Đề thi học sinh giỏi môn Sinh học lớp 11 Sở GD&ĐT Quảng Bình năm học 2016 - 2017

SỞ GD VÀ ĐT QUẢNG BÌNH

ĐỀ THI CHÍNH THỨC

Họ và tên:.................................

Số báo danh:.............................

KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH

LỚP 11 THPT NĂM HỌC 2016 - 2017

Môn thi: SINH HỌC

(Khóa thi ngày 22 tháng 3 năm 2017)

Thời gian làm bài:180 phút (không kể thời gian giao đề)

Đề có 02 trang

Câu

Nội dung

Điểm

1

(1,5)

a.

- Do tính đàn hồi của động mạch: Động mạch đàn hồi, dãn rộng ra khi tim co đẩy máu vào động mạch. Động mạch co lại khi tim dãn.

- Khi tim co đẩy máu vào động mạch tạo cho động mạch một thế năng. - Khi tim dãn, nhờ tính đàn hồi động mạch co lại, thế năng của động mạch chuyển thành động năng đẩy máu chảy tiếp.

- Động mạch lớn có tính đàn hồi cao hơn động mạch nhỏ do thành mạch có nhiều sợi đàn hồi hơn

0,25

0,25

b.

- Độ lớn của điện hoạt động xuất hiện ở hai nơron khác nhau.

- Chênh lệch nồng độ Na⁺ ở nơron B cao hơn nơron A nên khi bị kích thích Na⁺ đi vào trong nơron B nhiều hơn làm bên trong trở nên dương hơn vì thế độ lớn của điện hoạt động xuất hiện ở nơron B lớn hơn.

0,25

0,25

c.

- Ở người khỏe mạnh, khi tâm thất giãn, van hai lá mở dẫn đến sự khác biệt rất nhỏ về áp lực giữa tâm nhĩ trái và tâm thất trái.

- Ở bệnh nhân có sự khác biệt lớn về áp lực giữa tâm nhĩ trái và tâm thất trái, điều này cho thấy van hai lá bị hẹp, máu từ phổi dồn về gây tăng áp lực trong tâm nhĩ trái.

0,25

0,25

2

(1,0)

1. Sai. Vì:

- Việc kiểm soát dòng nước và khoáng từ ngoài vào trong mạch gỗ là do nội bì của rễ

- Lớp nội bì có vòng đai không thấm nước điều chỉnh dòng chảy vào trung trụ

2. Đúng. Vì:

- Khi hàm lượng cacbônic thấp thì enzim rubisco thể hiện vai trò là một oxidaza

- Khi đó, sự oxi hóa RiDP xảy ra → tạo nguyên liệu hô hấp sáng là axit glycolic

3. Sai. Vì:

- Mo có trong thành phần của enzim khử nitrat (nitrat-reductaza) enzim nitrogenaza (cố định nitơ ở nốt sần rễ cây họ Đậu)

- Thiếu Mo → nốt sần không phát triển → sinh trưởng cây bị ức chế.

4. Sai. Vì:

- Ở cây C₄, lục lạp tế bào mô giậu có hệ thống hạt (grana) phát triển để thực hiện pha sáng.

- Lục lạp tế bào bao bó mạch có nhiều chất nền để thực hiện chu trình Canvin

0,25

0,25

0,25

0,25

3

(2,0)

a.

- Ảnh hưởng của chất B đến tốc độ phản ứng: Sự có mặt của chất B làm đồ thị biểu hiện tốc độ phản ứng lệch về phía phải, chứng tỏ trong cùng một thời gian phải cần một lượng cơ chất A nhiều hơn so với khi không có mặt chất B ∀ Chất B là chất ức chế cạnh tranh.

- Nếu lượng cơ chất A được giữ không đổi còn nồng độ chất B tăng dần thì tốc độ phản ứng giảm dần vì khi đó chất B cạnh tranh với cơ chất A để liên kết vào trung tâm hoạt động của enzim ∀ giảm tốc độ phản ứng.

0,5

0,5

b.

- Màng nhân cũng có cấu trúc màng lipoprotein như màng sinh chất, gồm 2 lớp màng: màng ngoài và màng trong; giữa 2 lớp màng là xoang quanh nhân.

- Màng ngoài có thể nối với mạng lưới nội chất hình thành 1 hệ thống khe thông với nhau; hệ thống khe này có thể mở ra khoảng gian bào.

- Như vậy qua hệ thống khe của tế bào chất có sự liên hệ trực tiếp giữa xoang quanh nhân và môi trường ngoài (TB đại thực bào, ống thận, 1 số TBTV)

0,5

0,25

0,25

4

(1,5)

a.

- Các virut không tiêu diệt hoàn toàn vi khuẩn vì:

+ Cơ chế chọn lọc tự nhiên đã ưu tiên giữ lại các thể đột biến ở vi khuẩn mang các thụ thể không còn được nhận biết bởi 1 loại phagơ nhất định nào đó.

+ Tế bào chủ có các enzym giới hạn nhận ra được ADN lạ (ADN phagơ) và cắt vụn chúng ra. Bản thân ADN vi khuẩn được methyl hóa theo cách đặc biệt giúp chúng được bảo vệ bởi chính enzym giới hạn của mình.

+ Do chính hoạt tính của phagơ: nhiều phagơ tồn tại đồng thời với tế bào vi khuẩn trong trạng thái tiềm tan.

- Virut ôn hòa có ưu thế hơn virut độc do chúng có khả năng sản sinh hệ gen, phát tán qua các thế hệ tế bào chủ mà lại không làm ảnh hưởng đến trao đổi chất của tế bào chủ.

Đồng thời chúng lại có thể chuyển sang chu trình sinh tan khi có cơ hội và tồn tại tiềm ẩn trong tế bào chủ.

0,25

0,25

0,25

0,25

b.

- Mặc dù pH của môi trường biến đổi nhưng pH nội bào hầu như không thay đổi vì H⁺ rất khó thấm qua màng photpholipid của màng sinh chất.

- VSV ưa pH trung tính vận chuyển K⁺ thay cho H⁺, VSV ưa kiềm vận chuyển Na⁺ thay cho H⁺, khiến cho pH nội bào gần như trung tính. Một số VSV tiết ra các chất làm thay đổi pH môi trường.

0,25

0,25

5

(1,5)

a.

- Lá có màu vàng là do Chlorophil bị phân hủy và không được tổng hợp nên trong lá chỉ còn carôtenôit.

- Chlorophil được bảo vệ bởi hoocmôn cytokinin, hooc môn cytokinin này được tổng hợp ở rễ rồi đưa lên ngọn và lá có vai trò trẻ hóa, ngăn chặn sự hóa già.

- Khi lúa chín cytôkinin được tổng hợp ít → đẩy nhanh quá trình phân giải chlorophyl nên cả bông và lá đều vàng

- Khi cắt bông, cytôkinin tập trung vào lá mà không phải đưa lên bông → chậm phân giải chlorophyl → lá lúa vẫn xanh.

0,25

0,25

0,25

0,25

b.

- Cây có xử lý axit indol axetic (AIA) không mọc chồi nách do AIA có vai trò duy trì ưu thế đỉnh và ức chế sinh trưởng chồi nách.

- Ý nghĩa của biện pháp ngắt ngọn: khi ngắt ngọn mất ưu thế đỉnh, do auxin sinh ra chủ yếu ở đỉnh, cây sẽ mọc nhiều chồi bên cho nhiều hoa quả hay cho nhiều ngọn.

0,25

0,25

6

(1,0)

- Renin gây tăng hình thành angiotensin II, chất này kích thích vỏ tuyến trên thận tăng tiết aldosteron làm nồng độ chất này tăng.

- Aldosteron làm tăng hấp thu Na⁺ vào máu, làm lượng Na⁺ thải theo nước tiểu giảm.

- Aldosteron làm tăng tiết K⁺ vào nước tiểu làm K⁺ trong máu giảm.

- Khi Na⁺ được tái hấp thu qua ống thận vào máu kéo nước vào theo làm huyết áp tăng dẫn đến thể tích dịch ngoại bào tăng.

0,25

0,25

0,25

0,25

7

(1,5)

a. Gọi x là số lần nguyên phân của tế bào sinh dục sơ khai, bộ NST của loài là 2n

(x, n nguyên dương)

Ta có: (2^x -1)2n + 2^x.2n = 240 (1)

Mặt khác theo bài ra ta có: n = 2.2^x-1 (2)

Từ (1) và (2) → x=3, n = 8

Vậy bộ NST của loài là: 2n = 16

0,5

b. Số tế bào sinh dục chín là : 2^x = 2³ = 8 tế bào

Số giao tử được tạo ra = 1/2048.2²ⁿ = 1/2048.2¹⁶ = 32 giao tử

Vậy số giao tử do 1 tế bào sinh dục chín giảm phân tạo ra là 32/8 = 4 giao tử

Vậy cá thể trên là cá thể đực

0,5

c. TH1:

- 1 cặp NST trao đổi chéo tại 1 điểm cho 4 loại giao tử

- 7 cặp NST giảm phân bình thường tạo 2⁷ = 128 loại giao tử

Vậy số loại giao tử có thể tạo ra là 4.128 = 512

TH2:

- 2 cặp NST trao đổi chéo tại 2 điểm không cùng lúc tạo 6² = 36 loại giao tử

- 6 cặp NST giảm phân bình thường tạo 2⁶ = 64 loại giao tử

Vậy số loại giao tử có thể tạo ra là 36.64 = 2304

(Lưu ý: Nếu học sinh giải theo cách khác nhưng kết quả đúng vẫn cho điểm tối đa).

0,25

0,25