Đề cương ôn tập học kì 2 môn Hóa học lớp 9 năm 2024

Tài liệu ôn thi học kì 2 môn Hóa lớp 9

79 111.108

Ôn tập học kì 2 lớp 9 môn hóa học

A. Tóm tắt lý thuyết hóa 9 kì 2
B. Các dạng bài tập hóa 9 kì 2
Dạng 1. Hoàn thành chuỗi phản ứng hóa học
Dạng 2. Nhận biết, phân biệt các hợp chất hữu cơ.
Dạng 3: Xác định công thức phân tử hợp chất hữu cơ theo công thức đơn giản nhất
Dạng 4: Xác định công thức phân tử dựa vào phản ứng

VnDoc xin giới thiệu tới các bạn học sinh cùng quý thầy cô bộ tài liệu: Đề cương ôn tập học kì 2 môn Hóa học lớp 9. Tài liệu ôn thi học kì 2 lớp 9 này giúp hệ thống kiến thức được học môn Hóa lớp 9, sẽ giúp các bạn học sinh ôn tập và củng cố kiến thức, chuẩn bị tốt cho kì thi sắp tới đạt kết quả cao. Sau đây mời các bạn tham khảo chi tiết.

A. Tóm tắt lý thuyết hóa 9 kì 2

Câu 1: Viết cấu tạo và nêu tính chất hóa học của metan (CH₄), etilen (C₂H₄), axetilen (C₂H₂) và ben zen (C₆H₆)

	CH₄	C₂H₄	C₂H₂
Đặc điểm cấu tạo	Có 4 liên kết đơn	Có 1 liên kết đôi, trong liên kết đôi có 1 liên kết kém bền dễ bị đứt ra trong các phản ứng hóa học	Có 1 liên kết ba, trong liên kết ba có 2 liên kết kém bền dễ bị đứt ra trong các phản ứng hóa học
Phản ứng đặc trưng	Phản ứng thế với clo	Phản ứng cộng với dd brom	Phản ứng cộng với dd brom
Phương trình	CH₄ + Cl₂→ CH₃Cl + HCl	C₂H₄ + Br₂ → C₂H₄Br₂	C₂H₂ + 2Br₂ → C₂H₄Br₄

Câu 2: Viết cấu tạo và nêu tính chất hóa học của rượu etylic (C₂H₅OH)

Phản ứng cháy

Rượu etylic cháy với ngọn lửa màu xanh, tỏa nhiều nhiệt

C₂H₅OH + 3O₂ $\xrightarrow{{{t}^{o}}}$ 2CO₂ + 3H₂O

Tác dụng với kim loại mạnh như K, Na

Thả mẩu natri vào cốc đựng rượu etylic, mẩu natri tan dần và có bọt khí thoát ra

2C₂H₅OH + Na → 2C₂H₅ONa + H₂↑

Phản ứng với axit axetic

Đổ rượu etylic vào cốc đựng axit axetic với xúc tác H₂SO₄ đặc, tạo thành dung dịch đồng nhất. Đun nóng hỗn hợp một thời gian, trong ống nghiệm xuất hiện chất lỏng không màu, mùi thơm, không tan trong nước, nổi trên mặt nước.

C₂H₅OH + CH₃COOH $\overset{{{H}_{2}}S{{O}_{4}}\,đặc}{\leftrightarrows}$ CH₃COOC₂H₅ + H₂O

etylic axit axetic etylaxetat

Câu 3: Viết cấu tạo và nêu tính chất hóa học của axit axetic (CH₃COOH)

Công thức cấu tạo: CH₃COOH trong công thức axit axetic có nhóm -COOH. Nhóm này làm cho phân tử có tính axit

Làm quì tím hóa đỏ.

Tác dụng với kim loại trước hiđro

2CH₃COOH + Zn → (CH₃COO)₂Zn+ H₂

Tác dụng với oxit bazơ

2CH₃COOH + CuO → (CH₃COO)₂Cu + H₂O

Tác dụng với bazơ

CH₃COOH + NaOH → CH₃COONa+ H₂O

Tác dụng với muối (phản ứng trao đổi)

2CH₃COOH + Na₂CO₃ → 2CH₃COONa + H₂O + CO₂

Tác dụng với rượu etyliC.

CH₃COOH + C₂H₅OH _→ CH₃COOC₂H₅ + H₂O

Câu 4: Viết phản ứng thủy phân chất béo?

Trong môi trường axit

(RCOO)₃C₃H₅ + 3H₂O → 3RCOOH + C₃H₅(OH)₃

Trong môi trường kiềm

(RCOO)₃C₃H₅ + 3NaOH → 3RCOONa + C₃H₅(OH)₃

Câu 5: Nêu tính chất hóa học của glucozơ.

Phản ứng oxi hóa (tráng gương)

C₆H₁₂O₆ + Ag₂O → C₆H₁₂O₇ + 2Ag

Lượng Ag sinh ra có màu sáng bạc, bám vào thành ống nghiệm phản ứng trên được dùng để tráng gương nên gọi là phản ứng tráng gương

=> ứng dụng của phản ứng này là dùng để tráng gương, tráng ruột phích

Phản ứng lên men rượu

C₆H₁₂O₆→ 2C₂H₅OH + 2CO₂

Khi cho men rượu vào dung dịch glucozơ (30-32oC), glucozơ chuyển dần thành rượu etylic, giải phóng CO2.

B. Các dạng bài tập hóa 9 kì 2

Dạng 1. Hoàn thành chuỗi phản ứng hóa học

Dạng 2. Nhận biết, phân biệt các hợp chất hữu cơ.

a. CH₄, CO₂, C₂H₄, C₂H₂

Dùng Ca(OH)₂

+ CO₂ phản ứng tạo kết tủa trắng.

CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃ + H₂O

+ Còn lại ba khí CH₄ và C₂H₄, C₂H₂

- Dùng dung dịch AgNO₃/NH₃

+ C₂H₂ phản ứng tạo kết tủa vàng.

C₂H₂ + 2AgNO₃ + 2NH₃ → C₂Ag₂↓ + 2NH₄NO₃

+ Còn lại hai khí CH₄ và C₂H₄

- Dùng dung dịch nước brom

+ C₂H₄ phản ứng làm mất màu nước brom

C₂H₄ + Br₂ → C₂H₄Br₂

+ Còn lại là khí CH₄

- C₃H₄, SO₂, C₂H₄, C₂H₆

+ Dùng Ca(OH)₂

+ CO₂ phản ứng tạo kết tủa trắng.

SO₂ + Ca(OH)₂ → CaSO₃ + H₂O

Còn lại ba khí C₃H₄ và C₂H₄, C₂H₆

Dùng dung dịch AgNO₃/NH₃

C₃H₄ phản ứng tạo kết tủa vàng.

C₃H₄ + AgNO₃ + NH₃ → C₃H₃Ag + NH₄NO₃

Còn lại hai khí C₂H4 và C2H6

Dùng dung dịch nước brom

C₂H₄ phản ứng làm mất màu nước brom

C₂H₄ + Br₂ → C₂H₄Br₂

Còn lại là khí C₂H₆

b. CH₄, C₂H₂, O₂và CO₂

Trích dẫn các mẫu thử khí

Đưa tàn đóm đến 3 bình đựng.

Thấy tàn đóm bùng cháy là bình được O₂

Sục các mẫu thử khí qua dd Ca(OH)₂. 1 mẫu thử làm đục nước vôi trong là CO₂

Ca(OH)₂ + CO₂ → CaCO₃ + H₂O

Các mẫu thử còn lại thì không thấy hiện tượng gì

Sục tiếp các mẫu thử còn lại qua dd AgNO₃ trong môi trường NH₃. 1 mẫu thử làm xuất hiện kết tủa màu vàng là C₂H₂

C₂H₂ + Ag₂O $\overset{NH3}{\rightarrow}$ Ag₂C₂ + H₂O

2 mẫu thử còn lại ko thấy hiện tượng gì

Sục 2 mẫu thử này qua dd Br₂ dư.

Mẫu thử còn lại ko thấy hiện tượng gì cả là CH₄

b. C₂H₂, CH₄, C₂H₄, SO₂, CO₂

Trích các khí trên thành những mẫu thử nhỏ

Dẫn lần lượt các khí trên qua bình đựng dung dich nước vôi trong

+ 2 mẫu thử làm vẩn đục nước vôi trong là SO₂ và CO₂. (Nhóm I )

CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃ + H₂O

SO₂+ CaOH)₂ → CaSO₃ + H₂O

+ Các mẫu thử còn lại không có hiện tượng là C₂H₂, CH₄, C₂H₄ (Nhóm II )

.Cho hai mẫu thử ở Nhóm I qua bình đựng dung dich nước Brom,

+ Mẫu thử nào làm nhạt màu nước Brom là SO₂

SO₂ + Br₂ + 2H₂O → H₂SO₄ + 2HBr

+ Mẫu thử còn lại không có hiện tượng gì là CO₂.

.Cho ba mẫu thử còn lại ở Nhóm II qua bình đựng dung dich nước Brom,

+ 2 mẫu thử làm nhạt màu dung dich Brom là C₂H₂ và C₂H₄

C₂H₂ + 2Br₂ → C₂H₂Br₄

C₂H₄+ Br₂→ C₂H₄Br₂

+ Mẫu thử nào không có hiện tượng gì là CH₄

.Tiếp tục dẫn hai mẫu thử còn lại lần lượt qua bình đựng dung dich AgNO₃ trong môi trường NH₃

+ Mẫu thử nào thấy xuất hiện kết tủa vàng là C₂H₂

C₂H₂ + 2AgNO₃ + 2NH₃ → C₂Ag₂ + 2NH₄NO₃

+ Mẫu thử còn lại không có hiện tượng gì là C₂H₄

⇒Ta đã nhận ra được các chất trên.

Bài 2. Dùng phương pháp hóa học phân biệt các chất sau:

a. C₆H₆, C₂H₅OH, CH₃COOH (benzen, rượu etylic, axit axetic)

Hướng dẫn giải chi tiết

Dùng quì tím

CH₃COOH làm quì tím hóa đỏ.

Còn lại 2 chất là C₆H₆, C₂H₅OH

Dùng Na

C₂H₅OH phản ứng có khí bay ra

C₂H₅OH + Na →C₂H₅ONa + 1/2H₂

Còn lại là C₆H₆

b. CH₃COOH, C₆H₁₂O₆, C₁₂H₂₂O₁₁ ( Axit axetic, glucozơ, saccarozơ)

Dùng quì tím

CH₃COOH làm quì tím hóa đỏ.

Còn lại 2 chất là C₆H₁₂O₆, C₁₂H₂₂O₁₁

Dùng dung dịch AgNO₃/NH₃

C₆H₁₂O₆ phản ứng tạo kết tủa trắng.

C₆H₁₂O₆ + Ag₂O → C₆H₁₂O₇ + 2Ag

Còn lại là C₁₂H₂₂O₁₁

c. Glucozơ, xenlulozơ, tinh bột.

Dùng dung dịch AgNO₃/NH₃

Glucozơ (C₆H₁₂O₆ ) phản ứng tạo kết tủa trắng.

C₆H₁₂O₆ + Ag₂O → C₆H₁₂O₇ + 2Ag

Còn lại là tinh bột và xenlulozơ

Dùng dung dịch iot.

Chất nào tạo màu xanh đặc trưng là tinh bột

Chất còn lại là xenlulozơ

Dạng 3: Xác định công thức phân tử hợp chất hữu cơ theo công thức đơn giản nhất

Bài 1: Hợp chất X có % khối lượng cacbon, hidro và oxi lần lượt bằng 81,08%, 8,1% và còn lại là oxi. Tìm CTPT của X biết M_X = 148g/mol

Đáp án hướng dẫn giải

Ta có CTHH tổng quát hợp chất X: C_xH_yO_z

%mO = 100 −81,08−8,1 = 10,82%

x : y : z = 81,08/12 : 8,1/1 : 10,82/16 = 10 : 12 : 1

=> CTDGN: C₁₀H₁₂O

M_X = 148 g/mol

=>148n = 148 => n=1

CTPT: C₁₀H₁₂O

Bài 2: Hợp chất X có % khối lượng cacbon, hidro lần lượt là: 88,235%, 11,765%, biết tỉ khối của X so với không khí gần bằng 4,69. Tìm CTPT của X

Đáp án hướng dẫn giải

Ta có CTHH tổng quát hợp chất X: CxHy

x : y = 88,235/12 : 11,765/1 = 5 : 8

=>Công thức đơn giản nhất: C₅H₈

M_X= 29.4,69 = 136g/mol

68n = 136 => n = 2 => CTPT: C₁₀H₁₆

Bài 3: Đốt cháy hoàn toàn 0,3 gam chất A (phân tử chỉ chứa C,H,O) thu được 0,44 gam khí CO₂ và 0,18 g H₂O. Thể tích hơi của 0,3 g chất A bằng thể tích của 0,16 g khí O₂ (ở cùng điều kiện về nhiệt độ, áp suất). Xác định CTPT của A

Đáp án hướng dẫn giải

Xét hợp chất A có 0,3g A:

n_A = n_O2 = 0,005 mol => M_A = 60

n_CO2 = nC = 0,01 mol;

n_H = 2nH_2O = 0,02 mol

Vậy trong 1 mol A có số C = 0,01 : 0,005 = 2

Số H = 0,02 : 0,005 = 4

Vì A đốt cháy chỉ tạo CO₂ và H₂O nên A chỉ có C , H và có thể có O

CTTQ của A là C₂H₄On => M_A = 28 + 16n = 60 => n = 2

Vậy A là C₂H₄O₂

Bài 4: Đốt cháy hoàn toàn 2,2 g chất hữu cơ A, được 4,4 g CO₂ và 1,8 g H₂O

a) Xác định CTĐGN của chất A

b) Xác định CTPT chất A biết rằng nếu làm bay hơi 1,1 g chất A thì thể tích hơi thu được đúng bằng thể tích của 0,4 g khí O₂ ở cùng nhiệt độ và áp suất.

Đáp án hướng dẫn giải

Ta có: n_CO2= 0,1 mol ⇒ m_C = 0,1.12 = 1,2 (g)

n_H2O = 0,1 mol ⇒ m_H = 0,2 (g)

Ta có: m_A > m_C + m_H

Vậy trong A có oxi

⇒ m_O= m_A− (m_C+ m_H) = 0,8 (g)

Số mol oxi là: nO = 0,05 (mol)

Gọi công thức của chất hữu cơ A: C_xH_yO_z

Khi đó: x : y : z = nC : nH : nO = 0,1 : 0,2 : 0,05 = 2 : 4 : 1

⇒ CTĐGN của A: C₂H₄O

b/ Ta có:

n_A= n_O2 = 0,4/32 = 0,0125 mol

⇒ M_A = 1,1/0,0125 = 88

⇒ (12 + 4 + 32).n = 88 →n = 2

Vậy A là: C₄H₈O₂

Bài 5: Đốt cháy hoàn toàn 4,1 g chất hữu cơ A được 2,65 g Na₂CO₃, 1,35 g H₂O và 1,68 lít CO₂ (đktc). Xác định CTĐGN của chất A

Đáp án hướng dẫn giải

n_H = 2n_H2O = 1,35.218 = 0,15 (mol)

n_CO2 = 1,68/22,4 = 0,075 (mol)

n_Na2CO3 = 2,65/106 = 0,025 (mol)

⇒n_Na = 2n_Na2CO3= 0,0 5(mol);

n_C = n_CO2 + n_Na2CO3 =0,1 (mol)

⇒n_O= (4,1−0,1.12 − 0,15− 0,05.23)/16 = 0,1 (mol)

n_C:n_H:n_O:n_Na = 0,1:0,15:0,1:0,05 = 2:3:2:1

→ CTĐGN: C₂H₃O₂Na

Bài 6: Tìm CTPT của mỗi chất trong từng trường hợp sau:

1.1. Đốt cháy 0,6g một hợp chất hữu cơ A thu được 0,88g khí CO2 và 0,36g nước.

a. Hợp chất hữu cơ A được tạo bởi nguyên tố hóa học nào? Giải thích?

b. Xác định CTPT của hợp chất hữu cơ A? Biết PTK của A là 60 đ.v.C

1.2. Đốt cháy 7g chất hữu cơ B thì thu được 11,2 lít CO₂ (đkc) và 9g H₂O. Khối lượng riêng của B ở đkc là 1,25g/l

1.3. Đốt cháy hoàn toàn 10g chất hữu cơ C thu được 33,85g CO₂ và 6,94g H₂O. Tỷ khối hơi của C so với không khí là 2,69. ĐS: C₂H₄O₂; C₂H₄; C₆H₆

Đáp án hướng dẫn giải

a) n_CO2= 0,88/44 =0,02 mol=>n_C = 0,02mol

n_H2O = 0,36/18 = 0,02 mol=>n_H= 0,04 mol

m_O= 0,6 − m_C − m_H= 0,32 g

=>A: C, H, O

b) n_O = 0,32/16 = 0,02 mol

n_C: n_H: n_O= 0,02: 0,04: 0,02= 1: 2: 1

=>CTĐGN: (CH₂O)n = 60 => n = 2=> CTPT: C₂H₄O₂

1.2

Ta có :

n_CO2 = 11,2/22,4 = 0,5 (mol) → n_C=0,5 (mol)

→m_C = 0,5.12 = 6 (g)

n_H2O = 9/18 = 0,5 (mol)→ n_H= 0,5.2 =1 (mol)

→ m_H = 1.1=1 (g)

→m_C + m_H = 6 + 1=7 (g)=m_B

→ B gồm C,H

Lại có : M_B =1,25.22,4 = 28 (g/mol)

Gọi CTTQ của hợp chất B là: C_xH_y

Ta có : x:y = 0,5:1=1:2

→ CTN:(CH₂)_n

Mà M_B = 28 (g/mol) ⇔ (12 + 1.2).n = 28

⇔ 14n = 28

⇔ n = 2

→ CTPT của B là: C₂H4

Bài 7: Đốt cháy hoàn toàn m(g) một Hydrocacbon A thì thu được 2,24 lít CO₂ (đkc) và 3,6g H₂O.

a. Tính m và % khối lượng các nguyên tố trong A?

b. Xác định CTN; CTPT của A biết

ĐS: 1,6g; 75%; 25%; CH₄

Bài 8: Đốt cháy hoàn toàn 0,9g một chất hữu cơ có thành phần gồm các nguyên tố C, H, O người ta thu được 1,32g CO₂ và 0,54g H₂O. Khối lượng phân tử chất đó là 180đvC. Hãy xác định CTPT của chất hữu cơ nói trên? ĐS: C₆H₁₂O₆

Bài 9: Đốt cháy hoàn toàn 5,2g hợp chất hữu cơ A rồi cho sản phẩm lần lượt qua bình H₂SO_{4 đđ} thì khối lượng bình tăng 1,8g và qua bình đựng nước vôi trong dư thì có 15g kết tủa. Xác định CTPT của A biết ĐS: C₃H₄O₄

Bài 10: Đốt cháy hoàn toàn một lượng Hydrocacbon A rồi cho toàn bộ sản phẩm lần lượt qua bình một đựng H₂SO_{4 đđ}rồi qua bình hai đựng nước vôi trong dư. Sau thí nghiệm khối lượng bình một tăng 0,36g và bình hai có 2g kết tủa trắng.

a. Tính % khối lượng các nguyên tố trong A?

b. Xác định CTN và CTPT của A biết dA_/KK = 0,965?

c. Nếu ta thay đổi thứ tự hai bình trên thì độ tăng khối lượng mỗi bình ra sao sau thí nghiệm?

ĐS: 85,71%; 14,29%; C₂H₄; tăng 1,24g và không đổi

Dạng 4: Xác định công thức phân tử dựa vào phản ứng

Bài 11: Đốt cháy hoàn toàn 100ml hơi chất (A) cần 250ml Oxy tạo ra 200ml CO₂ và 200ml hơi nước. Tìm CTPT của (A) biết rằng các thể tích đo trong cùng điều kiện nhiệt độ, áp suất? ĐS: C₂H₄O

Bài 12: Trộn 10ml Hydrocacbon A với 60ml O₂ (dư) rồi đốt. Sau phản ứng làm lạnh thu được 40ml hỗn hợp khí, tiếp tục cho hỗn hợp khí qua nước vôi trong dư thì còn 10ml khí. Tìm CTPT của A ? Biết rằng tất cả các thể tích đo trong cùng điều kiện nhiệt độ, áp suất. ĐS: C₈H₁₂

Bài 13: Đốt 200cm³ hơi một chất hữu cơ chứa C; H; O trong 900cm³ O₂ (dư). Thể tích sau phản ứng là 1,3 lít sau đó cho nước ngưng tụ còn 700cm³ và sau khi cho qua dung dịch KOH còn 100cm³. Xác định CTPT của chất hữu cơ? Biết rằng các khí đo trong cùng điều kiện nhiệt độ, áp suất. ĐS: C₃H₆O

Bài 14: Chất hữu cơ X ở thể khí, khi đốt 1 lít khí X cần đúng 5 lít khí oxi. Sau pư thu được 3 lít khí CO₂ và 4 lít hơi nước. Xác định CTPT của A. biết thể tích các khí đo ở cùng điều kiện nhiệt độ và áp suất. ĐS:C₃H₈

Bài 15: Đốt cháy hoàn toàn 0,01 mol hợp chất hữu cơ X bằng 0,616 lít O₂ (vừa đủ) thu được 1,344 lít hỗn hợp gồm CO₂, N₂ và hơi nước. Sau khi ngưng tụ hơi nước, hỗn hợp còn lại có thể tích là 0,56 lít và có tỉ khối so với hidro bằng 20,4. Thể tích các khí đo ở đktc. Xác định CTPT của X. ĐS: C₂H₇N

Bài 16: Đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol hợp chất hữu cơ (D) cần vừa đủ 14,4 gam oxi, thấy sinh ra 13,2 gam CO₂ và 7,2 gam nước.

a. Tìm phân tử khối cuả (D).

b. Xác định công thức phân tử của (D). ĐS: 60, C₃H₈O

Bài 17: Đốt cháy hoàn toàn 112 cm³ một hydrocacbon (A) là chất khí ở (đktc) rồi dẫn sản phẩm lần lượt qua bình (I) đựng H₂SO_{4 đậm đặc} và bình (II) chứa KOH dư người ta thấy khối lượng bình (I) tăng 0,18 gam và khối lượng bình (II) tăng 0,44 gam.Xác định CTPT (A). ĐS: C₂H₂

Dạng 5: Tính toán theo phương trình hóa học

Hidrocacbon + Oxi

Bài 18: Đốt cháy hoàn toàn 11,2 gam C₂H₄ trong không khí

Viết phương trình phản ứng.
Tính khối lượng các sản phẩm thu được
Tính thể tích không khí cần dùng(đktc) biết oxi chiếm 1/5 thể tích không khí.

ĐS: 35,2g; 14,4g; 134,4 (l)

Bài 19: Đốt cháy hoàn toàn 6,72 lit CH₄ trong không khí

Viết phương trình phản ứng.
Tính khối lượng các sản phẩm thu được
Tính thể tích không khí cần dùng(đktc) biết oxi chiếm 1/5 thể tích không khí.

ĐS: 13,2g; 10,8g; 67,2 (l)

Bài 20: Đốt cháy hoàn toàn 13,44 lit C₂H₂ trong không khí

Viết phương trình phản ứng.
Tính khối lượng các sản phẩm thu được
Tính thể tích không khí cần dùng(đktc) biết oxi chiếm 1/5 thể tích không khí.

ĐS: 52,8g; 10,8g; 168 (l)

Để xem và tải tài liệu đầy đủ vui lòng ấn link TẢI VỀ phía dưới

...................................

Để chuẩn bị cho kì thi học kì 2 lớp 9 sắp tới, các em học sinh cần ôn tập theo đề cương, bên cạnh đó cần thực hành luyện đề để làm quen với nhiều dạng đề khác nhau cũng như nắm được cấu trúc đề thi. Chuyên mục Đề thi học kì 2 lớp 9 trên VnDoc tổng hợp đề thi của tất cả các môn, là tài liệu phong phú và hữu ích cho các em ôn tập và luyện đề. Đây cũng là tài liệu hay cho thầy cô tham khảo ra đề. Mời thầy cô và các em tham khảo.