Giáo án Lịch sử lớp 11 bài 5: Châu Phi và các nước Mĩ La tinh

Hoạt động của GV - HS

KTCB

Hoạt động 1: Tập thể - cá nhân

- Mục tiêu: tìm hiểu tình hình châu Phi, quá trình châu Phi bị CNTD xâm lược.

GV dùng lược đồ để giới thiệu khái quát về địa lí, LSVH, KT, CT của các nước châu Phi.

- GV chia lớp làm 2 nhóm:

+ Nhóm 1: Vì sao các nước tư bản lại xâm lược châu Phi?

+ Nhóm 2: GV yêu cầu HS đọc SGK + lược đồ châu Phi để trình bày về quá trình các nước TB xâm lược châu Phi.

+ Nhóm 3: GV yêu cầu HS đọc SGK + lược đồ châu Phi để trình bày các phong trào đấu tranh tiêu biểu.

- Em hãy nhận xét PTĐT chống xâm lược của nhân dân Châu Phi (đặc điểm)? Vì sao PTĐT chống xâm lược của nhân dân CP đa số đều bị thất bại?

Hoạt động 2: Tập thể - cá nhân

- Mục tiêu: tìm hiểu về phong trào đấu tranh ở khu vực MLT.

- GV dùng lược đồ khu vực Mĩ Latinh giới thiệu khái quát về địa lí của khu vực.

(?) Chính sách thống trị của các nước đế quốc ở khu vực Mĩ Latinh?

(?) Tác động của những chính sách thống trị đó?

(?) Tình hình khu vực Mĩ Latinh sau khi giành độc lập?

(?) Những chính sách bành trướng của Mĩ đối với khu vực Mĩ Latinh? Mục đích của những chính sách đó?

1. Châu Phi

- Nguyên nhân xâm lược:

+ Có vị trí chiến lược quan trọng

+ Thị trường rộng lớn, nhân công rẻ mạt

+ Tài nguyên phong phú...

* Các cuộc đấu tranh:

- Nguyên nhân đấu tranh: do ách thống trị hà khắc của CNTD.

- Các phong trào tiêu biểu:

+ 1830-1847: cuộc đấu tranh của áp-đen-ca-đe (An-giê-ri) đã thu hút đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia.

+ 1879-1882: Ai Cập thành lập tổ chức “Ai Cập trẻ” chống lại các nước ĐQ.

+ 1889: Nhân dân Ê-ti-ô-pi-a đấu tranh chống Italia giành thắng lợi.

- Kết quả: Thất bại (trừ Êtiôpia).

- Nguyên nhân thất bại: Do trình độ tổ chức thấp; chênh lệnh lực lượng.

- Ý nghĩa: Thể hiện tinh thần yêu nước, tạo tiền đề cho PTĐT ở giai đoạn sau.

2. Khu vực Mĩ Latinh

- Thế kỉ XVI, XVII, đa số các nước MLT lần lượt bị biến thành thuộc địa của Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha. Dưới ách thống trị hà khắc của TD nhân dân MLT đã đứng lên đấu tranh.

* Thắng lợi tiêu biểu:

- 1804: Hai-ti giành độc lập, cỗ vũ mạnh mẽ cho phong trào đấu tranh ở khu vực.

- 1811: Pa-ra-goay độc lập.

- 1816: Ác-hen-ti-na.

- 1821: Mê-hi-cô.

- Sau khi giành độc lập các nước Mĩ La-tinh, có bước tiến bộ về kinh tế xã hội xong họ phải tiếp tục đấu tranh chống lại sự bành trướng của Mĩ ở khu vực này.

- Chính sách bành trướng của Mĩ:

+ Đưa ra học thuyết Mơnrô (1823) “Châu Mĩ của người châu Mĩ”, thành lập tổ chức “Liên Mĩ”.

+ Gây chiến và hất cẳng Tây Ban Nha khỏi Mĩ Latinh.

+ Đầu thế kỉ XX, Mĩ áp dụng chính sách “Cái gậy lớn” và “Ngoại giao đồng đô la”.

=> Mĩ Latinh trở thành thuộc địa kiểu mới của Mĩ.