Giáo án Giáo dục công dân lớp 10 bài 7: Thực tiễn và vai trò của thực tiễn đối với nhận thức (tiết 2)

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung kiến thức cần đạt

Giáo viên lấy các ví dụ về các hoạt động của con người.

? Các hoạt động này được bắt nguồn từ và gọi chung là hoạt động gì?

? Vậy thực tiễn là gì?

? Tại sao thực tiễn là hoạt động có mục đích, mang tính lịch sử xã hội?

? Hoạt động thực tiễn có những hình thức cơ bản nào? Lấy ví dụ minh họa cho từng hoạt động?

? Trong ba hoạt đồng này thì hoạt động nào là cơ bản nhất? Vì sao?

? Em hãy so sánh hoạt động tinh thần với hoạt động thực tiễn?

Giáo viên tổ chức cho học sinh thảo luận nhóm. Giáo viên chia lớp làm 4 nhóm và đặt câu hỏi cho các nhóm.

Nhóm 1:

Vì sao nói thực tiễn là cơ sở của nhận thức? Nêu ví dụ minh họa?

Nhóm 2:

Vì sao nói thực tiễn là động lực của nhận thức? Lấy ví dụ trong học tập để chứng minh?

Nhóm 3:

Vì sao nói thực tiễn là mục đích của nhận thức? Lấy ví dụ để chứng minh?

Nhóm 4:

Vì sao thực tiễn được coi là tiêu chuẩn của chân lý? :Lấy ví dụ để chứng minh?

Học sinh tiến hành thảo luận nhóm và ghi lại các ý kiến của nhóm.

Cử đại diện nhóm trình bày ý kiến, sau đó cả lớp trao đổi.

Giáo viên nhận xét, bổ xung và kết luận ý kiến các nhóm.

2. Thực tiễn là gì.

☺ Hoạt động SX LTTP, hoạt động SX các phương tiện SX...

☺ Hoạt động cải biến XH, ở địa phương...

☺ Hoạt động nghiên cứu khoa học, thực nghiệm sản xuất...

=> Các hoạt động này bắt nguồn từ thực tiễn và gọi là hoạt động thực tiễn.

- Khái niệm: Thực tiễn là toàn bộ những hoạt động vật chất có mục đích, mang tính lịch sử xã hội của con người nhằm cải biến TN và XH.

- Những hình thức cơ bản của hoạt động thực tiễn:

+ Hoạt động sản xuất vật chất

Ví dụ:

+ Hoạt động chính trị xã hội

Ví dụ:

+ Hoạt động thực nghiệm khoa học

Ví dụ:

=> Hoạt động sản xuất vật chất là hoạt động cơ bản nhất.

3. Vai trò của thực tiễn đối với nhận thức.

a. Thực tiễn là cơ sở của nhận thức.

- Mọi nhận thức của con người dù gián tiếp hay trực tiếp đều bắt nguồn từ thực tiễn.

- Ví dụ: Từ quan sát thực tiễn => Thiên văn học ra đời. Qua thực tiễn SX mà con người rút ra kinh nghiệm là nhất nước, nhì phân...

b. Thực tiễn là động lực của nhận thức.

- Thực tiễn luôn đặt ra yêu cầu, nhiệm vụ và phương hướng cho nhận thức phát triển.

- Ví dụ: Cơ chế thị trường... đòi hỏi đảng ta phải đổi mới.

c. Thực tiễn là mục đích của nhận thức.

- Mục đích nhận thức là cải tạo hình thức khách quan đáp ứng nhu càu vật chất và tinh thần của con người.

- Các tri thức khoa học chỉ có giá trị khi nó được vạn dụng vào thực tiễn.

- Ví dụ: phát minh khoa học đưa vào thực tiễn để làm ra của cải vật chất...

d. Thực tiễn là tiêu chuẩn của chân lý.

Chỉ đem những tri thức thu được rút ra kiểm nghiệm qua thực tiễn mới thấy được tính đúng hay sai của thực tiễn.

Ví dụ: Bác Hồ đã chứng minh “không có gì quý hơn độc lập tự do”