Giao diện mới của VnDoc Pro: Dễ sử dụng hơn - chỉ tập trung vào lớp bạn quan tâm. Vui lòng chọn lớp mà bạn quan tâm: Lưu và trải nghiệm

VnDoc.com

Hóa học lớp 8: Tính hóa trị của nguyên tố

Cách tính hóa trị

40 49.591

Tính hóa trị của nguyên tố hóa 8

I. Phương pháp làm bài tính hóa trị của nguyên tố
II. Bài tập ví dụ minh họa
III. Bài tập xác định hóa trị
IV. Bài tập trắc nghiệm Hóa 8 Hóa trị

Hóa học lớp 8: Tính hóa trị của nguyên tố được VnDoc.com sưu tập và giới thiệu giúp các bạn học cách xác định hóa trị của nguyên tố một cách chính xác là tài liệu hay cho các bạn học sinh tham khảo nhằm luyện tập và củng cố lại kiến thức. Để học tốt môn hóa học 8 cũng như đạt kết quả cao trong các kì thi.

I. Phương pháp làm bài tính hóa trị của nguyên tố

1. Cách xác định hóa trị

Hóa trị của một nguyên tố trong hợp chất được quy định:

+ Hóa trị của nguyên tố H bằng I. Từ đó suy ra hóa trị của nguyên tố khác.

Ví dụ: Theo công thức AHy, hóa trị của A bằng y

HCl (Cl hóa trị I)

H₂O (oxi hóa trị II)

CH₄ (cacbon hóa trị IV)

Hóa trị còn được xác định gián tiếp qua nguyên tố oxi; hóa trị của oxi được xác định bằng II.

Ví dụ: BOy hóa trị của B bằng 2y. B₂O_y hóa trị của B bằng y (Trừ B là hidro)

SO₃ hóa trị S bằng VI

K₂O hóa trị K bằng II

Al₂O₃ hóa trị Al bằng III

BaO hóa trị Ba bằng II

2. Kết luận

Hóa trị là con số biểu thị khả năng liên kết của nguyên tử nguyên tố này với nguyên tử nguyên tố khác.

3. Quy tắc hóa trị

Quy tắc hóa trị: Tích của chỉ số với hóa trị của nguyên tố này, bằng tích của chỉ số với hóa trị của nguyên tố kia

Xét hai nguyên tố A_xB_y

$x \times a = y \times b$

Trong đó a là hóa trị của A, b là hóa trị của B; B có thể là nhóm nguyên tử

TH1: Nếu a = b

Ví dụ:

$\begin{array}{l} C{a^{II}}_x{O^{II}}_y\\ x \times II = y \times II = > x = y\\ = > CTHH : CaO \end{array}$

TH2: Nếu a ≠ b:

Ví dụ 1:

$\begin{array}{l} {K^I}_x{(S{O_4})^{II}}_y\\ x \times I = y \times II = > x = 2; y = 1\\ = > CTHH : {K_2}S{O_4} \end{array}$

$\begin{array}{l} A{l^{III}}_xC{l^I}_y\\ x \times III = y \times I = > x = 1; y = 3\\ = > CTHH : AlC{l_3} \end{array}$

Ví dụ 2:

$\begin{array}{l} {S^{VI}}_x{O^{II}}_y\\ x \times VI = y \times II = > \frac{x}{y} = \frac{{II }}{{VI}} = \frac{1}{3} = > x = 1; y = 3\\ = > CTHH: S{O_3} \end{array}$

$\begin{array}{l} F{e^{III}}_x{(S{O_4})^{II}}_y\\ x \times III = y \times II = > \frac{x}{y} = \frac{{II }}{{III}} = \frac{2}{3} = > x = 2; y = 3\\ = > CTHH: F{e_2}{(S{O_4})_3} \end{array}$

Kết luận: Các bước để xác định hóa trị

Bước 1: Viết công thức dạng AxBy

Bước 2: Đặt đẳng thức: x . hóa trị của A = y . hóa trị của B

Bước 3: Chuyển đổi thành tỉ lệ: $\frac{x}{y} = \frac{b}{a} = \frac{{b'}}{{a'}}$ = Hóa tri của B/Hóa trị của A

Chọn a’, b’ là những số nguyên dương và tỉ lệ b’/a’ là tối giản => x = b (hoặc b’); y = a (hoặc a’)

Gọi a là hóa trị của nguyên tố cần tìm.
Áp dụng qui tắc về hóa trị để lập đẳng thức.
Giải đẳng thức trên tìm a

Chú ý: - H và O đương nhiên đã biết hóa trị: H(I), O(II).

Kết quả phải ghi số La Mã.

II. Bài tập ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Tính hóa trị của C trong hợp chất CO và CO₂.

Hướng dẫn giải chi tiết

* CO

Theo quy tắc hóa trị: 1 . a = 1 . II

=> a = II

Vậy C có hóa trị II trong CO

* CO₂

Theo quy tắc hóa trị: 1 . a = 2 . II

=> a = IV

Vậy C có hóa trị II trong CO₂

Ví dụ 2: Tính hóa trị của N trong N₂O₅

Hướng dẫn giải chi tiết

Theo quy tắc hóa trị: 2 . a = 5. II

=> a = 10 / 2 = V

Vậy N có hóa trị V trong N₂O₅

Ví dụ 3: Tính hóa trị của Fe trong FeSO₄ và Fe₂(CO₃)₃ với SO₄(II), CO₃ (II)

Hướng dẫn giải chi tiết

* FeSO₄

Theo quy tắc hóa trị: 1 . a = 1 . II

=> a = II

Vậy Fe có hóa trị II trong FeSO₄

(Chú ý: Lỗi học sinh hay mắc phải là, lúc này nên hiểu hóa trị II của nhóm SO₄ phải nhân với chỉ số nhóm của SO₄ là 1, còn số 4 là chỉ số của oxi, không được đem nhân).

* Fe₂(CO₃)₃

Theo quy tắc hóa trị: 2 . a = 3 . II

=> a = 6 / 2 = III

Vậy Fe có hóa trị III trong Fe₂(CO₃)₃

III. Bài tập xác định hóa trị

Bài 1. Tính hóa trị của các nguyên tố có trong hợp chất sau:

a. Na₂O	b. SO₂	c. SO₃	d. N₂O₅
e. H₂S	f. PH₃	g. P₂O₅	h. Al₂O₃
i. Cu₂O	j. Fe₂O₃	k. SiO₂	l. SiO₂

Bài 2. Trong các hợp chất của sắt: FeO; Fe₂O₃; Fe(OH)₃; FeCl₂, thì sắt có hóa trị là bao nhiêu?

Bài 3. Xác định hóa trị các nguyên tố trong các hợp chất sau, biết hóa trị của O là II.

1. CaO	2.SO₃	3.Fe₂O₃	4. CuO	5.Cr₂O₃
6. MnO₂	7.Cu₂O	8.HgO	9.NO₂	10.FeO
11. PbO₂	12.MgO	13.NO	14.ZnO	15.PbO
16. BaO	17.Al₂O₃	18.N₂O	19.CO	20.K₂O
21. Li₂O	22.N₂O₃	23.Hg₂O	24.P₂O₃	25.Mn₂O₇
26. SnO₂	27.Cl₂O₇	28.SiO₂

Bài 4. Tính hóa trị của các nguyên tố

a) Nhôm trong hợp chất Al₂O₃

b) Sắt trong hợp chất FeO

c) Crom trong hợp chất CrO và Cr₂O₃

d) Nito trong các hợp chất sau NO, N₂O₅, NO₂, N₂O

Bài 5. Dựa vào hóa trị các nguyên tố. Cho biết công thức hóa học nào viết sai, công thức hóa học nào viết đúng: MgCl, NaO, BaO, CuOH, Na₂NO₃, FeNO₃, NaCl, AlO₃, K₂O, Fe₂O₃

Bài 6. Lập công thức hóa học của các hợp chất sau:

a) C (IV) và S (II)

b) Fe (II) và O.

c) P (V) và O.

d) N (V) và O.

Bài 7. Lập công thức hóa học và tính phân tử khối của các hợp chất tạo bởi một nguyên tố và nhóm nguyên tử sau:

a) Fe (III) và nhóm (OH)

b) Ba (II) và nhóm (PO₄)

c) Al (III) và nhóm (SO₄)

Hướng dẫn giải bài tập

Bài 1

a) Na (I) b) S (IV) c) S (VI) d) N (V)

e) S (II) f) P (III) g) P (V) h) Al (III)

i) Cu (I) j) Fe (III) k) Si (IV) l) Fe (II)

Bài 2

Fe có hóa trị II trong FeO và FeCl₂

Fe có hóa trị III trong Fe₂O₃ và Fe(OH)₃.

Bài 3

1. Ca (II)	2. S (VI)	3. Fe (III)	4. Cu (II)	5. Cr (III)
6. Mn (IV)	7. Cu (I)	8. Hg (II)	9. N(IV)	10. Fe (II)
11. Pb (IV)	12. Mg (II)	13. N (II)	14. Zn (II)	15. Pb(II)
16. Ba (II)	17. Al (III)	18. N (I)	19. C (II)	20. K (I)
21. Li (I)	22. N (III)	23. Hg (I)	24. P (III)	25.Mn (VII)
26.Sn (IV)	27. Cl (VII)	28. Si (IV)

IV. Bài tập trắc nghiệm Hóa 8 Hóa trị

Câu 1. Hợp chất Al_x(SO₄)₃ có phân tử khối 342. Giá trị của x là:

A. 3

B. 2

C. 1

D. 4

Xem đáp án

Đáp án B

Phân tử khối Al_x(SO₄)₃ là 342

⇒ 27.x + (32 +16.4).3 = 342

⇒ x =2 => Al₂(SO₄)₃

Câu 2. Biết hidroxit có hóa trị I, công thức hòa học nào đây là sai

A. NaOH

B. CuOH

C. KOH

D. Fe(OH)₃

Xem đáp án

Đáp án D

A, B, C đúng

D sai

Câu 3. Bari có hóa trị II. Chọn công thức sai

A. BaSO₄

B. BaO

C. BaCl

D. Ba(OH)₂

Xem đáp án

Đáp án C

Câu 4: Nguyên tử Fe có hóa trị II trong công thức nào

A. FeO

B. Fe₂O₃

C. Fe

D. FeCl₃

Xem đáp án

Đáp án A

Nguyên tử Fe có hóa trị II trong công thức FeO

B. Fe có hóa trị III

D. Fe có hóa trị III

C. Fe dạng đơn chất

Câu 5: Khi phân tích hợp chất (X) chứa 27,273% cacbon và còn lại là oxi. Hóa trị của cacbon trong hợp chất trên là bao nhiêu?

A. I

B. II

C. III

D. IV

Xem đáp án

Đáp án D

Đặt công thức tổng quát: CO_x ( x ∈ N* )

%C = (12.100)/(12+16x) = 27,273%

Giải phương trình ta có

x = 2

⇒ CTHH: CO₂

Áp dụng quy tăc hóa trị ta có

a.1 = II.2

⇒ a = (II.2)/1 = IV

Vậy hóa trị của C là IV

Câu 6: Cho hợp chất (A) có dạng Al_x(SO₄)_y và phân tử khối bằng 342 đvC. Biết nhôm có hóa trị III. Hóa trị của nhóm SO₄ là:

A. I

B. II

C. III

D. IV

Xem đáp án

Đáp án B

Phân tử khối của hợp chất là:

27.x + 96.3 = 342 → x = 2

Vậy S O subscript 4 hóa trị II

Câu 7. Lập công thức hóa học biết hóa trị của X là I và số p = e là 13 và Y có nguyên tử khối là 35.5

A. NaCl

B. BaCl₂

C. NaO

D. MgCl

Xem đáp án

Đáp án A: Y có nguyên tử khối là 35. 5→ Cl. X có số p=e là 13→ Natri mà có hóa trị I → NaCl

Câu 8. Phát biểu nào sau đây không đúng?

A. Trong các hợp chất hiđrô thường có hóa trị I và oxi thường có hóa trị II

B. Mỗi nguyên tố chỉ có một hóa trị

C. Mỗi nguyên tố có thể có nhiều hóa trị

D. Hóa trị của nguyên tố là con số biểu thị khả năng liên kết của nguyên tử đó với nguyên tử của nguyên tố khác

Xem đáp án

Đáp án B

Câu 9: Một hợp chất (Q) có thành phần khối lượng là: 34,5% Fe và 65,5% Cl. Hóa trị của sắt trong hợp chất (Q) là:

A. I

B. II

C. III

D. IV

Xem đáp án

Đáp án C

Gọi công thức hóa học của hợp chất là FeCl_x (x: hóa trị của Fe, x: nguyên, dương)

=> M(hợp chất)= m_Fe : %m_Fe= 56 : 34,46% ≈ 162,5 (g/mol)

=> x= (162,5 - 56)/ 35,5 = 3

=> Công thức hóa học là FeCl₃ và hóa trị của Fe trong hợp chất là III

Câu 10. Lập công thức hóa học của Ca (II) với OH (I)

A. CaOH

B. Ca(OH)₂

C. Ca₂(OH)

D. Ca₃OH

Xem đáp án

Đáp án B

Gọi công thức hóa học chung là Cax(OH)_y

Theo quy tắc hóa trị: II.x = I.y → x/y = 1/2

Ta được x = 1, y = 2

→ Công thức hóa học Ca(OH)2

Câu 11. Hãy chọn công thức hóa học đúng trong các công thức sau đây:

A. BaPO₄

B. Ba₂PO₄.

C. Ba₃PO₄.

D. Ba₃(PO₄)₂.

Xem đáp án

Đáp án D

Câu 12. Hãy chọn công thức hóa học sai trong các công thức sau đây:

A. Fe₂O₃

B. Fe₂(SO₄)₃

C. FeSO₄

D. Fe(SO₄)₃

Xem đáp án

Đáp án D

Công thức hóa học sai là: Fe(SO₄)₃

Vì gốc SO₄ có hóa trị II, Fe Hóa trị III. Vậy công thức đúng là: Fe₂(SO₄)₃

Câu 13. Lập công thức hóa học của Fe (II) với NO₃

A. FeNO₃

B. Fe(NO₃)₃

C. Fe(NO₃)₂

D. Fe₂NO₃

Xem đáp án

Đáp án C

Gọi công thức hóa học là:^IIFe_x^I(NO₃)_y

Ta có: II. x = I . y

x/y = I/II = 1/2

Vậy công thức hóa học là: Fe(NO₃)₂

Câu 14. Biết Cr hoá trị III và O hoá trị II. Công thức hoá học nào sau đây viết đúng?

A. Cr₂O₃

B. CrO

C. CrO₂

D. CrO₃

Xem đáp án

Đáp án A

Gọi công thức cần tìm là Cr_xO_y

Theo đầu bài: Cr hoá trị III và O hoá trị II, ta có: ^IIICr_x^IIO_y

Theo quy tắc hóa trị: III . x = II . y

=> Tỉ lệ x/y = 2/3 => chọn x = 2 và y = 3

=> công thức hợp chất là: Cr₂O₃

Câu 15. Cho biết CTHH của X với H là H₃X, của Y với O là YO. Chọn CTHH nào đúng cho hợp chất X và Y:

A. XY₃

B. X₃Y

C. X₂Y₃

D. X₂Y₂

Xem đáp án

Đáp án C

Gọi hóa trị của X trong hợp chất H₃X là x.

Theo quy tắc hóa trị, ta có: I.3 = x.1.

→ x = I.3/1 = III

Gọi hóa trị của X trong hợp chất yO là y.

Theo quy tắc hóa trị, ta có: y.1 = II.1.Theo quy tắc hóa trị, ta có: y.1 = II.1.

→ y = II.1/1 = II

Gọi công thức hóa học tạo bởi X (III) và Y (II) là X_aY_b

Theo quy tắc hóa trị, ta có: a. III = b.II.

a/b = II/III = 2/3

→ a = 2; b = 3.→ a = 2; b = 3.

Vậy CTHH của hợp chất là: X₂Y₃

Câu 16. Hợp chất của nguyên tố X với O là X₂O₃ và hợp chất của nguyên tố Y với H là YH₂. Công thức hoá học hợp chất của X với Y là

A. XY.

B. X₂Y.

C. XY₂.

D. X₂Y₃.

Xem đáp án

Đáp án D

Xác định hóa trị của X:

Đặt hóa trị của X là a. Ta có:

2.a = 3.II ⇒ a = III.

Xác định hóa trị của Y:

Đặt hóa trị của Y là b. Ta có:

1.b = 2.I ⇒ b = II.

Đặt công thức hóa học hợp chất của X và Y là X_mY_n.

Theo quy tắc hóa trị có:

III.m = II.n

Chuyển thành tỉ lệ: m/n = II/III = 2/3

Lấy m = 2 thì n = 3. Công thức hóa học của hợp chất là: X₂Y₃.

Câu 17: Hóa trị của một nguyên tố (hay nhóm nguyên tử) là con số biểu thị

A. số nguyên tử của nguyên tố (hay số nhóm nguyên tử) đó trong hợp chất.

B. khả năng liên kết của nguyên tử (hay nhóm nguyên tử).

C. khối lượng của nguyên tố (hay nhóm nguyên tử) đó trong hợp chất.

D. phần trăm khối lượng của nguyên tố (hay nhóm nguyên tử) đó trong hợp chất.

Đáp án: B

Giải thích: Hóa trị của một nguyên tố (hay nhóm nguyên tử) là con số biểu thị khả năng liên kết của nguyên tử (hay nhóm nguyên tử), được xác định theo hóa trị của H chọn làm đơn vị và hóa trị của O là hai đơn vị.

Câu 18: Hóa trị của một nguyên tố được xác định theo

A. hóa trị của O làm đơn vị và hóa trị của H là hai đơn vị.

B. hóa trị của H làm đơn vị và hóa trị của O là ba đơn vị.

C. hóa trị của H làm đơn vị và hóa trị của O là hai đơn vị.

D. hóa trị của O làm đơn vị và hóa trị của H là ba đơn vị.

Đáp án: C

Giải thích: Hóa trị của một nguyên tố được xác định theo hóa trị của H làm đơn vị và hóa trị của O là hai đơn vị.

Câu 4: Cho biết sơ đồ công thức của hợp chất giữa nguyên tố X với H và O như sau: H – X – H, X = O. Quy ước mỗi vạch ngang giữa hai kí hiệu biểu thị một hóa trị của mỗi bên nguyên tử. Hóa trị của X là

A. I.

B. III.

C. II.

D. IV.

Đáp án: C

Giải thích:

Quy ước mỗi vạch ngang giữa hai kí hiệu biểu thị một hóa trị của mỗi bên nguyên tử.

X liên kết với hai nguyên tử H; X liên kết với một nguyên tử O.

→ X hóa trị II.

-------------------------------------

VnDoc giới thiệu tới các bạn Hóa học lớp 8: Tính hóa trị của nguyên tố được VnDoc biên soạn giúp các bạn học sinh dễ dàng nắm được cách xác đinh hóa trị của một nguyên tố trong hợp chất cũng như hiểu thế nào là hóa trị., các bạn có thể học thuốc hóa trị qua bài ca hóa trị.

Để có thể giúp các bạn học thuộc hóa trị của các nguyên tố một cách nhanh nhất VnDoc gửi tới các bạn:

Trên đây VnDoc đã đưa tới các bạn Hóa học lớp 8: Tính hóa trị của nguyên tố. Để có kết quả cao hơn trong học tập, VnDoc xin giới thiệu tới các bạn học sinh tài liệu Chuyên đề Toán 8, Chuyên đề Vật Lý 8, Chuyên đề Hóa 8, Tài liệu học tập lớp 8 mà VnDoc tổng hợp và đăng tải.

Ngoài ra, VnDoc.com đã thành lập group chia sẻ tài liệu học tập THCS miễn phí trên Facebook: Tài liệu học tập lớp 8. Mời các bạn học sinh tham gia nhóm, để có thể nhận được những tài liệu mới nhất.