Đề thi học sinh giỏi môn Ngữ văn lớp 12 trường THPT Chuyên Nguyễn Du, Đắk Lắk năm học 2013 - 2014

Đề thi học sinh giỏi môn Ngữ văn lớp 12

Đề thi học sinh giỏi môn Ngữ văn lớp 12 trường THPT Chuyên Nguyễn Du, Đắk Lắk năm học 2013 - 2014 được VnDoc.com sưu tầm và đăng tải là tài liệu ôn tập môn Ngữ văn hữu ích dành cho các bạn học sinh lớp 12. Hi vọng tài liệu này giúp các bạn ôn thi học sinh giỏi môn Văn lớp 12 hiệu quả.

Đề thi học sinh giỏi môn Ngữ văn lớp 12 Trung tâm GDTX Tân Bình, TP.HCM năm học 2015 - 2016

Đề thi chọn học sinh giỏi lớp 12 môn Ngữ văn trường THPT Hàn Thuyên, Bắc Ninh năm 2015 - 2016

Câu 1: (8.0 điểm)

CÁI NHIỆT KẾ VÀ MÁY ĐIỀU HÒA NHIỆT ĐỘ

Bạn có biết sự khác biệt giữa cái nhiệt kế và máy điều hòa nhiệt độ không? Cái nhiệt kế đơn thuần chỉ cho chúng ta biết nhiệt độ của từng vùng riêng biệt. Ví dụ như nếu cái nhiệt kế của bạn đang chỉ 35 độ C, và bạn đem nó vào trong phòng lạnh có nhiệt độ là 28 độ C thì nó sẽ thay đổi chỉ số của mình để phù hợp với nhiệt độ của phòng là 28 độ C. Cái nhiệt kế luôn điều chỉnh để hòa hợp với nhiệt độ của môi trường chung quanh. Còn máy điều hòa nhiệt độ thì ngược lại, nó điều chỉnh nhiệt độ trong phòng. Nếu trong phòng đang có nhiệt độ là 28 độ C và máy điều hòa được cài đặt ở 20 độ C thì chẳng bao lâu, nhiệt độ trong căn phòng sẽ là 20 độ C phù hợp với chỉ số của máy điều hòa. Thế đấy, đời sống các bạn hoặc sẽ là cái nhiệt kế hay sẽ là máy điều hòa nhiệt độ?

Bạn hoặc sẽ hòa hợp theo môi trường hay sẽ thay đổi theo môi trường hiện tại?

Bạn hoặc sẽ ảnh hưởng người khác hay sẽ bị những người khác tác động?

(Trích Bài học cuộc sống – NXB TPHCM)

Câu chuyện trên đã cho anh (chị) bài học sâu sắc nào?

Câu 2: (12.0 điểm)

Trong cuốn Hoa đạo Oshawa đã kể chuyện về một họa sĩ vẽ hoa chuyên nghiệp. Gần cuối đời, ông ta bày triển lãm những tranh hoa đắc ý nhất của mình. Người đến xem rất đông, ai cũng tấm tắc khen. Họa sĩ rất hãnh diện. Đến ngày cuối, một bác nông dân ghé vào. Bác chăm chú xem hết bức này đến bức khác. Xong bức nào Bác cũng lắc đầu. Họa sĩ chột dạ, bèn hỏi vì sao. Bác thật thà hỏi lại:

Có phải các bức tranh này, ông đều vẽ theo mẫu là các bông hoa ngắt từ ngoài vườn vào không?

Họa sĩ thú thực rằng đúng như vậy. Thảo nào! – Bác nông dân nói – Tranh hoa của ông rất đẹp, rất giống, nhưng tôi cứ thấy thiếu thiếu một cái gì đó. Khi xem đến bức cuối cùng thì tôi hiểu. Tôi là người cả đời trồng hoa, tôi biết, mỗi bông hoa sống, bao giờ cũng có một vầng sáng mờ ảo tỏa ra xung quanh. Tôi cố tìm mà chả có bông hoa nào của ông có cái vầng sáng ấy cả

Nhà họa sĩ đã bị sốc khá lâu. Nhưng chính lúc này ông chợt ngộ ra: Cái thiếu ấy là gì nếu không phải là hồn hoa! Rồi ông lẳng lặng xé bỏ toàn bộ số tranh. Từ hôm sau, người ta thấy ông cặm cụi ở ngoài vườn.

Câu chuyện trên gợi cho anh (chị) suy nghĩ gì về nhà văn và tác phẩm văn học.

Đáp án đề thi học sinh giỏi môn Ngữ văn lớp 12

Câu 1: (8.0 điểm)

a/ Yêu cầu về kĩ năng:

Biết kết hợp các thao tác lập luận để làm bài văn nghị luận xã hội; kết cấu bài viết chặt chẽ, diễn đạt lưu loát; không mắc lỗi chính tả, dùng từ và ngữ pháp

b/ Yêu cầu về kiến thức:

Đây là dạng đề nghị luận về một tư tưởng đạo lí, qua một câu chuyện học sinh cần rút ra bài học ý nghĩa sâu sắc được gửi gấm qua hình ảnh cái nhiệt kế và máy điều hòa nhiệt độ

Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần làm rõ các ý sau:

• Hiểu được ý nghĩa câu chuyện: (2.0 điểm)
• Cái nhiệt kế cho biết nhiệt độ của từng vùng riêng biệt và nó điều chỉnh để phù hợp
• Máy điều hòa nhiệt độ thì ngược lại điều chỉnh nhiệt độ trong phòng

=> Từ câu chuyện về 2 chiếc máy trên đã nêu vấn đề về cách sống: bạn hãy là chính mình, hay bạn phải thay đổi để hoàn thiện bản thân. Liệu chừng hai cách ứng xử này có mâu thuẫn không?

Hai cách sống đó không mâu thuẫn nhau, mà còn bổ sung cho nhau để trở thành những cách ứng xử không thể thiếu trong cuộc đời mỗi con người, tùy từng trường hợp cụ thể, mỗi cách ứng xử có cái đúng riêng...

• Bàn bạc và đánh giá: (4.0 điểm)
• Máy điều hòa nhiệt độ kiểm soát nhiệt độ trong căn phòng hay nhiệt độ cần thiết cho một ngành công nghiệp nào đó. Chẳng hạn, máy điều nhiệt kiểm soát nhiệt của cái bàn ủi, máy đun nước... Trong một căn phòng được điều hòa nhiệt độ, máy điều nhiệt sẽ ra lệnh cho bộ phận làm lạnh hoạt động hoặc ngưng khi nhiệt độ trong phòng lên cao xuống thấp
• Máy điều hòa nhiệt độ tiêu biểu cho lời khuyên: Bạn hãy là chính mình
• Cái nhiệt kế tiêu biểu: bạn nên thay đổi nên điều chỉnh để hoàn thiện bản thân

=> Hãy là chính mình: đó là lời khuyên chúng ta đừng đánh mất những bản chất tốt đẹp, tài năng tính cách hay sở thích của mình để trở thành một người hoàn toàn khác.

Tạo hóa sinh ra mỗi người là một cá thể độc lập không ai là "bản sao" của ai cả cho dù người đó tốt hay xấu. Hãy thật tự tin vào chính mình, trong bất kỳ công việc gì vì chỉ thực sự tự tin vào bản thân bạn mới thành công được....

=> Hãy thay đổi để hoàn thiện bản thân: câu nói khuyên chúng ta khắc phục những khuyết điểm của bản thân, vượt qua nỗi sợ hãi, cố gắng rèn luyện để phát triển thế mạnh và tìm tòi năng khiếu của mình, để mình được là chính mình hơn.

Hai cách sống này không những không mâu thuẫn nhau, mà ngược lại bổ sung cho nhau để trở thành những đạo lý sống không thể thiếu trong cuộc đời mỗi con người. Việc thay đổi, hoàn thiện bản thân là luôn luôn cần thiết, nhưng chỉ thay đổi những cái xấu, chưa tốt thôi chứ, còn những cái hay, điểm riêng biệt của mình thì phải luôn giữ gìn và phát huy.

Chúng ta cũng giống như 2 chiếc máy kia, phải luôn thay đổi sao cho có thể thích ứng với từng giai đoạn của cuộc sống.

• Bài học rút ra: (2.0 điểm)
• Con người phải biết thích nghi phải thay đổi để hoàn thiện bản thân
• Sẵn sàng vươn lên, thích ứng với mọi điều kiện trong cuộc sống
• Tự điều chỉnh mình giúp ta hòa nhập nhanh với cái mới. Cuộc sống luôn phải thay đổi và ta phải thích nghi với sự thay đổi đó
• Có khi ta hãy là chính mình đừng bao giờ mô phỏng người khác. Hãy tự phát hiện, khám phá bản thân mình, hãy mang đậm cá tính của bản thân, hãy trung thực với chính mình và chấp nhận nhân cách của mình.
• Biết mình muốn gì, năng lực của mình đến đâu, điểm mạnh, điểm yếu của mình là gì là điều kiện đầu tiên của thành công.

=> Hai cách sống ấy bổ sung cho nhau, ta sống hòa nhập nhưng không hòa tan...

Câu 2: (12 điểm)

Yêu cầu về kĩ năng:

• Nắm chắc và vận dụng tốt kiến thức, phương pháp, kĩ năng của kiểu bài bình luận một vấn đề văn học.
• Hiểu được nội dung đề, vận dụng tốt kiến thức văn học và lí luận văn học.
• Phạm vi tư liệu phải phù hợp và phong phú. Biết chọn lọc và phân tích dẫn chứng tiêu biểu.
• Lập luận chặt chẽ, văn viết giàu hình ảnh, có cảm xúc và có sự khám phám tìm tòi

Yêu cầu cụ thể:

1. Hiểu được nội dung ý nghĩa câu chuyện:

a. Đối với tác phẩm: (3.0 điểm)

• Cái hồn của văn chương không phải là ngôn ngữ mà là cái vầng sáng tỏ mờ bao quanh mỗi chữ. Nó là tinh chất của sự sống nhà văn đã gửi gắm qua từ ngữ. Mà tinh chất của sự sống chính là xúc cảm, suy cảm của nhà văn - cảm xúc hóa thân vào ngôn ngữ - cái tình của nhà văn.
• Đọc tác phẩm văn chương người đọc hiểu, cảm nhận được hình tượng nghệ thuật xem như đã nhập được vào cái hồn của tác phẩm, hiểu được tấm lòng nhà văn.
• Muốn hiểu được tác phẩm văn chương người đọc phải biết sống trong tác phẩm, sống cùng tác phẩm.

b. Đối với nhà văn: (3.0 điểm)

• Đặc trưng của nghệ thuật là sự sáng tạo độc đáo, mới mẻ đòi hỏi sự khám phá, phát hiện ở người đọc nên nhà văn phải biết sáng tạo "khơi những nguồn chưa ai khơi và sáng tạo những cái gì chưa có" (Đời thừa – Nam Cao)
• Nhà văn không được lặp lại nhàm chán, sự sao chép vụng về về những cái mà người khác đã nói, đã thể hiện.
• Văn học bắt nguồn từ hiện thực cuộc sống, nhà văn phải thâm nhập thực tế mới khơi nguồn sáng tạo.
• Chính cái tài, cái tâm sẽ giúp người nghệ sĩ tạo nên tác phẩm nghệ thuật độc đáo, ấn tượng, có sức lay động sâu xa.

c. Chọn và chứng minh qua các tác phẩm: (4.0 điểm)

• Các nhà văn đã có sự tìm tòi sáng tạo như thế nào... (ví dụ cùng một đề tài nông dân mỗi nhà văn có hướng khai thác riêng)

2. Từ câu chuyện nêu lên một cách nhìn. một quan điểm đúng đắn, cần thiết cho nhà văn và người đọc văn. (2.0 điểm)