Soạn Văn 9 bài Tổng kết phần văn học thư (điện) chúc mừng và thăm hỏi VNEN

Tác phẩm

Tác giả

Thể loại

Văn học chữ Hán

Con hổ có nghĩa

Vũ Trinh

Truyện ngắn

Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng

Hồ Nguyên Trừng

Truyện ngắn

Sông núi nước Nam

Lí Thường Kiệt

Thơ

Phò giá về kinh

Trần Quang Khải

Thơ

Thiên Trường vãn vọng

Trần Nhân Tông

Thơ

Côn Sơn Ca

Nguyễn Trãi

Thơ

Chiếu dời đô

Lí Công Uẩn

Chiếu

Bình Ngô đại cáo

Nguyễn Trãi

Cáo

Hịch tướng sĩ

Trần Quốc Tuấn

Hịch

Bàn luận về phép học

Nguyễn Thiếp

Tấu

Chuyện người con gái Nam Xương

Nguyễn Dữ

Truyện ngắn

Chuyện cũ trong phủ chú Trịnh

Phạm Đình Hổ

Tùy bút

Hoàng Lê nhất thống chí

Ngô gia văn phái

Tiểu thuyết

Văn học chữ Nôm

Sau phút chia li

Đoàn Thị Điểm

Thơ

Bánh trôi nước

Hồ Xuân Hương

Thơ

Qua Đèo Ngang

Bà Huyện Thanh Quan

Thơ

Bạn đến chơi nhà

Nguyễn Khuyến

Thơ

Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác

Phan Bội Châu

Thơ

Đập đá ở Côn Lôn

Phan Châu Trinh

Thơ

Muốn làm thằng Cuội

Tản Đà

Thơ

Hai chữ nước nhà

Trần Tuấn Khải

Thơ

Chị em Thúy Kiều

Nguyễn Du

Truyện thơ

Cảnh ngày xuân

Nguyễn Du

Truyện thơ

Kiều ở lầu Ngưng Bích

Nguyễn Du

Truyện thơ

Kiều ở lầu Ngưng Bích

Nguyễn Du

Truyện thơ

Thúy Kiều báo ân báo oán

Nguyễn Du

Truyện thơ

Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga

Nguyễn Đình Chiểu

Truyện thơ

Lục Vân Tiên gặp nạn

Nguyễn Đình Chiểu

Truyện thơ

Các thể loại chính của văn học dân gian

Định nghĩa

Truyền thuyết

là loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ, thường có yếu tố tưởng tượng, kì ảo. Truyền thuyết thể hiện thái độ và cách đánh gái của nhân dân đối với các sự kiện và nhân vật lịch sử được kể.

Truyện cổ tích

Là loại truyện dân gian kể về cuộc đời của một số kiểu nhân vật quen thuộc: nhân vật bất hạnh, nhân vật dũng sĩ và có tài năng kì lạ, nhân vật thông minh và nhân vật ngốc nghếch, nhân vật là động vật. Thường có yếu tố hoang đường, thể hiện niềm tin của nhân dân về chiến thắng của cái thiện với cái ác, cái tốt với cái xấu, sự công bằng với bất công.

Truyện cười

là loại truyện kể về những hiện tương đáng cười trong cuộc sống nhằm tạo ra tiếng cười mua vui hoặc phê phán những thói hư, tật xấu trong xã hội.

Truyện ngụ ngôn

là loại truyện kể bằng văn xuôi hoặc văn vần, mượn lời về loài vật hoặc chính con người để nói bóng gió, kín đáo chuyện con người nhằm khuyên nhủ, răn dạy người ta bài học nào đó trong cuộc sống.

Ca dao, dân ca:

Ca dao, dân ca:

Tục ngữ

Những câu nói dân gian ngắn gọn, ổn định, có nhịp điệu, hình ảnh thể hiện kinh nghiệm sống của nhân dân về mọi mặt, được nhân dân vận dụng vào đời sống, suy nghĩ, lời ăn tiếng nói hằng ngày.

Chèo

Loại kịch hát, mua dân gian, kể chuyện, diễn tích bằng hình thức sân khấu

LOẠI NHÂN VẬT

TRUYỆN CỔ TÍCH

Nhân vật dũng sĩ

Thạch Sanh

Nhân vật có tài năng đặc biệt

Em bé thông minh

Nhân vật xấu xí

Sọ dừa

Nhân vật ngốc nghếch.

Chàng Ngốc

1

2

3

4

5

6

1

T

T

B

B

T

T

B

2

B

B

T

T

T

B

B

3

B

B

T

T

B

B

T

4

T

T

B

B

T

T

B

5

T

T

B

B

B

T

T

6

B

B

T

T

T

B

B

7

B

B

T

T

B

B

T

8

T

T

B

B

T

T

B

Tiêu chí

Thầy thuốc giỏi cốt ở tấm lòng

Lão Hạc

Cách trần thuật

Kiểu hành trạng: tên tuổi, các việc làm, con cháu kế tục như thế nào

Biến hóa, đa dạng: châm đóm hút thuốc, rồi kể chuyện băn khoăn bán chó…

Ngôn ngữ của nhân vật

Thuật lại, các lời đối thoại cũng là thuật lại

Lời đối thoại: trực tiếp

Cách thức miêu tả

Việc miêu tả giản lược, hầu hết chỉ kể sự việc.

Miêu tả kĩ hình dáng, cử chỉ, ngôn ngữ, nội tâm nhân vật.

Mối quan hệ với các nhân vật khác

Được tạo lập trên cơ sở giải quyết tình huống

Nhân vật quan hệ với các nhân vật khác bằng hành động, thái độ, cách biểu lộ tình cảm

Điểm nhìn trần thuật

Tác giả

Biến hóa đa dạng giữa nhân vật: khi là ông giáo, khi là Lão Hạc

Văn học dân gian

Văn học trung đại

Văn học hiện đại

1. Truyện

- Truyền thuyết (Con Rồng cháu Tiên; Bánh chưng bánh giày; Thánh Gióng; Sơn Tinh, Thủy Tinh)

- Cổ tích (Sọ Dừa, Thạch Sanh, Em bé thông minh)

- Truyện cười (Treo biển; Lợn cưới, áo mới)

- Truyện ngụ ngôn (Thầy bói xem voi; Đeo nhạc cho mèo; Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng; Ếch ngồi đáy giếng)

2. Ca dao – dân ca

Những câu hát về tình cảm gia đình; Những câu hát về tình yêu quê hương,đất nước, con người; Những câu hát than thân, Những câu hát châm biếm.

3. Tục ngữ

Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất; Tục ngữ về con người và xã hội.

4. Sân khấu (chèo)

Quan Âm Thị Kính

1. Truyện, kí

Con hổ có nghĩa; thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng; Chuyện người con gái Nam Xương; Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh,Hoàng Lê nhất thống chí.

2. Thơ

Sông núi nước Nam, Phò giá về kinh, Thiên Trường vãn vọng, Bài ca Côn Sơn, Sau phút chia li, Bánh trôi nước, Qua đèo Ngang, Bạn đến chơi nhà.

3. Truyện thơ

Truyện Kiều, Truyện Lục Vân Tiên

4. Văn nghị luận

Chiếu dời đô, Hịch tướng sĩ, Nước Đại Việt ta ( trích Bình Ngô đại cáo), Bàn luận về phép học.

1. Truyện, kí

Dế Mèn phiêu lưu kí; Đất rừng phương Nam; Quê nội; Bức tranh của em gái tôi; Sống chết mặc bay, Những trò lố hay là Va – ren và Phan Bội Châu; Tôi đi học, Trong lòng mẹ, Tức nước vỡ bờ, Lão Hạc, Làng, Lặng lẽ Sa Pa, Chiếc lược ngà, Bến quê, Những ngôi sao xa xôi.

Kí: Cô Tô, Lao xao.

2. Tùy bút

Cây tre Việt Nam, Một thứ quà của lúa non: Cốm, Sài Gòn tôi yêu, Mùa xuân của tôi.

3. Thơ

Lượm, Đêm nay Bác không ngủ, Mưa, Cảnh khuya, Rằm tháng giêng, Tiếng gà trưa, Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác,Đập đá ở Côn Lôn, Muốn làm thằng Cuội, tức cảnh Pác Bó, Ngắm trăng, Đi đường, Nhớ rừng, Ông đồ, Quê hương, Khi con tu hú, Từ ấy, Đồng chí, Bài thơ về tiểu đội xe không kính, Đoàn thuyền đánh cá, Bếp lửa, Vội vàng, Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ, ánh trăng, con cò, mùa xuân nho nhỏ, viếng lăng bác, sang thu, nói với con…

4. Kịch

Bắc Sơn, Tôi và chúng ta.

5. Văn nghị luận

Thuế máu, tiếng nói của văn nghệ, chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới.

Truyền thuyết

Truyện cổ tích

Truyện cười

Truyện ngụ ngôn

Ca dao – dân ca

Tục ngữ

Chèo

là loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ, thường có yếu tố tưởng tượng, kì ảo. Truyền thuyết thể hiện thái độ và cách đánh gái của nhân dân đối với các sự kiện và nhân vật lịch sử được kể.

Là loại truyện dân gian kể về cuộc đời của một số kiểu nhân vật quen thuộc: nhân vật bất hạnh, nhân vật dũng sĩ và có tài năng kì lạ, nhân vật thông minh và nhân vật ngốc nghếch, nhân vật là động vật. Thường có yếu tố hoang đường, thể hiện niềm tin của nhân dân về chiến thắng của cái thiện với cái ác, cái tốt với cái xấu, sự công bằng với bất công.

là loại truyện kể về những hiện tương đáng cười trong cuộc sống nhằm tạo ra tiếng cười mua vui hoặc phê phán những thói hư, tật xấu trong xã hội.

là loại truyện kể bằng văn xuôi hoặc văn vần, mượn lời về loài vật hoặc chính con người để nói bóng gió, kín đáo chuyện con người nhằm khuyên nhủ, răn dạy người ta bài học nào đó trong cuộc sống.

Các thể loại trữ tình dân gian, kết hợp lời và nhạc, diễn tả đời sống nội tâm của con người.

Những câu nói dân gian ngắn gọn, ổn định, có nhịp điệu, hình ảnh thể hiện kinh nghiệm sống của nhân dân về mọi mặt, được nhân dân vận dụng vào đời sống, suy nghĩ, lời ăn tiếng nói hằng ngày.

Loại kịch hát, mua dân gian, kể chuyện, diễn tích bằng hình thức sân khấu

Tác phẩm

Thể loại

Con hổ có nghĩa

Truyện ngắn

Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng

Truyện ngắn

Sông núi nước Nam

Thơ thất ngôn tứ tuyệt

Phò giá về kinh

Thơ ngũ ngôn tứ tuyệt

Thiên Trường vãn vọng

Thơ thất ngôn tứ tuyệt

Côn Sơn Ca

Thơ lục bát

Chiếu dời đô

Chiếu

Hịch tướng sĩ

Hịch

Bình Ngô đại cáo

Cáo

Bàn luận về phép học

Tấu

Chuyện người con gái Nam Xương

Truyện ngắn

Chuyện cũ trong phủ chú Trịnh

Tùy bút

Hoàng Lê nhất thống chí

Tiểu thuyết

Sau phút chia li

Thơ song thất lục bát

Bánh trôi nước

Thơ tứ tuyệt

Qua Đèo Ngang

Thơ thất ngôn bát cú

Bạn đến chơi nhà

Thơ thất ngôn bát cú

Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác

Thơ thất ngôn bát cú

Đập đá ở Côn Lôn

Thơ thất ngôn bát cú

Muốn làm thằng Cuội

Thơ thất ngôn bát cú

Hai chữ nước nhà

Song thất lục bát

Chị em Thúy Kiều

Truyện thơ

Cảnh ngày xuân

Truyện thơ

Kiều ở lầu Ngưng Bích

Truyện thơ

Mã Giám Sinh mua Kiều

Truyện thơ

Thúy Kiều báo ân báo oán

Truyện thơ

Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga

Truyện thơ

Lục Vân Tiên gặp nạn

Truyện thơ