Cách xưng hô khi đi chùa
Cách xưng hô khi đi chùa
Khi đi vào chùa bạn nên chú ý đến cách xưng hô để giữ được sự tôn nghiêm chốn thanh tịnh. Trong bài viết này VnDoc sẽ mách bạn cách xưng hô khi vào chùa đúng cách để các bạn cùng tham khảo.
Trong đạo Phật đều có những quy định phân chia cấp bậc để thuận lợi và phù hợp trong việc truyền giáo pháp. Nếu bạn là một người quan tâm đến Phật giáo và thường lui tới cửa chùa, việc hiểu các danh xưng này sẽ giúp dễ dàng để có cách xưng hô và giao tiếp đúng mực, tránh những cách xưng hô không phù hợp, gây tâm lý e ngại, lúng túng cho người giao tiếp, thậm chí là xúc phạm không đáng có cho những người tham gia giao tiếp. Về vấn đề cách xưng hô có thể chia ra làm hai trường hợp: xưng hô giữa những người xuất gia và giữa người xuất gia với phật tử tại gia.
Có hai loại khái niệm tuổi được nhắc đến: Tuổi đời và tuổi đạo.
Tuổi đời là tuổi tính từ khi sinh ra còn tuổi đạo là tuổi tính từ khi bắt đầu xuất gia tu đạo.
1. Quy định danh xưng cho người xuất gia
- Người dưới 20 tuổi xuất gia hoặc được gia đình giửi gắm vào cửa chùa thường được gọi là chú tiểu hay Điệu. Khi thọ được 10 giới, sẽ được gọi là Sa di / chú (đối với nam) hoặc Sa di ni / ni cô (đối với nữ).
- Khi đến dưới 14 tuổi, người này sẽ được giao nhiệm vụ đuổi quạ quấy rầy khu vực tu hành của các vị sư lớn tuổi, nên sẽ được gọi là "khu ô sa di" (sa di đuổi quạ).
- Đến ít nhất là năm 20 tuổi, vị này sẽ được thọ giới cụ túc, tức là 250 giới tỳ kheo (nam) hay 348 giới tỳ kheo ni (nữ) và được gọi là Thầy (nam) hay Sư cô (nữ).
Ngoài ra hiến chương của giáo hội Phật giáo cũng có quy định danh xưng:
- Năm 20 tuổi đời, vị xuất gia thọ giới tỳ kheo được gọi là Đại Đức.
- Năm 45 tuổi đời, vị tỳ kheo được 25 tuổi đạo, được gọi là Thượng Tọa.
- Năm 60 tuổi đời, vị tỳ kheo được 40 tuổi đạo, được gọi là Hòa Thượng.
Đối với bên nữ, (ni bộ):
- Năm 20 tuổi đời, vị nữ xuất gia thụ giới tỳ kheo ni được gọi là Sư cô.
- Năm 45 tuổi đời, vị tỳ kheo ni được 25 tuổi đạo, được gọi là Ni sư.
- Năm 60 tuổi đời, vị tỳ kheo ni được 40 tuổi đạo, được gọi là Sư bà (ngày nay gọi là Ni trưởng).
- Những bậc Hòa Thượng đứng đầu điều hành các cơ sở giáo hội, các Đại tùng lâm, học viện Phật giáo, Tu viện và thường có tuổi trên 80 sẽ được tôn xưng là Đại Lão Hòa Thượng hay Trưởng Lão Hòa Thượng.
2. Cách xưng hô giữa người đã xuất gia và với cư sĩ tại gia
- Giữa các vị xuất gia:
Thường xưng con hoặc tự xưng pháp danh, pháp hiệu và gọi vị kia là Thầy hoặc gọi cấp bậc hay chức vụ người đó đảm trách.
Các vị xuất gia cùng tông môn, cùng sư phụ, thường gọi nhau là Sư huynh, Sư đệ, Sư tỷ, Sư muội, và gọi các vị ngang vai vế với Sư phụ là Sư thúc, Sư bá. Ở nhiều nơi dùng cách xưng hô Việt hóa hơn là Sư anh, Sư chị, Sư em.
Ngoài ra còn có các danh xưng khác như: đạo hữu (bạn cùng theo đạo), pháp hữu (bạn cùng tu theo giáo pháp).
- Cách xưng hô giữa Phật tử tại gia và chư tăng ni:
Khi tiếp xúc với chư tăng ni, Phật tử tại gia (kể cả thân quyến của vị tu hành đó) thường đơn giản gọi bằng Thầy hay Cô và xưng là con.
Có những vị cư sĩ tại gia cao tuổi xưng tôi hay chúng tôi với vị tăng ni trẻ để tránh ngại ngùng cho cả hai bên.
Cư sĩ Phật tử tại gia khi quy y Tam bảo thọ ngũ giới, đều có một vị Thầy truyền giới cho mình. Vị ấy được gọi là Thầy Bổn sư.
Cả gia đình có thể cùng chung một vị Thầy Bổn sư, tất cả các thế hệ cùng gọi vị ấy bằng Thầy.
3. Cách xưng hô giữa người xuất gia và gia đình
Khi tiếp xúc với Phật tử tại gia, đó có thể chính là người thân trong gia đình, chư tăng ni thường xưng là tôi hay chúng tôi hoặc dùng pháp danh, pháp hiệu hay bần tăng, bần ni. Cũng có khi chư tăng ni xưng là Thầy/Cô và gọi người tiếp xúc là đạo hữu hay quý đạo hữu. Một Phật tử xuất gia (tăng ni) ít tuổi gọi một Phật tử tại gia nhiều tuổi bằng "con" là điều không nên, để tránh sự tổn đức. Ngoài ra trong một số trường hợp tiếp xúc riêng, tùy thuận theo đời không mang tính cách thiết giảng, vị tăng ni có thể gọi phật tử tại gia hoặc người thân của mình một cách trân trọng tùy theo tuổi tác giống như cách xưng hô xã giao ngoài đời.
Theo tư liệu của thầy Thích Chân Tuệ, Cơ sở Phật học Tịnh Quang Canada
