Giáo án Địa lý 11 bài 1: Sự tương phản về trình độ phát triển kinh tế - xã hội của các nhóm nước - Cuộc cách mạng khoa học công nghệ hiện đại

Hoạt động của GV và HS

Nội dung chính

Hoạt động 1: Cá nhân

Bước 1: GV thuyết trình: Ta thường nghe nhiều về các nước phát triển, đang phát triển, công nghiệp mới. Đó là những nước như thế nào? GV yêu cầu HS đọc mục I SGK để có những hiểu biết khái quát về các nhóm nước.

Bước 2: GV yêu cầu HS dựa vào H1 nhận xét về sự phân bố của nhóm nước giàu nhất, nghèo nhất?

Bước 3: HS trả lời, GV chuẩn kiến thức, giảng giải thêm.

Hoạt động 2: Nhóm

Bước 1: GV chia lớp thành 3 nhóm, phát phiếu học tập.

- Nhóm 1: Làm việc với bảng 1.1, so sánh tỉ trọng GDP của 2 nhóm nước và kết luận.

- Nhóm 2: Làm việc với bảng 1.2, nhận xét cơ cấu GDP phân theo khu vực kinh tế của các nhóm nước. Giải thích?

- Nhóm 3: Làm việc với bảng 1.3 và ô thông tin, trả lời câu hỏi: Tuổi thọ trung bình, HDI các nhóm nước như thế nào?

Bước 2: Đại diện các nhóm lên trình bày, GV kết luận, đưa ra kết quả phản hồi thông tin.

Hoạt động 1: Cả lớp/ cặp

Bước 1: GV giảng giải về đặc trưng của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại. Giải thích và làm sáng tỏ khái niệm công nghệ cao. Đồng thời giới thiệu sơ lược về vai trò của bốn công nghệ trụ cột.

Bước 2: Yêu cầu các cặp HS đọc sơ đồ trang 10, thảo luận và tìm ví dụ về vai trò của 4 công nghệ trụ cột của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại.

Bước 3: Đại diện các cặp lên trình bày, GV chuẩn kiến thức. Có thể bổ sung các câu hỏi sau:

- Hãy so sánh cuộc cách mạng khoa học công nghệ hiện đại với các cuộc cách mạng kỹ thuật trước đây?

- Nêu một số thành tựu do 4 công nghệ trụ cột tạo ra.

- Hãy chứng minh cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại đã làm xuất hiện đại đã làm xuất hiện nhiều ngành mới?

- Kể tên một số ngành dịch vụ cần nhiều tri thức.

Hoạt động 2: Cá nhân/ cả lớp

Bước 1: GV yêu cầu HS nghiên cứu sơ đồ SGK, tìm ví dụ cho từng ý.

Bước 2: GV nêu câu hỏi, hướng dẫn HS trả lời:

- Hãy chứng minh trong cuộc cách mạng khoa học - công nghệ hiện đại, khoa học và công nghệ có thể trực tiếp làm ra sản phẩm?

Nêu ví dụ về các ngành công nghiệp có hàm lượng khoa học kỹ thuật cao và các ngành dịch vụ nhiều kiến thức?

- Hãy chứng minh cuộc cách mạng khoa học - công nghệ hiện đại làm thay đổi cơ cấu lao động?

- Chứng minh cuộc cách mạng khoa học- công nghệ hiện đại làm phát triển nhanh chóng mậu dịch quốc tế và đầu tư nước ngoài trên phạm vi toàn cầu?

I. Sự phân chia thành các nhóm nước.

- Thế giới gồm 2 nhóm nước:

+ Nhóm nước phát triển (có GDP/người lớn, FDI nhiều, HDI cao).

+ Nhóm nước đang phát triển (ngược lại)

- Nhóm nước đang phát triển có sự phân hoá: NIC, trung bình, chậm phát triển.

- Phân bố:

+ Các nước phát triển: phân bố chủ yếu ở phía bắc các châu lục.

+ Các nước đang phát triển: phân bố chủ yếu ở phía nam các châu lục.

II. Sự tương phản về trình độ phát triển kinh tế-xã hội của các nhóm nước

III. Cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại

1. Thời gian xuất hiện: Cuối thế kỉ XX, đầu thể kỉ XXI

2. Đặc trưng:

- Làm xuất hiện và bùng nổ công nghệ cao.

- Dựa vào thành tựu khoa học mới với hàm lượng tri thức cao.

- Bốn công nghệ trụ cột: sinh học, vật liệu, năng lượng, thông tin.

- Tác động mạnh mẽ và sâu sắc đến phát triển kinh tế - xã hội.

3. Tác động của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ đến sự phát triển kinh tế - xã hội.

- Khoa học và công nghệ trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp, có thể trực tiếp làm ra sản phẩm.

- Xuất hiện các ngành công nghiệp có hàm lượng khoa học cao, các dịch vụ nhiều kiến thức.

- Thay đổi cơ cấu lao động. Tỉ lệ những người làm việc bằng trí óc để trực tiếp tạo ra sản phẩm ngày càng cao.

- Phát triển nhanh chóng mậu dịch quốc tế, đầu tư của nước ngoài trên phạm vi toàn cầu.