Đề thi học kì I môn Ngữ Văn lớp 11 cơ bản dành cho các lớp A (Đề 01) - THPT Chu Văn An (2012 - 2013)

ĐỀ THI:

Câu 1 (3 điểm)

Cảm nhận của anh / chị về chi tiết: “Huấn Cao, lạnh lùng, chúc mũi gông nặng, khom mình thúc mạnh đầu thang gông xuống thềm đá tảng đánh thuỳnh một cái”.

(Chữ người tử tù – Nguyễn Tuân)

Câu 2 (7 điểm)

Anh/ chị hãy phân tích bức tranh thiên nhiên và con người nơi phố huyện nghèo trong truyện ngắn “ Hai đứa trẻ” (Thạch Lam)

HƯỚNG DẪN LÀM BÀI:

Câu 1:

- Câu văn miêu tả chi tiết “rỗ gông” của Huấn Cao khi bước chân vào nhà ngục. Sự hiện hữu của 3 dấu phẩy khiến câu văn dài như được ngưng lại, ngắt nhịp. Tất cả gợi ấn tượng về hành động rỗ gông mạnh mẽ, dứt khoát đến lạnh lùng của Huấn Cao.

- Hành động rỗ gông ngang tàng ấy thể hiện thái độ coi khinh, thách thức quyền lực ở người tử tù Huấn Cao

- Chỉ một chi tiết “rỗ gông” như thế ,ngòi bút tài hoa của Nguyễn Tuân đã tô đậm khí phách phi thường của Huấn Cao. Dẫu bị cầm tù về thân xác, người tử tù ấy vẫn hoàn toàn tự do về tinh thần. Ở chốn ngục tù, Huấn Cao vẫn hành động theo ý muốn của mình, không ai ngăn trở được.

Câu 2:

MỞ BÀI:

- Dẫn dắt và giới thiệu vấn đề bức tranh đời sống phố huyện nghèo trong truyện ngắn “Hai đứa trẻ”

THÂN BÀI:

Cảm nhận chung về bức tranh đời sống phố huyện nghèo:

Bức tranh đời sống phố huyện nghèo được đan dệt từ thiên nhiên và con người. Đó là hình ảnh về về một bức tranh thiên nhiên về một miền quê yên tĩnh. Nhưng cảm giác bình lặng ấy chỉ là bề ngoài, thẳm sâu bên trong là những cuộc đời nghèo khổ, quẩn quanh.

Phân trích bức tranh đời sống phồ huyện nghèo:

- Bức tranh thiên nhiên:

+ Bức tranh thiên nhiên mở ra với những biểu hiện cụ thể:

* Hình ảnh và màu sắc: Hoàng hôn đỏ rực, dãy tre làng đen sẫm. bầu trời thăm thẳm những vì sao, mặt đất lập lòe đom đóm, bóng tối thăm thẳm, dày đặc.

*Âm thanh: Tiếng trống thu không “gọi buổi chiều”, tiếng ếch nhái văng vẳng, tiêngs muỗi vo ve, tiếng hoa bàng rụng khe khẽ.

* Mùi vị: Mùi quen thuộc của cát bụi, “mùi riêng của đất, của quê hương này”…

=> Bức tranh thiên nhiên phố huyện lúc chiều muộn đang đi dần vào đêm - một thiên nhiên thấm đẫm chất thơ,êm ả, đượm buồn. Tát cả thấm đượm cảm xúc nâng niu của một nhà văn luôn nặng tình với những gì là biểu hiện của hồn xưa dân tộc.

+ Vai trò của hính ảnh thiên nhiên :

* Gợi đúng đặc trưng của không gian phố huyện

* Làm nền cho hoạt động của con người

* Gián tiếp thể hiện tâm trạng nhân vật

* Tạo nên chất trữ tình riêng biệt cho truyện ngắn

- Hình ảnh con người

+ Các hình ảnh và hoạt động: những người bán hàng về muộn đứng nán lại nói chuyện,mấy đứa trẻ nghèo lom khom nhặt nhạnh các thanh nứa, thanh tre trên nền chợ, chõng nước tồi tàn của mẹ con chị Tí, gánh phở vắng khách của bác Siêu, cảnh nhếch nhác của gia đình bác Xẩm, cửa hàng tạp hóa nhỏ xíu của chị em Liên…

+ Các tâm trạng: buồn bã, ít hi vọng vào lối kiếm sống có tính chất cầu may hiện tại, mong đợi mơ hồ, xa xôi…

=> Tất cả được vẽ ra bằng một ngòi bút tả chân sắc sảo, rất gần với các nhà văn hiện thực phê phán…

+ Tình cảm nhà văn dành cho những người nghèo khổ nơi phố huyện: thông cảm, xót thương, muốn có sự thay đổi đến với cuộc đời của họ.

Đánh giá:

- Thạch Lam đã dựng nên bức tranh đời sống phố huyện nghèo bằng một chất thơ lặng lẽ mà đằm sâu. Những câu văn có nhịp điệu như những trang thơ cứ thấm vào tâm hồn người đọc.

- Tác phẩm cũng là một khắc khoải đầy nhân ái của tấm lòng Thạch Lam dành cho con người. Đó là tư tưởng nhân đạo mới mẻ chưa từng có trong văn học trung đại, được nảy sinh từ sự thức tỉnh sâu sắc của ý thức cá nhân, khao khát sự tồn tại thực sự có ý nghĩa của đời sống cá nhân.

KẾT BÀI: Khẳng định vấn đề