- Từ vai được dùng theo nghĩa chuyển, phương thức hoán dụ (vai người - vai áo).
- Từ đầu được dùng theo nghĩa chuyển, phương thức ẩn dụ (đầu người - đầu súng).
- Từ miệng, chân, tay được dùng theo nghĩa gốc.
Đội này chỉ có một chân sút, thành ra mấy lần bỏ lỡ cơ hội ghi bàn.
- Từ “một chân sút” được sử dụng theo phương thức hoán dụ, nghĩa chuyển có nghĩa là một cầu thủ, cả đội bóng chỉ có 1 cầu thủ ghi bàn giỏi.
Có một chân thì còn chơi bóng làm gì cơ chứ!
- Từ “chân” ở đây được hiểu theo nghĩa gốc, là người chỉ có một chân
==> Người vợ đã không hiểu ý câu nói của người chồng nên dẫn đến cách hiểu sai.
- Gật đầu: biểu hiện sự đồng ý về một vấn đề nào đó, nhưng tình cảm không nhiều.
- Gật gù: gật nhẹ đầu nhiều lần - chỉ sự tán thưởng. Tuy nghèo khó với món ăn dân dã, đạm bạc nhưng họ cảm thấy ngon miệng , cùng nhau chia sẻ niềm vui đơn sơ trong cuộc sống.
⇒ dùng gật gù: phù hợp hơn.
Trăng với tôi như một người bạn tri kỉ, cùng đi qua những thăng trầm cuộc đời. Trăng không chỉ là trăng mà còn là đồng, là sông, là bể, là những gì gần gũi, thân thuộc nhất gắn liền với tuổi thơ hồn nhiên, mơ mộng nơi thôn dã. Nhưng khi hòa bình lập lại, tôi về thành phố sống, từ đó quen với những tiện nghi cuộc sống với ánh điện, cửa gương mà quên mất đi vầng trăng tình nghĩa. Khi mất điện, tôi bật tung cửa sổ, vẫn vầng trăng ngày nào, vẫn tròn vẫn sáng. Trăng không hề thay đổi, chỉ có lòng người đổi thay. Trong phút chốc bao kí ức chiến đấu năm xưa ùa về, tôi nhận ra mình đã quá vô tình với vầng trăng ấy.
- Bài thơ viết 1978 sau hòa bình ba năm. Người kháng chiến ở rừng trở về thành phố
+ Cuộc sống thời bình đầy đủ tiện nghi, con người lãng quên những ngày gian khổ trong quá khứ
- Bài thơ là lời nhắc nhở thái độ, tình cảm đối với quá khứ gian lao, tình nghĩa
- Lời nhắc nhở với thế hệ sau cần có thái độ sống uống nước nhớ nguồn, biết ơn những người đi trước mang lại thành quả
- Kết cấu độc đáo, phát triển theo thời gian. Từ quá khứ hồn nhiên, thân thiết với vầng trăng → hiện tại, về thành phố, sống tiện nghi lãng quên vầng trăng → vô tình gặp lại → nhận ra thái độ sống vô tình của mình, tự soi xét lại.
- Giọng điệu tâm tình bằng thể thơ năm chữ, nhịp thơ khi tuôn chảy tự nhiên, nhịp nhàng theo nhịp kể, khi ngân nga, trầm lắng suy tư.
→ Góp phần bộc lộ những cảm xúc sâu xa của một người lính khi nghĩ về chiến tranh, về quá khứ.
- Hình ảnh vầng trăng mang những tầng ý nghĩa:
+ Thiên nhiên tươi đẹp gần gũi, gắn bó trong cảnh gian khó.
+ Tuổi thơ ngọt ngào: “Trần trụi với thiên nhiên - hồn nhiên như cây cỏ”.
+ Quá khứ thời chiến đấu: quan hệ thân tình khăng khít.
+ Tình nghĩa thủy chung: tình nghĩa trọn vẹn trong sáng năm tháng chiến đấu.
- Khổ thơ cuối thể hiện tập trung nhất ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh vầng trăng, chiều sâu tư tưởng mang tính triết lý của tác phẩm.
Bài thơ gồm ba đoạn:
• Khổ 1 - khổ 3: Vầng trăng tình nghĩa từ quá khứ đến hiện tại.
• Khổ 4: Vầng trăng xuất hiện khi điện tắt.
• Khổ 5, khổ 6: Ánh trăng gợi lại bao nhiêu nghĩa tình.
Bài thơ như một câu chuyện được kể lại theo trình tự thời gian. Dòng cảm nghĩ trữ tình của nhà thơ thể hiện theo những dòng tự sự. Hồi nhỏ sống hồn nhiên, gần gũi với thiên nhiên ngỡ không bao giờ quên cái vầng trăng tình nghĩa. Về thành phố rực ánh điện, vầng trăng như người dưng qua đường.
Trong dòng diễn biến của thời gian, ở khổ thơ 4, sự việc thình lình đèn điện tắt, đột ngột vầng trăng tròn là bước ngoặc để tác giả bộc lộ cảm xúc, thể hiện chủ đề của bài thơ. Vầng trăng tròn lại xuất hiện, gợi bao kỉ niệm ân tình...
Trả lời:
Bài thơ Khúc hát ru những em hé lớn trên lưng mẹ là một hài thơ trữ tình có những yếu tố tự sự. Những yếu tố tự sự miêu tả chân thực cuộc sống của người dân ở chiến khu miền tây Thừa Thiên trong thời kháng chiến chống Mĩ. Thể hiện tâm hồn trong sáng của người mẹ Tà-ôi, qua những ước mơ gửi gắm ở người con. Thể hiện được cuộc sống mang nét đặc trưng của đồng bào dân tộc Tà-ôi: địu con, làm nương rẫy,... Đây cũng là một cuộc sống nhiều khó khăn, gian khổ của đồng bào ở chiến khu này. ĐỒng thời, yếu tố tự sự góp phần làm cho lời thơ thêm sâu lắng, thể hiện những tình cảm chân thực của nhân vật trữ tình.
+ Tình yêu con của người mẹ Tà - ôi gắn với tình thương anh bộ đội, buôn làng và cao hơn nữa là sự gắn bó với tình yêu quê hương đất nước. Tình cảm riêng chung đã hòa làm một. Tình yêu con gắn liền với tình yêu quê hương đất nước, tình yêu với lao động sản xuất.
+ Ý nghĩa của khúc ca: qua những khúc ca của bà mẹ Tà - ôi đối với đứa con của mình, ta thấy được tình yêu thương con dào dạt đằm thắm, lòng yêu nước sâu sắc, ý chí chiến đấu mãnh liệt vì độc lập tự do của những bà mẹ Việt Nam. Vì độc lập tự do của dân tộc. Mẹ là mẹ chiến sĩ, mẹ là chiến sĩ, mẹ là người mẹ Việt Nam anh hùng.
Tình cảm của người mẹ đối với con là vô bờ bến được bộc lộ trực tiếp qua những lời ru được cất lên từ trái tim người mẹ “Ngủ ngoan a – kay ơi…con mơ cho mẹ được thấy Bác Hồ”. Ước mơ của người mẹ về đứa con gắn liền từng công việc cụ thể mà người mẹ đang làm “Con mơ cho mẹ hạt gạo trắng ngần”; “Con mơ cho mẹ hạt bắp lên đều”…Đặc biệt mong ước lớn lao “Con mơ cho mẹ được thấy Bác Hồ” không chỉ là điều ước ao của người mẹ chiến khu mà còn là niềm mong ước của tất cả mọi người cũng là ước mong về ngày chiến thắng, độc lập, tự do.