Giáo án Ngữ văn 12: Thực hành về hàm ý

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

NỘI DUNG BÀI HỌC

GHI CHÚ

HĐ1: Hd HS tìm hiểu tìm hiểu ngữ liệu 1 ở sgk

TT1: GV yêu cầu HS đọc ngữ liệu 1 và trả lời các câu hỏi bên dưới. HS thảo luận theo nhóm

TT2: GV chỉ định HS lần lược trả lời các câu hỏi, GV chốt lại sau khi các nhóm bổ sung.

HĐ2: Hd HS phân tích ngữ liệu 2- sgk

TT1: GV yêu cầu HS đọc ngữ liệu 2, tiếp tục làm việc theo nhóm nhỏ.

TT2: GV chỉ định nhóm trình bày bài làm, các nhóm nhận xét, bổ sung, sau đó GV chốt lại

HĐ3: Hd HS phân tích ngữ liệu 3 – sgk

TT1: GV yêu cầu HS tiếp tục đọc ngữ liệu 3, làm việc theo nhóm nhỏ.

TT2: GV chỉ định nhóm trình bày bài làm, các nhóm nhận xét, bổ sung, sau đó GV chốt lại

HĐ4: Hd HS lựa chọn đáp án cho bài tập 4- sgk.

TT1: HS đọc bt, lựa chọn đáp án chính xác nhất

TT2: GV yêu cầu HS trả lời, gv nhận xét, chốt

1. Bài tập 1 - sgk

a. Nếu căn cứ vào nghĩa tường minh trong lời đáp của A phủ thì:

1. Lời đáp thiếu thông tin về số lượng bò bị mất.

2. Lời đáp thừa thông tin về việc “lấy súng đi bắn con hổ”.

3. Cách trả lời có hàm ý: công nhận việc mất bò vì bị hổ ăn thịt, công nhận mình có lỗi, nhưng người nói khôn khéo lồng vào câu nói lấy công chuộc tội vì con hổ có giá trị hơn con bò.

b. Hàm ý là thông tin mà người nói muốn thông báo đến người nghe nhưng không nói trực tiếp một cách tường minh qua câu chữ mà ngụ ý để người nghe tự suy ra. A Phủ chủ ý vi phạm phương châm về lượng tin để tạo hàm ý (công nhận bò mất nhưng sẽ lấy công chuộc tội).

2. Bài tập 2 - sgk

a. Câu nói của bá Kiến có hàm ý: Tôi không có nhiều tiền đến mức lúc nào cững có thể cho anh. Bá Kiến vi phạm phương châm cách thức là không nói rõ ràng mà thông qua hình ảnh “cái kho”.

b. - Lượt lời thứ nhất: “Chí Phèo đấy hở?” → hành động chào hỏi.

- Lượt lời thứ hai: “rồi làm.… mãi à?” → hành động nhắc nhở.

⇒ Dùng hành động nói gián tiếp để tạo hàm ý

c. Tại hai lượt lời đầu của Chí Phèo đều không nói hết ý, không nêu đủ thông tin, không nói rõ ràng.

3. Bài tập 3 - sgk

a. Lượt lời thứ nhất có hình thức câu hỏi nhưng không để hỏi mà mục đích là hành động khuyên bảo. Chứng tỏ người nói không tin vào tài văn chương của ông đồ.

b. Không nói thẳng vì giữ thể diện cho ông đồ, nể trọng ông đồ và không muốn chịu trách nhiệm về hàm ý của câu nói.

4. Bài tập 4 – sgk

Đáp án D