Chuyên đề Tiếng Việt 6: Các thành phần chính của câu

Chuyên đề Tiếng Việt 6 Kết nối - Chân trời - Cánh diều - Các thành phần chính của câu là kiến thức cốt lõi giúp học sinh lớp 6 nắm vững cấu trúc cơ bản của tiếng Việt. Mục tiêu của chuyên đề là giúp các em nhận diện, hiểu rõ vai trò của chủ ngữ và vị ngữ, từ đó hình thành kĩ năng sử dụng và tạo lập câu văn chính xác, mạch lạc. Bài giảng này sẽ là nền tảng vững chắc để các em chinh phục môn Ngữ văn một cách hiệu quả.

I. Thành phần chính của câu là gì?

- Khái niệm:

Thành phần chính của câu là những thành phần bắt buộc phải có mặt để câu có cấu tạo hoàn chỉnh và diễn đạt được một ý trọn vẹn.

Thành phần không bắt buộc có mặt được gọi là thành phần phụ.

- Ví dụ: Minh đang viết bài về cách đặt câu.

II. Dấu hiệu nhận biết các thành phần chính và thành phần phụ của câu

- Đối với thành phần chính, dấu hiệu nhận biết:

Chủ ngữ: nói chung đứng trước vị ngữ trong câu và chỉ chủ thể được nói đến trong vị ngữ (hành động, trạng thái, tính chất …).

Trả lời các câu hỏi: Ai?, Cái gì ?, Con gì? Vị ngữ: nói chung đứng sau chủ ngữ, chỉ đặc điểm của chủ thể nói về chủ ngữ. Trả lời các câu hỏi “Làm gì?”, “Như thế nào?”, “Cái gì?”.

- Đối với thành phần phụ, dấu hiệu nhận biết:

Trạng ngữ: để dừng ở đầu, giữa hoặc cuối câu và nêu tình huống trong không gian, thời gian, hình thức, phương tiện, nguyên nhân, mục đích, v.v … trong đó sự việc được nói đến trong câu diễn ra.

Khởi ngữ đứng trước chủ ngữ, nêu lên và nhấn mạnh đề tài của câu và có thể kết hợp với các từ đối với … ở trước.

III. Bài tập về các thành phần chính của câu

Bài 1. Xác định chủ ngữ và vị ngữ trong những câu sau và cho biết cấu tạo của chúng?

“Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa. Từ khi có vịnh Bắc Bộ và từ khi quần đảo Cô Tô mang lấy giấu hiệu của sự sống con người thì, sau mỗi lần dông bão, bao giờ bầu trời Cô Tô cũng trong sáng như vậy”.

(Nguyễn Tuân, Cô Tô)

Trả lời:

- Chủ ngữ

+ Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô (cụm danh từ)

+ Bầu trời Cô Tô (cụm danh từ)

- Vị ngữ

+ là một ngày trong trẻo, sáng sủa (là + cụm danh từ)

+ cũng trong sáng như vậy (cụm tính từ)

Bài 2. Điền chủ ngữ cho những câu sau:

a. Hôm nay, .... đi lao động.

b....là học sinh giỏi của lớp tôi.

c.... trong xanh, không một gợn mây.

d. Sáng sớm, .... hót líu lo trên cành cây.

e. ...rất đẹp.

Trả lời:

a. tôi

b. Lan

c.Bầu trời

d.chim

e. Chiếc xe đạp