Chế độ trực hè, trực Tết của giáo viên các cấp

Không phải thầy cô nào cũng nắm rõ các quy định về chế độ trực hè, trực Tết của giáo viên. Hàng năm những ngày lễ hay những dịp nghỉ nào sẽ được tính thêm tiền lương nếu thầy cô đi trực? Giáo viên trực hè, trực các ngày lễ, Tết sẽ được hưởng chế độ theo quy định của trường và theo các Luật quy định. Mời các thầy cô cùng tham khảo nội dung chi tiết để nắm rõ được quyền lợi của mình nhé.

Chế độ trực hè của giáo viên sẽ là một trong những quyền lợi chính đáng mà các giáo viên được hưởng. Chính vì thế nếu các bạn được nhà trường phân công trực trong kì nghỉ hè thì việc tìm hiểu các quy định, chế độ liên quan đến trực hè của giáo viên theo quy định của nhà nước là rất cần thiết. Điều này sẽ giúp các bạn chủ động hơn trong việc đề xuất chế độ và bảo vệ các quyền lợi hợp pháp của mình.

1. Giáo viên có phải trực hè, trực hè có phải là bắt buộc?

Về thời gian làm việc theo thông tư 15/2017/TT-BGDĐT - Sửa đổi Quy định chế độ làm việc đối với giáo viên phổ thông kèm theo Thông tư 28/2009/TT-BGDĐT Quy định ở Điểm a, khoản 3, Điều 5 được sửa đổi, bổ sung như sau:

"Thời gian nghỉ hè hàng năm của giáo viên là 02 tháng (bao gồm cả nghỉ hàng năm theo quy định của Bộ Luật Lao động), được hưởng nguyên lương và các phụ cấp (nếu có)".

Bên cạnh đó Luật Lao động, Luật Giáo dục,… là trong thời gian hè giáo viên được nghỉ 2 tháng (từ 01/6 đến 31/7) được hưởng nguyên lương và phụ cấp (nếu có) và bắt đầu làm việc trở lại từ ngày 01/8 (một số vùng tùy tình hình mưa, lũ có thể trước hoặc sau thời gian trên theo quyết định của Chủ tịch Ủy ban nhân dân Tỉnh).

Như vậy, trong suốt thời gian hè là thời gian nghỉ ngơi của giáo viên, căn cứ các quy định pháp luật hiện hành giáo viên cũng không phải tham gia trực trường.

Nếu giáo viên trực hè (trực trong thời gian nghỉ) phải được trả thêm tiền tăng giờ cho ngày làm việc của giáo viên theo quy định pháp luật.

2. Giáo viên trực hè, trực Tết được trả tiền làm thêm giờ

Như đã phân tích, giáo viên không bắt buộc phải trực hè, trực Tết. Tuy nhiên, nếu đồng ý trực hè, trực Tết thì thời gian giáo viên đến trực sẽ được tính vào thời gian làm thêm giờ.

Căn cứ khoản 2 Điều 12 Luật Viên chức 2010, giáo viên là viên chức khi làm thêm giờ được hưởng chế độ như sau:

“Được hưởng tiền làm thêm giờ, tiền làm đêm, công tác phí và chế độ khác theo quy định của pháp luật và quy chế của đơn vị sự nghiệp công lập.”

Như vậy, giáo viên đi trực hè, trực Tết có thể được hưởng tiền làm thêm giờ. Trong đó, theo khoản 1 Điều 98 Bộ Luật lao động, người lao động làm thêm giờ được trả lương tính theo đơn giá tiền lương hoặc tiền lương thực trả theo công việc đang làm như sau:

- Vào ngày thường, ít nhất bằng 150%;

- Vào ngày nghỉ hằng tuần, ít nhất bằng 200%;

- Vào ngày nghỉ lễ, Tết, ngày nghỉ có hưởng lương, ít nhất bằng 300% chưa kể tiền lương ngày lễ, Tết, ngày nghỉ có hưởng lương đối với người lao động hưởng lương ngày.

Như vậy, giáo viên trực hè vào ngày thường được trả tiền làm thêm giờ ít nhất bằng 150% giá tiền lương bình thường, trực Tết được trả ít nhất bằng 300% giá tiền lương bình thường.

3. Ép giáo viên đi trực trường vào kỳ nghỉ hè, lễ, tết bị phạt đến 25 triệu đồng

Theo quy định tại Thông tư 28/2009/TT-BGDĐT và Thông tư 15/2017/TT-BGDĐT thì thời gian nghỉ hằng năm của giáo viên phổ thông bao gồm:

- Thời gian nghỉ hè: 02 tháng (bao gồm cả nghỉ hằng năm theo quy định của Bộ Luật lao động);

- Thời gian nghỉ tết âm lịch: 05 ngày;

- Tết Dương lịch 01 ngày (ngày 01/01 dương lịch);

- Tết Âm lịch 05 ngày;

- Ngày Chiến thắng 01 ngày (ngày 30/4 dương lịch);

- Ngày Quốc tế lao động 01 ngày (ngày 01/5 dương lịch);

- Ngày Quốc khánh 01 ngày (ngày 02/9 dương lịch);

- Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương 01 ngày (ngày 10/3 âm lịch);

- Nghỉ học kỳ theo quy định của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Trong thời gian nghỉ hằng năm giáo viên được hưởng nguyên lương và phụ cấp (nếu có) theo quy định của pháp luật.

Như vậy, thời gian nghỉ hè, nghỉ lễ, tết là thời gian nghỉ hợp pháp của giáo viên, giáo viên không phải trực ở trường. Đồng nghĩa, nhà trường không được ép buộc giáo viên đi trực ở trường trong thời gian này.

Trong đó, tại Điều 17 Nghị định 28/2020/NĐ-CP quy định về xử phạt các vi phạm quy định về thời giờ làm việc, thời gian nghỉ ngơi của người lao động như sau:

“3. Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 25.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động có một trong các hành vi sau đây:

a) Thực hiện thời giờ làm việc bình thường quá số giờ làm việc theo quy định của pháp luật;

b) Huy động người lao động làm thêm giờ mà không được sự đồng ý của người lao động, trừ trường hợp theo quy định tại Điều 107 của Bộ luật Lao động.”

Trong đó, Điều 107 quy định về làm thêm giờ trong các trường hợp đặc biệt như: Thực hiện lệnh động viên, huy động bảo đảm nhiệm vụ quốc phòng, an ninh; Thực hiện các công việc nhằm bảo vệ tính mạng con người, tài sản của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong phòng ngừa và khắc phục hậu quả thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh và thảm họa….

Như vậy, việc yêu cầu trực hè, trực tết mà không được giáo viên đồng ý có thể bị phạt tới 25 triệu đồng.

Tuy nhiên, nhà trường có thể thỏa thuận với giáo viên về việc đi trực ở trường vào những ngày này, nhưng phải trả tiền lương làm thêm giờ cho giáo viên theo quy định của pháp luật.

Lưu ý: Quy định này áp dụng đối với giáo viên phổ thông ở các cơ sở giáo dục công lập, bao gồm trường tiểu học, trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông, trường phổ thông có nhiều cấp học, trường phổ thông dân tộc nội trú, trường phổ thông dân tộc bán trú, trường chuyên, trường, lớp dành cho người khuyết tật và trường dự bị đại học.

4. Chế độ trực hè, trực tết của giáo viên các cấp

Theo quy định Thông tư 28/2009/TT-BGDĐT về chế độ làm việc đối với giáo viên thì thời gian nghỉ hằng năm của giáo viên gồm: nghỉ hè, nghỉ tết âm lịch, nghỉ học kỳ và các ngày nghỉ khác, cụ thể như sau:

a) Thời gian nghỉ hè của giáo viên thay cho nghỉ phép hằng năm là 02 tháng, được hưởng nguyên lương và các phụ cấp (nếu có);

b) Thời gian nghỉ tết âm lịch, nghỉ học kỳ theo quy định của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo;

c) Các ngày nghỉ khác theo quy định của Bộ Luật lao động.

Căn cứ kế hoạch năm học, quy mô, đặc điểm, điều kiện cụ thể của từng trường, Hiệu trưởng bố trí thời gian nghỉ hằng năm cho giáo viên một cách hợp lý theo đúng quy định.

5. Ai phải tham gia trực hè?

Trường học thì không thể bỏ hoang trong suốt 2 tháng hè, bên cạnh đó còn nhiều việc cần giải quyết trong dịp hè như tiếp nhận học sinh mới, tiếp nhận bảo hiểm tai nạn, thông báo kế hoạch học tập,… nên trường phải có lực lượng làm việc trong giờ hành chính là hợp lý.

Những công việc trong dịp hè thuộc thẩm quyền giải quyết của hiệu trưởng, phó hiệu trưởng, các chuyên trách và nhân viên văn phòng,….

Giáo viên thì được nghỉ 2 tháng hè nên không trực là đúng, còn lại những hiệu trưởng, nhân viên là thực hiện theo giờ hành chính phải công tác ngày 8 giờ nên lực lượng đó phải đến trường công tác chứ không phải trực.

Lực lượng công tác trong suốt thời gian hè bao gồm hiệu trưởng – công chức, phó hiệu trưởng, nhân viên kế toán, nhân viên y tế học đường, chuyên trách thiết bị - thư viện (nếu có) và một lực lượng không thể thiếu đó chính là bảo vệ trường học.

6. Giáo viên trực hè hay trực Tết tại trường hưởng chế độ nào?

Tôi là giáo viên. Hàng năm, vào ngày Tết Nguyên đán, trường phân công tôi trực tại trường, có khi là 24 giờ có khi là 48 giờ nhưng không được trả bất kỳ chế độ nào. Như vậy có đúng hay không?

Trả lời: Khoản 1 Điều 70 Luật Giáo dục quy định: "1. Nhà giáo là người làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục trong nhà trường, cơ sở giáo dục khác".

Khoản 1 Điều 71 Luật Giáo dục quy định: "1. Giáo dục, giảng dạy theo mục tiêu, nguyên lý giáo dục, thực hiện đầy đủ và có chất lượng chương trình giáo dục".

Như vậy, nhiệm vụ của nhà giáo là giảng dạy theo chương trình học. Tuy nhiên, từng trường hợp cụ thể, nhà trường có thể điều động giáo viên làm thêm giờ trong các trường hợp bất theo quy định của Khoản 2 Điều 107 Bộ luật Lao động 2012: "Thực hiện các công việc nhằm bảo vệ tính mạng con người, tài sản của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong phòng ngừa và khắc phục hậu quả thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh và thảm họa."

Mặt khác, căn cứ kế hoạch năm học, quy mô, đặc điểm, điều kiện cụ thể của từng trường mà mỗi nhà trường có nội quy, quy chế riêng của trường mình. Tuy nhiên, trong trường hợp điều động làm thêm giờ, Nhà giáo có quyền được hưởng chế độ theo Điều 12 Luật Viên chức 2010:

"Điều 12. Quyền của viên chức về tiền lương và các chế độ liên quan đến tiền lương.

2. Được hưởng tiền làm thêm giờ, tiền làm đêm, công tác phí và chế độ khác theo quy định của pháp luật và quy chế của đơn vị sự nghiệp công lập."

Trường hợp bạn phải trực đêm không đúng theo quy định trong nội quy, quy chế làm việc; trực đêm không được hưởng chế độ thì bạn có thể kiến nghị lên Ban giám hiệu nhà trường để được xem xét giải quyết.

7. Giáo viên nghỉ trực là bị trừ lương, đúng hay sai?

- Trường tôi là trường 2 cấp, thuộc vùng sâu, vùng xa. Đại đa số là các giáo viên đều ở xa trường. Trường tôi cũng thành lập đội tự vệ là các công đoàn viên nam.

Hằng năm cứ đến dịp lễ Tết là chúng tôi đều trực đêm (Tết Tây trực 1 tuần tính tuần có ngày 1/1; Tết Nguyên Đán thì trực từ ngày được nghỉ đến đêm cuối của lịch nghỉ; 30/4 hay 2/9 đều phải trực tính từ ngày nghỉ). Trường có hợp đồng với 2 bảo vệ thay nhau trực và hiện nay trường cũng được trang bị 4 camera.

Khi giáo viên nghỉ trực không xin phép thì bị cảnh cáo, viết bản tường trình hoặc trừ 1 ngày lương. Xin hỏi, cơ sở pháp lý nào để ra các hình phạt đó, như vậy là đúng hay sai? Có văn bản nào quy định điều đó không hay chỉ dựa vào văn bản quy định về quyền, nhiệm vụ của hiệu trưởng? Khi trực đêm thì giáo viên có được hưởng phụ cấp hay thu nhập thêm nào không?

Trả lời: Khoản 1 Điều 70 Luật Giáo dục quy định: "1. Nhà giáo là người làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục trong nhà trường, cơ sở giáo dục khác".

Khoản 1 Điều 71 Luật Giáo dục quy định: "1. Giáo dục, giảng dạy theo mục tiêu, nguyên lý giáo dục, thực hiện đầy đủ và có chất lượng chương trình giáo dục".

Như vậy, nhiệm vụ của nhà giáo là giảng dạy theo chương trình học.

Điều 5 Quy định về Chế độ làm việc đối với giáo viên phổ thông (Ban hành kèm theo Thông tư số 28/2009/TT-BGDĐT ngày 21 tháng 10 năm 2009 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo) quy định:

"1. Thời gian làm việc của giáo viên tiểu học trong năm học là 42 tuần, trong đó:

a) 35 tuần dành cho việc giảng dạy và các hoạt động giáo dục theo quy định về kế hoạch thời gian năm học.

b) 05 tuần dành cho học tập, bồi dưỡng nâng cao trình độ

c) 01 tuần dành cho việc chuẩn bị năm học mới.

d) 01 tuần dành cho việc tổng kết năm học.

2. Thời gian làm việc của giáo viên trung học cơ sở và trung học phổ thông trong năm học là 42 tuần, trong đó

a) 37 tuần dành cho việc giảng dạy và hoạt động giáo dục theo quy định về kế hoạch thời gian năm học.

b) 03 tuần dành cho học tập, bồi dưỡng nâng cao trình độ.

c) 01 tuần dành cho việc chuẩn bị năm học mới.

d) 01 tuần dành cho việc tổng kết năm học.

3. Thời gian nghỉ hằng năm của giáo viên gồm: nghỉ hè, nghỉ tết âm lịch, nghỉ học kỳ và các ngày nghỉ khác, cụ thể như sau:

a) Thời gian nghỉ hè của giáo viên thay cho nghỉ phép hằng năm là 02 tháng, được hưởng nguyên lương và các phụ cấp (nếu có)

b) Thời gian nghỉ tết âm lịch, nghỉ học kỳ theo quy định của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo;

c) Các ngày nghỉ khác theo quy định của Bộ Luật lao động.

Căn cứ kế hoạch năm học, quy mô, đặc điểm, điều kiện cụ thể của từng trường, Hiệu trưởng bố trí thời gian nghỉ hằng năm cho giáo viên một cách hợp lý theo đúng quy định."

Mặt khác, căn cứ kế hoạch năm học, quy mô, đặc điểm, điều kiện cụ thể của từng trường mà mỗi nhà trường có nội quy, quy chế riêng của trường mình. Nhà giáo cần căn cứ nội quy, quy chế đó để đối chiếu.

Trường hợp bạn phải trực đêm không đúng theo quy định trong nội quy, quy chế làm việc; trực đêm không được hưởng chế độ thì bạn có quyền kiến nghị lên Ban giám hiệu nhà trường để được xem xét giải quyết hoặc thực hiện quyền khiếu nại theo quy định của Luật khiếu nại 2011.

Như vậy, theo hệ thống pháp luật giáo dục hiện hành, nhà giáo không có nhiệm vụ trực trường để bảo vệ tài sản. Tuy nhiên, từng trường hợp cụ thể, nhà trường có thể điều động giáo viên làm thêm giờ trong các trường hợp bất theo quy định của Khoản 2 Điều 107 Bộ luật Lao động 2012: "Thực hiện các công việc nhằm bảo vệ tính mạng con người, tài sản của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong phòng ngừa và khắc phục hậu quả thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh và thảm họa."

Về quyền của nhà giáo trong trường hợp điều động làm thêm giờ, Điều 12 Luật Viên chức 2010 quy định:

"Điều 12. Quyền của viên chức về tiền lương và các chế độ liên quan đến tiền lương.

2. Được hưởng tiền làm thêm giờ, tiền làm đêm, công tác phí và chế độ khác theo quy định của pháp luật và quy chế của đơn vị sự nghiệp công lập.

Như vậy là VnDoc đã cung cấp cho các bạn thông tin về Chế độ trực hè, trực Tết của giáo viên các cấp. Để nhận được nhiều tài liệu dành cho giáo viên và các bài thu hoạch thường xuyên, mời các bạn truy cập chuyên mục: Dành cho giáo viên. Bên cạnh đó, VnDoc muốn mời bạn tham khảo chuyên mục Giáo án - Bài Giảng các lớp từ 1 - 12 để có thêm tư liệu khi soạn giáo án. Các bạn có thể truy cập chuyên mục này tại đây: Giáo án - Bài giảng

• Cách tính lương giáo viên tiểu học theo quy định mới nhất
• Chế độ của giáo viên tiểu học nghỉ thai sản trùng với nghỉ hè
• Chế độ nghỉ phép của giáo viên các cấp