám chính là mình chứng cho phong cách thơ của bà, giọng thơ trùng xuống: “Cuộc đời tuy dài thế/ Năm tháng vẫn đi qua/ Như biển kia dẫu rộng/ Mây vẫn bay về xa”. Nhà thơ khắc khoải, lo âu về cái hữu hạn, mong manh của kiếp người, tình yêu trước cái bao la của vũ trụ. Lo âu, khắc khoải song Xuân Quỳnh không hề bi quan, bà ý thức được sự ngắn ngủi của đời người, nên nâng niu, trân trọng từng khoảnh khắc của hiện tại để vĩnh cửu hóa nó, để được sống mãi trong tình yêu. Bởi vậy bà khao khát hóa thân thành những con sóng nhỏ, để trường tồn với tình yêu ngàn năm. Dọc chiều dài bài thơ, sóng là phương tiện để em thể hiện tình yêu, nỗi nhớ, để khổ thơ cuối sóng còn trở thành phương tiện để em bất tử hóa tình yêu.

Với hình tượng nghệ thuật sóng đôi sóng – em đặc sắc, ngôn từ giản dị mà dạt dào cảm xúc, Xuân Quỳnh đã cho người đọc cảm nhận sâu sắc nhất về tình yêu, những cung bạc cảm xúc trong tình yêu đôi lứa. Tình yêu, đề tài muôn thuở của thi ca, nhưng với một cách riêng, một trái tim yêu chân thành, táo bạo mà cũng hết sức tha thiết, dịu dàng, Xuân Quỳnh đã nói lên tiếng lòng của biết bao cô gái khi yêu.

6. Bình giảng bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh mẫu 4

Thơ tình yêu là mảng thơ đặc sắc nhất của Xuân Quỳnh. Bài Sóng là một trong những bài hay của mảng thơ này. Cuộc đời Xuân Quỳnh có nhiều điều không may mắn. Tình yêu của chị cũng có nhiều trắc trở. Nhưng đây là bài thơ tình ở giai đoạn đầu khi người con gái còn chưa trải nghiệm nhiều trong đời tình ái. Bài Sóng vì thế dạt dào sôi nổi, tươi mát và tràn đầy tin tưởng ở hạnh phúc, ở tương lai.

Trước hết tình yêu là một trạng thái tâm lý khác thường (Vừa dữ dội vừa dịu êm. Vừa ồn ào vừa lặng lẽ). Và đã yêu thì bao giờ cũng tự cảm thấy lớn rộng nên không chịu được nơi chật chội. Nó là con sóng, dòng sông chật hẹp không hiểu nổi phải tìm ra biển lớn. Vì sao thế? Giải thích sao được. Tình yêu muôn đời vẫn thế:

Ôi con sóng ngày xưa

Và ngày sau vẫn thế

Nỗi khát vọng tình yêu

Bồi hồi trong ngực trẻ

Nhưng khi yêu người ta lại cứ muốn tìm, muốn giải thích (Em nghĩ về anh, em). Vì tình yêu đòi hỏi tuyệt đối và triệt để. Vì sao ta yêu nhau? Ta yêu nhau từ bao giờ? Từ ngày nào? Giờ nào? Hỏi người yêu và tự hỏi mình. Nhưng cũng như sóng biển và gió trời vậy thôi, làm sao mà biết được.

Sóng bắt đầu từ gió

Gió bắt đầu từ đâu

Em cũng không biết nữa

Khi nào ta yêu nhau

Xuân Diệu ngày xưa từng viết ''Làm sao cắt nghĩa được tình yêu". Tình yêu không cắt nghĩa được. Nó cứ chiếm lấy lòng ta không biết từ lúc nào và bằng cách nào.

Yêu bao giờ cũng đi với nhớ. Yêu thì tương tư. Nhớ da diết, nhớ không gì khuây nguôi được. Đoạn thơ từ câu thứ 17 đến câu thứ 26 là một tâm trạng tình xao xuyến, trăn trở, nồng nhiệt, say mê. Tình yêu của người đàn bà thật chân thành, mãnh liệt - con sóng tình yêu đã nổi lên dào dạt triền miên, dù trên mặt nước hay dưới lòng sâu. Nhớ nên luôn luôn tỉnh thức - thức cả trong mơ, như sóng biển triền miên dào dạt:

Ôi con sóng nhờ bờ

Ngày đêm không ngủ được

Như em nhớ đến anh

Cả trong mơ còn thứ

Cả bài thơ Sóng, nhưng rõ nhất là ở đoạn thơ này, nhịp thơ là nhịp sóng và nhịp sóng đến đoạn thơ này như mãnh liệt hơn, nồng nhiệt hơn, sôi nổi hơn. Tình yêu qua nỗi nhớ dường như đạt tới cao trào. Lời thơ hăm hở, náo nức hơn:

Con sóng dưới lòng sâu

Con sóng trên mặt nước

Ôi con sóng nhớ bờ

Ngày đêm không ngủ được

Dẫu xuôi về phương Bắc

Dẫu ngược về phương Nam

Nơi nào em cũng nghĩ

Hướng về anh một phương

Ba khổ thơ cuối phơi phới một niềm tin:

Ở ngoài kia đại dương

Trăm ngàn con sóng đó

Con nào chẳng tới bờ

Dù muôn vời cách trở

Yêu và tin đi liền với nhau. Khi đã đắm say thì không còn nghi ngờ gì nữa. Sau này qua nhiều trải nghiệm đắng cay, thơ tình Xuân Quỳnh sẽ không còn tin yêu phơi phới như thế nữa. Cảm động nhất là niềm tin chắc chắn ở hạnh phúc, nhà thơ muốn tình yêu trở thành vĩnh viễn:

Làm sao được tan ra

Thành trăm con sóng nhỏ

Giữa biển lớn tình yêu

Để ngàn năm còn vỗ

Sóng là bài thơ xinh xắn, trong sáng, tình yêu sôi nổi chân thực phát biểu thẳng thắn từ phía người đàn bà là một điều không có nhiều trong văn học ta. Một tình yêu như thế khiến ta thêm tin yêu cuộc sống. Nó tăng cường sức sống làm cho con người trở nên đẹp hơn, cao cả hơn.

7. Bình giảng bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh mẫu 5

Trong bài “Tương tư chiều” Xuân Diệu đã từng viết:

Anh nhớ tiếng. Anh nhớ hình. Anh nhớ ảnh

Anh nhớ em, anh nhớ lắm! Em ơi

Đó là những lời yêu tha thiết, nồng nàn của một chàng trai trước người con gái mình yêu. Thật táo bạo mạnh mẽ, mà cũng đầy chân thành, da diết. Nếu như nam nhân viết thơ tình ta nhớ đến Xuân Diệu, thì nữ nhân viết thơ tình không thể không nhắc đến Xuân Quỳnh. Xuân Quỳnh người phụ nữ của hạnh phúc đời thường, thơ bà viết dung dị, ngâp đầy cảm xúc. Sóng là một ví dụ điển hình về hồn thơ của bà.

Viết về sóng, thuyền biển không chỉ đến Sóng của Xuân Quỳnh mới có, mà ta đa biết đến Xuân Diệu, hay chính bản thân bà đã có bài Thuyền và biển. Nhưng nếu như Thuyền và biển da diết, sâu lắng thì Sóng lại mang trong mình cái nồng nàn, mãnh liệt, của con người trẻ tuổi đang cuống quýt yêu đương, cuốn quýt bày tỏ:

Lòng em nhớ đến anh

Cả trong mơ còn thức.

Tình yêu của tuổi trẻ đam mê cuồng nhiệt. Cũng như bao nhiêu người yêu nhau khác, họ luôn có một ham muốn truy nguyên nguồn gốc của tình yêu. Nhân vật trữ tình trong bài thơ này cũng vậy:

Dữ dội và dịu êm

Ồn ào và lặng lẽ

Sông không hiểu ổi mình

Sóng tìm ra tận bể

Hai câu thơ đầu đã nói lên hai trạng thái đối lập trong tình yêu, khi dữ dội ồn ào, khi lại dịu êm, lặng lẽ. Đó cũng chính là những cung bậc cảm xúc của người con gái khi yêu. Xuân Quỳnh quả là một người phụ nữ tài tình khi biểu lộ tình cảm, cảm xúc của nhưng người đang yêu nhau. Đọc khổ thơ bất giác ta cũng phải không ngừng thổn thức trước những cung bậc cảm xúc ấy. Trong cuộc sống hay đặc biệt là tình yêu, ai mà chẳng có khao khát hiểu tường tận, kĩ lưỡng, nhưng “sông” cũng đành bất lực mà không hiểu, bởi vậy mang trong mình quyết tâm tìm ra tận bể đê truy nguyên nguồn gốc. Ý nghĩ thật táo bạo, thật độc đáo. Xưa nay có người con gái nào lại có những suy nghĩ và hành động như vậy. Qua đó cũng thể hiện được trái tim yêu cháy bỏng của nhân vật trữ tình.

Sóng tìm nguồn gốc của tình yêu thật logic, bắt đầu truy tim từ nguồn gốc của song:

Sóng bắt đầu từ gió

Gió bắt đầu từ đâu

Em cũng không biết nữa

Khi nào ta yêu nhau

Nếu như quy luật của tình yêu thật dễ dàng để phân tích, lý giải, sóng được sinh ra từ gió. Thì quy luật của tình cảm lại là một câu đố không bao giờ có lời giải đáp. Chúng ta yêu một người mà chẳng thể lí giải vì sao lại yêu, chúng ta cũng chẳng lí giải được con tim kia rung động từ khi nào. Chỉ biết một ngày trái tim bỗng lạc nhịp vì một ai khác, ấy chính là lúc ta nhận ra mình yêu từ lúc nào không hay. Nhân vật trữ tình cũng buộc phải thừa nhận, không biết tình yêu đó bắt đầu từ lúc nào.

Cả bài thơ là tình yêu nồng nàn, tha thiết, nó như trăm ngàn con sóng dội vào bờ, tình yêu vì thế mà cũng không ngừng dâng lên:

Con sóng dưới lòng sâu

Con sóng trên mặt nước

Ôi con sóng nhớ bờ

Ngày đêm không ngủ được

Lòng em nhớ đến anh

Cả trong mơ còn thức

Trong câu thơ này, tình yêu như con ngọn sóng cao nhất, mạnh mẽ nhất, đây là khổ thơ duy nhất có đến sáu câu, cũng là khổ thơ thể hiện nỗi nhớ mãnh liệt nhất của nhân vật trữ tình. Dù là dưới đáy sông hay trên mặt nước, dù ngày hay đêm sóng vẫn luôn thao thức. Em cũng vậy, vẫn luôn nhớ về anh, thậm chí ngay cả miền vô thức tình yêu, nỗi nhớ vẫn dâng trào, cuộn sóng. Đọc câu thơ ta lại bất giác nhớ đến bài Thuyền và biển: “Những ngày không gặp nhau/ Biển bạc đầu thương nhớ/ Những ngày không gặp nhau/ Lòng thuyền đau rạn vỡ”. Ở bất cứ thời điểm nào, dường như tình yêu đối với Xuân Quỳnh vẫn luôn là lẽ sống, luôn da diết, cuộn trào.

Nếu như đầu bài thơ tình yêu thơ dại, cuống quýt, nồng nhiệt, thì đến cuối bài thơ lại càng trở nên thâm trầm, sâu sắc hơn. Tình yêu của bà thủy chung, son sắt “Dẫu xuôi về phương bắc/ Dẫu ngược về phương Nam” vẫn luôn một lòng hướng về phương anh. Và để khẳng định hơn nữa tình yêu của mình hai khổ thơ cuối thể hiện ý chí quyết tâm, thể hiện nguyện ước chân thành của tác giả trong tình yêu:

Ở ngoài kia đại dương

Để ngàn năm còn vỗ

Dù cuộc đời còn nhiều chông gai, còn nhiều sóng gió nhưng sóng vẫn đến bờ, mây vẫn bay về xa cũng như tình yêu của em dành cho anh vẫn luôn vẹn tròn, thủy chung không bao giờ thay đổi. Kết thúc bài thơ là nguyện ước tha thiết được tan ra vào tình yêu lớn của đất trời, để ngàn năm sống trong tình yêu. Lời thơ trở nên mạnh mẽ, gấp gáp cũng như nhịp đập trái tim chân thành, mãnh liệt.

Bài thơ được viết bằng thể thơ ngữ ngôn giàu nhịp điệp, hình ảnh biểu tượng giàu cảm xúc, ý nghĩa. Sóng là bài thơ bất hủ về tình yêu, về lẽ sống và những khát khao đẹp đẽ. Gấp lại trang thơ long người đọc vẫn không khỏi bùi ngùi, xúc động trước tình yêu chân thành và mãnh liệt đó.

8. Bình giảng bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh mẫu 6

Mười bảy, cảm nhận được chút man mác và làm du dương tâm hồn, chút bồi hồi xao xuyến và khát vọng về những điều xa xôi dường như vô hình, trái tim trẻ trong ta không thôi đập những nhịp thổn thức vì cảm giác khó hiểu, lúc dâng lên mãnh liệt, lúc lắng xuống dịu dàng nhưng vẫn âm thầm chảy mãi như những con sóng miệt mài đi tìm lí lẽ của trái tim trước biển đời mênh mông. Và khi những lời thơ của Xuân Quỳnh chợt ngân lên bằng tất cả sự tinh tế, nhạy cảm, ”Sóng” làm ta có cảm giác như trong đó là một phần tâm sự tình yêu của chính mình.

Tình yêu là đề tài muôn thuở của thi ca Việt Nam. Đã có nhiều nhà thơ viết về đề tài này với những cảm xúc và phong cách nghệ thuật riêng của mình, để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng người đọc. Xuân Diệu đã từng làm người đọc nhớ mãi khi đặt tất cả dấu ấn tình yêu mãnh liệt của mình với “Biển”, còn Xuân Quỳnh – một nhà thơ nữ trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mỹ đã thể hiện tình yêu của mình qua hình ảnh “sóng”, một sự tiếp nối và sáng tạo độc đáo trong định nghĩa về tình yêu. Lúc nhịp nhàng trầm lắng, khi sôi nổi ngân nga đầy mãnh liệt, sóng – dòng chảy xuyên suốt của bài thơ đã thể hiện tình cảm chân thành và sâu sắc của người phụ nữ đang yêu.

Mở đầu bài thơ là một trạng thái đặc biệt của trái tim khao khát tình yêu, tìm đến những cảm xúc lạ lẫm và mới mẻ trong tâm hồn:

Dữ dội và lặng yên

Ồn ào và lặng lẽ

Sông không hiểu nổi mình

Sóng tìm ra tận bể

Trong lòng mỗi người luôn hiện hữu một con sóng tình cảm ngập tràn, nhưng chỉ đến khi nó được dâng lên và lan tỏa ta mới có thể cảm nhận được những thay đổi trong suy nghĩ và nhận thức về tình yêu. Không gấp gáp, vồ vập, Xuân Quỳnh đã thay lời tất cả những trái tim trẻ bộc lộ nỗi lòng mình bằng những trạng thái tình cảm khác nhau thông qua những con sóng. Khi dữ dội mãnh liệt, khi dịu êm trầm lắng, khi ồn ào nhấp nhô, có lúc lại âm thầm lặng lẽ, những tình cảm tưởng chừng như mâu thuẫn, đối lập nhau trong trái tim của người phụ nữ nhưng lại mang theo tất cả những đặc điểm và trạng thái tâm lí đang khao khát tình yêu. Nhiều khi chính bản thân họ không thể định nghĩa và gọi tên cảm xúc của chính mình, muốn tìm đến những định nghĩa riêng, tìm sự đồng điệu, hoà nhập vào bể lớn tình yêu. Chính vì thế từ dòng sông bình lặng nhỏ bé trong tâm hồn, con sóng tình đã đi đến những miền bể xa. Nơi ấy có tình yêu và nỗi khát vọng không khi nào ngừng tắt:

Ôi con sóng ngày xưa

Và ngày sau vẫn thế

Nỗi khát vọng tình yêu

Bồi hồi trong ngực trẻ

Tình yêu luôn hiện hữu trong cuộc sống của mỗi người, giúp cho tâm hồn thêm nhạy cảm, tinh tế và biết tin vào những điều tốt đẹp. Với Xuân Quỳnh, tình cảm ấy - những con sóng lòng từ ngàn xưa đến nay và đến tận mai sau vẫn không bao giờ ngừng chảy. Quá khứ của ngày xưa, tương lai của ngày sau mãi vẹn nguyên một nỗi khát vọng bồi hồi về tình yêu trong trái tim của người phụ nữ trẻ khao khát xa xôi. Giờ đây, đứng trước bể lớn mênh mông, cảm nhận mình nhỏ bé và lọt thỏm trong cảm giác tình yêu mênh mông, người con gái ấy nghĩ về bản thân mình, về người yêu, về biển lớn và tự hỏi chính bản thân mình: "Từ nơi nào sóng lên?”. Tình cảm ấy xuất phát từ nơi nào, từ chính bên trong mỗi người hay từ cuộc sống muôn màu muôn vẻ bên ngoài? Khi yêu, ai cũng như ai, đều muốn phân tích và định nghĩa từng trạng thái tâm lí, từng biểu hiện cụ thể để đi đến định nghĩa và giải thích về nó. Sáng tạo trong cách thể hiện, trong cách định nghĩa, nhà thơ nữ trẻ đã giải thích những điều khó hiểu ấy bằng những hình ảnh quen thuộc, nhẹ nhàng:

Sóng bắt đầu từ gió

Gió bắt đầu từ đâu?

Em cũng không biết nữa

Khi nào ta yêu nhau

Nỗi nhớ là biểu hiện của tình yêu khi xa cách. Nỗi nhớ ấy được Xuân Quỳnh diễn tả thật mãnh liệt, thường trực cả mọi lúc, khi thức cũng như khi ngủ. Những tình cảm chôn chặt trong lòng, tình cảm tràn ngập trong tim muốn bộc lộ nhưng không thể nói lên thành lời, chỉ biết tìm đến trong nỗi nhớ mãnh liệt, cồn cào và da diết. Như những con sóng cuồn cuộn, triền miên, vô tận, nỗi nhớ ấy đã chảy vào từng nhịp sống, trong cả tiềm thức là những giấc mộng đêm về. Sóng khao khát tới bờ, còn em thì khao khát đến với anh. Tình yêu của người con gái lúc thiết tha, mãnh liệt nhưng vô cùng nữ tính, ý nhị và sâu xa, chân thành.

Con sóng dưới lòng sâu

Con sóng trên mặt nước

Ôi con sóng nhớ bờ

Ngày đêm không ngủ được

Lòng em nhớ đến anh

Cả trong mơ còn thức

Trải qua bao trắc trở gian lao, bao biến cố ngược xuôi, khó khăn gian khổ, dù không gian địa lí cách trở, thời gian xa xôi nhưng lòng người con gái vẫn “hướng về anh - một phương”, không bao giờ thay đổi. Điều đó thể hiện được sự chân thành, chung thuỷ trong tình yêu của người phụ nữ, luôn gửi tình yêu của mình đến một người, chỉ một người thôi nhưng đầy ăm ắp. Những con sóng đại dương dù bão tố vùi dập nhưng vẫn trở về với bờ, hòa nhập vào miền cát ấm nóng. Và ở đây, cô cũng tự dặn lòng mình, hứa với tình yêu của mình sẽ đến với bờ bến hạnh phúc dẫu xa xôi, dù muôn vàn cách trở:

Ở ngoài kia đại dương

Trăm ngàn con sóng đó

Con nào chẳng tới bờ

Dẫu muôn vàn cách trở

Khát vọng mãnh liệt, tình yêu chân thành sâu sắc nhưng trong trái tim trẻ kia vẫn ý thức được rằng đó là thứ mong manh khó giữ, có thể trơn tuột khỏi tay:

Em đâu dám nghĩ là vĩnh viễn

Hôm nay yêu mai có thể xa rồi

(Nói cùng anh)

Trăn trở, băn khoăn liệu tình yêu ấy có vượt qua được bể lớn của cuộc đời, liệu có thoát khỏi quy luật cuộc sống, những đổi thay không ai nói trước được. Cuộc đời dài đấy, năm tháng dẫu đi qua, mây vẫn bay, biển vẫn rộng, sóng vẫn vỗ bờ nhưng rồi tất cả sẽ vào cõi xa xăm vô định. Bể lớn cuộc đời, bể lớn tình yêu là vô hạn nhưng cuộc đời con người là hữu hạn, làm sao có thể vượt thoát ra khỏi giới hạn ấy? Xuân Quỳnh đã đặt nỗi trăn trở ấy trải dài theo những con sóng tình cảm lo âu, để rồi nó trở nên thôi thúc, bùng lên thành khát vọng được trở thành những con sóng mãi trường tồn, mãi dâng lên và tìm đến bờ:

Làm sao được tan ra

Thành trăm con sóng nhỏ

Giữa biển lớn tình yêu

Để ngàn năm còn vỗ

Những con sóng dạt dào đã khép lại, nhưng những con sóng tình yêu trong lòng mãi dâng lên và cồn cào, khắc khoải trong biển khơi, trong lòng mỗi chúng ta – những người vừa chớm mười bảy…

9. Bình giảng bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh mẫu 7

Xuân Quỳnh là một nhà thơ nữ nổi danh của nền văn học tiên tiến nước ta. Tuy bà hưởng thọ không phổ thông do tai nạn quá đột ngột nhưng những tác phẩm bà để lại vẫn để lại các tiếng vang lớn, có sức lay động lòng người.

Trong thơ Xuân Quỳnh đề tài giỏi yêu luôn chiếm số đông. ái tình trong thơ của nhà thơ Xuân Quỳnh với phổ thông cung bậc cảm xúc khác nhau, khi thì dịu dàng, e lệ, nhưng mang lúc lại khôn xiết mãnh liệt, dữ dội. lúc thì thật gần nhưng nhiều lúc cũng thật xa xăm, mang tới cho người đọc phổ thông tâm trạng bổi hổi xao xuyến khác nhau.

Bài thơ “Sóng” của Xuân Quỳnh là một bài thơ hết sức độc đáo diễn đạt tâm trạng của một người con gáiđang yêu. những giận hờn vu vơ, tủi hờn, tị rất nữ giới, được tác giả Xuân Quỳnh gửi hồn trong thơ khiến cho khiến người đọc, người nghe thổn thức theo từng câu thơ của bà.

“Dữ dội và dịu êm

ồn ã và lặng thầm

Sông không hiểu nổi mình

Sóng mua ra tận bể”

Người con gái khi yêu thường với nhiều tâm cảnh xúc cảm khác nhau, lúc nắng, lúc mưa cực kỳ bất thường như thời tiết vậy. sở hữu thể đang vui, đang tràn trề yêu thương, nhưng lúc sau lại sầu muộn, ưu phiền vu vơ như trời đang nắng bỗng nổi cơn mưa bóng mây.

Chính vì sự bất chợt vui, ngẫu nhiên buồn Đó, cũng giống như những con sóng kia , lúc thì “dữ dội” muốn cuốn trôi mọi thứ ra biển cả bát ngát, muốn nhấn chìm gần như, lúc thì “dịu êm” hiền hòa như lòng mẹ, e ấp như các bông hoa chớm nở, các con sóng đôn hậu khẽ ru mình theo từng làn gió đùa mơn man.

Có những câu thơ bỗng dưng giản dị nhưng đa dạng lôi cuốn, sức hút với người đọc bởi nó đánh đúng vào tâm trạng của một người con gái đang yêu, trái tim đang vui buồn theo những xúc cảm của người mình yêu.

“Con sóng dưới lòng sâu

Con sóng trên mặt nước

Ôi con sóng nhớ bờ

sớm hôm không ngủ được”

Khi yêu con người thường gắn liền sở hữu nỗi nhớ nhung, nỗi nhớ trong tình dường như dài hơn, sâu hơn nỗi nhớ túc trực trong lòng người con gái. Tác giả đã hết sức tinh tế khi sử dụng hình ảnh con sóng giữa đại dương bát ngát, mông mênh để miêu tả sự nhớ nhung khắc khoải của người con gái lúc xa cách người mình yêu.

Ái tình khiến cho con người có các trạng thái tâm lý thất thường, không thể giải thích, bởi tình yêu là thứ vô hình khó định tính, định vị lý giải. Luôn ẩn chứa những thắc mắc mà không người nào sở hữu thể giải thích, trả lời cho thật rõ ràng. Trong tình ái người đang yêu thương hay với tâm trạng bất an, hoài nghi về người mình yêu. Tác nhái Xuân Quỳnh cũng cũng thế, tác nhái không thể biết kĩ càng ngọn ngành của tình ái, bởi nó chẳng phải tuân thủ theo một quy luật khi không nào cả. Nó vững mạnh theo bản năng của mỗi con người.

“Sóng tính từ lúc gió

Gió diễn ra từ đâu

khi nào ta yêu nhau

Em cũng không biết nữa”

Trong ái tình nỗi nhớ nhung, sự hiềm nghi luôn tồn tại đan xen nhau, càng yêu thì người ta lại càng hồ nghi về mọi việc và với cảm giác sợ mất mát, sợ đánh mất đi người mình yêu. Chính sự lo âu bất an này làm trái tim người đang yêu trở thành loạn nhịp, không tuân theo một luật lệ nào cả, là cho cuộc sống của người đang yêu trở nên kì dị, làm rộng rãi việc khác người không giống người nào.

“Dẫu xuôi về phương bắc

Dẫu ngược về phương nam

Nơi nào em cũng nghĩ

Nhớ về anh một phương”

Tình ái là điều duy nhất còn đó trong tâm hồn người con gái đang yêu. Dù người con gái ngừng thi công Đây có đi đâu, ở đâu trái tim họ vẫn luôn chỉ hướng về người đàn ông mà họ yêu. Nó biểu thị sự mãnh liệt, thiết tha nhưng cũng biểu đạt sự thủy chung, giản dị, thuần khiết của người con gái dành cho người đàn ông của mình

Dù cuộc sống có rộng rãi khó khăn, cách thức trở nhưng Xuân Quỳnh luôn hướng tới ái tình, khao khát đến bờ bến của ái tình, muốn được ở bên người mình yêu. tình ái của Xuân Quỳnh

“Cuộc đời tuy dài thế

Năm tháng vẫn đi qua

Như biển kia dẫn rộng

Mây vẫn bay về xa”

Trong thế cuộc dài rộng này, ngày mai làm một điều mà con người chẳng thể nào tiên đoán được. Nhưng, tác kém chất lượng Xuân Quỳnh vẫn luôn sở hữu niềm tin vào tình yêu của mình, vào sự tuyển lựa tuyến đường mà mình đang đi và sẽ đi.

Hình ảnh con sóng là hình ảnh ẩn dụ vô cùng tinh tế và độc đáo làm người đọc có đa dạng liên tưởng chân thực, nhưng rất sâu sắc về người con gái đang yêu nhưng nhớ mong, chờ đợi những hơn tị, hờn giận trong lòng người con gái được người đọc cảm nhận và thấu hiểu.

Tác giả Xuân Quỳnh đã thổi và tâm hồn người đọc các cảm xúc thật giản dị, nhưng cũng khôn xiết mãnh liệt về tình ái của mình. Bài thơ “Sóng” đã phát triển thành một tuyệt phẩm hết sức hay của tác giả về đề tài yêu. Nó trở thành dấu ấn riêng khó phai khi nhớ về thơ của Xuân Quỳnh.

10. Bình giảng bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh mẫu 8

Sóng của Xuân Quỳnh là tiếng nói của một tâm hồn thiếu nữ đang trong độ tuổi hai mươi, tiếng nói của một trái tim chân thành và đam mê, luôn rực cháy chất trẻ trung mãnh liệt, khao khát được sống hết mình và yêu hết mình:

Dữ dội và dịu êm

Ồn ào và lặng lẽ

Sông không hiểu nổi mình

Sóng tìm ra tận bể.

Ba hình ảnh sông, sóng, bể như là những chi tiết bổ sung cho nhau: sông và bể làm nên đời sóng, sóng chỉ thực sự có đời sống riêng khi ra với biển khơi mênh mang thăm thẳm. Tất cả các khía cạnh tương phản dữ dội - dịu êm, ồn ào - lặng lẽ tạo nên một cái nhìn bao quát về sóng. Mạch sóng mạnh mẽ như bứt phá không gian chật hẹp để khát khao một không gian lớn lao. Hành trình tìm ra tận bể chất chứa sức sống tiềm tàng, bền bỉ để vươn tới giá trị tuyệt đỉnh của chính mình.

Trên hành trình ấy, điểm xuất phát của sóng tưởng chừng đã được lí giải rõ ràng: sóng bắt đầu từ gió. Nhưng rồi những băn khoăn cứ nối tiếp cho đến lúc không thể giải đáp (và cũng không cần giải đáp) bằng lí trí, đó cũng là lúc tầng tầng lớp lớp nghĩa của sóng hiện ra: con sóng của biển khơi tạo ra sóng thơ, con sóng thơ dào dạt của tâm hồn làm xuất hiện con sóng của tình yêu bất tận. Và khi đã thành sóng tình thì không bao giờ có thể lí giải được khi nào ta yêu nhau? Những liên tưởng điệp trùng dào dạt đã nối kết được con người với không gian biển khơi.

Gắn với thế giới riêng tư của "anh" và "em" là cặp hình ảnh sóng - bờ:

Con sóng dưới lòng sâu

Con sóng trên mặt nước

Ôi con sóng nhớ bờ

Ngày đêm không ngủ được

Lòng em nhớ đến anh

Cả trong mơ còn thức.

Con sóng Xuân Quỳnh sâu kín, tinh tế trong một nỗi nhớ cháy lòng của tình yêu. Nỗi nhớ gói gọn trong thời gian của một ngày đêm nhưng đủ sức dồn nén dung lượng tình yêu của cả một đời người. Nỗi nhớ không chỉ có mặt trong thời gian được ý thức mà còn gắn với tiềm thức - thời gian trong mơ vị ngọt ngào mê đắm của tình yêu lan tỏa trong cách nói nghịch lí "trong mơ còn thức". Thế giới của Anh và Em không giới hạn chiều dài Bắc – Nam, không khoanh vùng địa bàn mà nơi nào cũng có nỗi nhớ thường trực của tình yêu vĩnh viễn. Xuân Quỳnh đã tiếp nhận nỗi nhớ ấy bằng tất cả sự nhạy cảm của lứa tuổi đôi mươi và khẳng định cho một cái tôi của con người luôn vững tin ở tình yêu.

Hành trình tình yêu cũng là hành trình tự thử thách của lòng kiên trì bền bỉ để đạt mục đích của mỗi một cá nhân. Cái nhìn về cuộc đời của Xuân Quỳnh thật nhân hậu và nồng nàn:

Làm sao được tan ra

Thành trăm con sóng nhỏ

Giữa biển lớn tình yêu

Để ngàn năm còn vỗ.

Cuộc đời là biển lớn tình yêu, kết tinh vị mặn ân tình, được tạo nên và hòa lẫn cùng trăm con sóng nhỏ. Trong quan niệm của nhà thơ, số phận cá nhân không thể tách khỏi cộng đồng. Sóng không phải là biểu tượng của một cái tôi ngạo nghễ và cô đơn như thơ lãng mạn. Khát vọng lớn nhưng trong cách nói Xuân Quỳnh lại rất khiêm nhường: trăm con sóng nhỏ như là sự tổng hòa những vẻ đẹp khác nhau để tạo thành biển lớn. Mỗi một quan hệ riêng tư sẽ làm đẹp thêm cho lẽ sống thời đại "Người yêu người, sống để yêu nhau" (Tố Hữu). Đó không chỉ là tinh thần của con người thời đại chống Mỹ mà còn là âm vang của một tấm lòng luôn tha thiết với sự sống, với tình yêu.

Trong biển lớn tình yêu cuộc đời hôm nay, đã có biết bao con sóng đã tới bờ, đang tới bờ và tìm về bờ. Tình yêu vẫn luôn luôn là đề tài hấp dẫn với mọi lứa tuổi, để mọi người đi tìm những lời giải đáp cho ẩn số tình yêu trong một hành trình tìm kiếm không mệt mỏi. Sóng của Xuân Quỳnh vẫn vỗ những nhịp yêu thương, giúp những người đang yêu thêm tự tin vào chính mình, bởi thế giới của Anh và Em cũng là thế giới của những con người biết tìm ra ý nghĩa của sự sống thiêng liêng. Sống là được yêu, yêu là sống hết mình với cuộc đời.

Trên đây VnDoc hướng dẫn các bạn học tốt bài Văn mẫu lớp 11: Bình giảng bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh. Ngoài ra các bạn có thể soạn bài Ngữ văn 11 được VnDoc sưu tầm, chọn lọc để học tốt môn Ngữ văn 11.

Bài tiếp theo: Bình giảng bài thơ Tương tư của Nguyễn Bính

Mời bạn đọc cùng tham gia nhóm Tài liệu học tập lớp 12, Ôn thi khối C để có thêm tài liệu học tập nhé

Đánh giá bài viết
1 1.702
Sắp xếp theo

    Học tốt Ngữ Văn lớp 11

    Xem thêm