Giáo án Lịch sử lớp 11 bài 6: Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918)

Hoạt động của GV - HS

KTCB

Hoạt động 1: Tập thể - cá nhân

(?) Quan hệ giữa các nước đế quốc cuối thế kỉ XIX-đầu thế kỉ XX biểu hiện như thế nào?

- Các nước đế quốc già: Anh , Pháp có hệ thống thuộc địa đứng đầu thế giới.

- Các nước đế quốc trẻ: Mĩ, Đức, Nhật Bản cs nền kinh tế phát triển mạnh mẽ nhưng lại có quá ít thuộc địa

- Nguyên nhân nào dẫn đến quan hệ đó? Các nước đế quốc đã giải quyết mâu thuẫn đó như thế nào?hệ quả của cách giải quyết đó là gì?

- Nguyên nhân trực tiếp dẫn đến chiến tranh là gì?

Hoạt động 2: Thảo luận nhóm.

- GV cho lớp thảo luận nhóm. GV chia lớp thành 2 nhóm và yêu cầu các nhóm hoàn thiện phiếu học tập.

- N1: Tìm hiểu diễn biến chính của giai đoạn 1(1914-1916).

- N2: Tìm hiểu diễn biến chính của giai đoạn 2(1917-1918).

I. Nguyên nhân của chiến tranh

* Mối quan hệ giữa các nước đế quốc:

- Các nước đế quốc mâu thuẫn gay gắt, không thế dung hòa, đặc biệt giữa các nước đế quốc già với các nước đế quốc trẻ.

* Nguyên nhân chiến tranh:

- Sâu sa: Do sự phát triển không đều giữa các nước đế quốc về kinh tế, thuộc địa.

+ Để giải quyết mâu thuẫn các nước đã gây chiến tranh giành thuộc địa:

+ Chiến tranh Trung - Nhật (1894 – 1895).

+ Chiến tranh Mĩ – Tây Ban Nha (1898).

+ Chiến tranh Anh – Bôơ (1899 – 1902).

+ Chiến tranh Nga - Nhật (1904 – 1905).

=> hình thành 2 khối đối địch nhau:

+ Khối Liên minh: Đức, Áo-Hung, Italia (1882).

+ Khối hiệp ước: Anh, Pháp, Nga (1907).

- Duyên cớ trực tiếp: Ngày 28/6/1914, Thái tử Áo - Hung bị ám sát => Đức, Áo - Hung gây chiến.

II. Diễn biến của chiến tranh

1. Giai đoạn thứ nhất (1914 - 1916)

→ Ưu thế thuộc phe Liên minh, chiến tranh lan rộng với quy mô toàn thế giới.

2. Giai đoạn thứ hai (1917 - 1918)

- Ưu thế thuộc phe Hiệp ước, phe Hiệp ước tiến hành phản công.

- Phe Liên minh thất bại, tuyên bố đầu hàng.

Thời gian

Chiến sự

Kết quả

Giai đoạn 1 (1914 – 1916)

1914

- Phía Tây: 3/8 Đức tràn vào Bỉ, đánh sang Pháp.

- Ở phía Đông: Nga tấn công Đông Phổ.

- 9/1914, Pháp phản công Đức.

- Đức chiếm Bỉ, uy hiếp thủ đô Pari.

- Cứu nguy cho Pari.

- Hai bên ở vào thế cầm cự.

1915

- Đức, Áo - Hung dồn toàn lực tấn công Nga.

- Hai bên ở vào thế cầm cự.

1916

- Đức tấn công pháo đài Véc-đoong (Pháp)

- Đức không hạ được Vécđoong, 2 bên thiệt hại nặng.

Giai đoạn 2 (1917 – 1918)

2/1917

- CMDCTS ở Nga thành công.

- Chính phủ tư sản lâm thời ở Nga tiếp tục chiến tranh.

4/1917

- Mĩ tuyên chiến với Đức, tham chiến cùng phe Hiệp ước.

- Chiến sự diễn ra trên cả mặt trận Đông-Tây

- Có lợi cho phe Hiệp ước.

- 2 bên ở vào thế cầm cự.

11/1917

- CM tháng 10 Nga thành công.

- Chính phủ Xô Viết thành lập.

3/1918

- Chính phủ Xô Viết kí với Đức hiệp ước Bretlitop.

- Nga rút khỏi chiến tranh.

1918

- Đức tấn công Pháp.

- Pari bị uy hiếp.

7/1918

- Mĩ đổ bộ vào Châu Âu, Anh – Pháp phản công Đức.

- Đồng minh Đức đầu hàng: Bungari (29/9), Thổ Nhĩ Kỳ (30/10), Áo – Hung.

9/11/1918

- CM Đức bùng nổ.

- Nền quân chủ ở Đức bị lật đổ.

11/11/1918

- Chính phủ Đức đầu hàng.

- Chiến tranh kết thúc.

Hoạt động 3: Cá nhân.

- GV: Nhấn mạnh: Cách mạng tháng Mười Nga bùng nổ và giành thắng lợi => sự ra đời của nhà nước XHCN đầu tiên góp phần buộc Đức nhanh chóng đầu hàng

(?) Qua nguyên nhân, diễn biến, kết cục của chiến tranh, em hãy rút ra tính chất của chiến tranh?

- HS: Là cuộc CT phi nghĩa phản động.

III. Kết cục của chiến tranh thế giới thứ nhất

- Hậu quả: 10 triệu người chết, 20 triệu người bị thương, nền kinh tế châu Âu kiệt quệ.

- Cách mạng tháng Mười Nga thắng lợi đưa đến sự ra đời của nhà nước XHCN đầu tiên trên thế giới.