Đề thi học sinh giỏi khu vực Bắc Bộ năm học 2011 - 2012 môn Sinh lớp 11

Câu 1 (2,0 điểm)

a. Dựa trên đặc điểm cấu tạo và hoạt động trao đổi nước ở tế bào và cơ thể thực vật, hãy giải thích hiện tượng sau: khi cùng bị mất nước đột ngột (ví dụ vào buổi trưa nắng to, nhiệt độ cao, có gió khô và mạnh …) cây non bị héo rũ còn cây già chỉ biểu hiện héo ở những lá non?

b. Quá trình trao đổi nước ở thực vật CAM có đặc điểm gì độc đáo? Đặc điểm này dẫn tới sự khác nhau về nhu cầu nước ở thực vật CAM và các nhóm thực vật khác như thế nào?

Câu 2 (1,0 điểm)

Trong quá trình sống của thực vật, hãy giải thích các hiện tượng:

- Khi thiếu N, Mg và Fe thì lá cây bị vàng.

- Sau một thời gian dài mưa nhiều, người ta thấy các lá già ở cây lạc biến thành màu vàng.

Câu 3 (2,0 điểm)

a. Nêu sự khác nhau về cấu tạo và chức năng của lục lạp tế bào mô giậu với lục lạp tế bào bao bó mạch của thực vật C4?

b. Hiệu quả quang hợp của thực vật C4 lớn gấp 2 lần thực vật C3 nhưng hiệu quả năng lượng thực vật C3 lại lớn hơn thực vật C4. Hãy chứng minh nhận định trên.

Câu 4 (2,0 điểm)

a. So sánh sự khác nhau giữa hô hấp tế bào và hô hấp sáng.

b. Ở thực vật, phân giải kị khí có thể xảy ra trong những trường hợp nào? Vì sao một số thực vật ở vùng đầm lầy có khả năng sống được trong môi trường thường xuyên thiếu ôxi?

Câu 5 (2,0 điểm)

a. Sau một bữa ăn giàu tinh bột của cơ thể, thành phần máu trước khi qua gan (tại tĩnh mạch cửa gan) có gì khác với sau khi qua gan (tại tĩnh mạch gan)? Giải thích vì sao lại có sự khác nhau đó?

b. Nêu hai ưu điểm của ống tiêu hóa dài hơn trong xử lí thức ăn từ thực vật khó tiêu hóa?

Câu 6 (3,0 điểm)

a. Quá trình trao đổi khí ở côn trùng có ưu điểm gì?

b. Sự tăng lên của nồng độ ion H⁺ hoặc thân nhiệt có ảnh hưởng như thế nào đến đường cong phân li của ôxi - hêmôglobin (HbO₂)? Liên hệ vấn đề này với sự tăng cường hoạt động thể lực?

c. Nêu các dẫn chứng cho thấy cấu tạo phổi và hoạt động thông khí ở phổi chim khác hẳn các động vật có phổi khác?

Câu 7 (4 điểm)

a. Giải thích tại sao động mạch của người không có van nhưng tĩnh mạch lại có van?

b. Chức năng của hệ tuần hoàn ở sâu bọ khác với của thú ở điểm nào?

c. Lượng hêmôglôbin trong máu của động vật có xương sống ở nước phụ thuộc vào nhiệt độ của nước nơi chúng sống. Đường cong nào của đồ thị dưới đây mô tả đúng sự biến đổi này? Giải thích.

d. Điểm khác nhau cơ bản về hoạt động của hệ tuần hoàn ở ếch khi chúng sống trên cạn và ở dưới nước?

Câu 8 (2,0 điểm)

a. Tại sao ở động vật bậc thấp có hệ thần kinh dạng lưới và dạng chuỗi hạch, hầu hết tập tính của chúng là tập tính bẩm sinh?

b. Trong bệnh xơ cứng lan tỏa, các bao myelin dần dần bị cứng lại và thoái hóa. Điều này có thể ảnh hưởng như thế nào đến sự dẫn truyền xung thần kinh?

Câu 9 (1,0 điểm)

Tại sao động vật sống trên cạn không thể thải NH₃ theo nước tiểu, trong khi các động vật sống trong nước ngọt có thể thải NH₃ theo nước tiểu?

Câu 10 (1,0 điểm)

Em hãy thiết kế thí nghiệm để chứng minh quá trình hô hấp ở thực vật có sự tỏa nhiệt?