Giáo án Lịch sử lớp 12 bài 5: Các nước Châu Phi và Mĩ Latinh

Hoạt động của Gv và HS

Kiến thứ cơ bản

TG

* Hoạt động 1: cả lớp và cá nhân

- GV sử dụng lược đồ châu Phi sau CTTG thứ hai và giới thiệu vài nét về châu Phi: Châu Phi là châu lục lớn thứ 3 thế giới (sau châu Á và châu Mĩ) bao gồm 57 quốc gia với diện tích khoảng 30,3 triệu km², dân số 839 triệu người (2002). Đây là khu vực giàu tài nguyên và nông sản quý. Song do chính sách thống trị và vơ vét của cải của chủ nghĩa thực dân phương Tây mà châu Phi trở nên nghèo nàn, lạc hậu.

- Sau khi chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc, các nước đế quốc thắng trận phân chia phần chót phạm vi thống trị của họ ở châu Phi.

- Sau khi CTTG thứ hai, cơn bão táp cách mạng giải phóng dân tộc đã bùng nổ ở châu Phi và nơi đây trở thành “Lục địa mới trổi dậy” trong cuộc đấu tranh chống CNĐQ, CNTD.

* Hoạt động 2: Cả lớp và cá nhân

- GV sử dụng lược đồ các nước Mĩ Latinh sau CTTH thứ hai và giới thiệu đôi nét về khu vực này: MLT gồm 33 nước Trung và Nam lục địa châu Mĩ và vùng Caribê, diện tích trên 20,5 triệu km^2, dân số 531 triệu người (2002), rất già có tài nguyên và nông – lâm – khoáng sản.

- Khác với châu Á và châu Phi, nhiều nớ Mĩ La tinh sớm giành được độc lập từ tay Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha. Vào đầu TK XIX nhưng sau đó lệ thuộc vào Mĩ. Sau CTTG thứ hai, với ưu thế hơn về kinh tế và quân sự, Mĩ tìm cách biến MLT thành sân sau của mình và xây dựng chế độ độc tài thân Mĩ. Cũng vì thế, cuộc đấu tranh chống chế độ độc tài thân Mĩ bùng nổ và phát triển, tiêu biểu nhất là thắng lợi của cách mạng Cuba.

- Sau đó, GV đưa ra câu hỏi: Trên cơ sở quan sát lược đồ và SGK, em hãy nêu những sự kiện tiêu biểu trong phong trào đấu tranh giành độc lập của các nước MLT?

- HS theo dõi SGK và lược đồ, trả lời câu hỏi.

- GV nhận xét và đưa ra kết luận về các sự kiện tiêu biểu như SGK.

I. Các nước châu Phi

1.Vài nét về cuộc đấu tranhgiành độc lập

- Sau CTTGthứ hai, PTĐTGĐL bùng nổ mạnh mẽ ở châu Phi.

- Phong trào đặc biệt phát triển từ những năm 50, trước hết là ở khu vực Bắc Phi, sau đó lan ra các nơi khác. Hàng loạt các nứơc giành độc lập như: Ai cập (1953), Libi (1952), Angiêri (1962), Tuynidi, Marốc, Xu Đăng (1956), Gana (1957), Ghinê (1958)…

- Năm 1960, được ghi nhận là “Năm châu Phi” với 17 quốc gia (Ở Tây Phi, Đông Phi, Trung Phi) được trao trả độc lập.

- Năm 1975, cách mạng Môdămbích, Ăngôla giành thắnglợi, đánh dấu sự sụp đổ căn bản của chủ nghĩa rthực dân cũ cùng hệ thống thuộc địa của nó ở châu Phi.

- Từ sau 1975, nhân dân các thuộc địa còn lại hoàn thành cuộc đấu tranh đánh đổ chủ nghĩa thực dân cũ, giành độc lập và quyền sống của con người:

+ Cuộc đấu tranh giành thắng lợi và các nước cộng hoà ra đời Dimbahuê (4/1980), Namibia (3/1991).

+ Ở cộng hoà Nam Phi, sau khi bầu cử dân chủ giữa các chủng tộc (4/1994), ông Nenxơn Manđêla trở thành Tổng thống da đen đầu tiên, chấm dứt chệ độ phân biệt chủng tộc (Ápc thai) dã man ở nước này.

2. Tình hình phát triển kinh tế - xã hội.

II. Các nước Mĩ Latinh

1. Vài nét vềm quá trinh đấu tranh giành và bảo vệ độc lập dân tộc.

- Sau CTTTG thứ hai, Mĩ tìm cách biến MLT thành “sân sau” của mình và xây dựng các chế độ độc tài thân Mĩ. Vì thế, cuộc đấu tranh chống chế độ độc tài thânMĩ bùng nổ và phát triển.

+ Ngày 1/10/1959, cách mạng Cuba dưới sự lãnh đạo của Phiđen Caxtơrô giành thắng lợi đã lật đổ chế độ độc tài Batixta thành lập nước cộng hoà Cuba do Phiđen Caxtơrô đứng đầu.

- Từ thập niên 60-70, phong trào đấu tranh chống Mĩ và chế độ độc tài thân Mĩ ở khu vực này ngày càng phát triển và giành nhiều thắng lợi:

+ Nhân dân Panama đấu tranh và thu hồi được kênh đào Panama (1964 – 1999).

+ Đến 1983, 13 quốc gia ở vùng Caribê giành được độc lập.

- Với các hình thứ đấu tranh phong phú, (bãi công của công nhân, nổi dậy của nông dân, đấu tranh nghị trường, đặc biệt là đấu tranh vũ trang) MLT đã trở thành “lục địa bùng cháy”. Các nước MLT lần lượt lật đổ chế độ độc tài thân Mĩ giành lại chủ quyền dân tộc (Chilê, Nicara goa, Vênêzuêla, Goatêmala ).

2. Tình hình phát triển kinh tế - xã hội.