Giáo án Ngữ văn 9 bài: Cách làm bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ

HOẠT ĐỘNG THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG

* Hoạt động 1: Tìm hiểu đề văn nghị luận về một đoạn thơ, và bài thơ.

- G/v yêu cầu h/s đọc kỹ các đề trong sgk/

- HS trình bày, nhận xét.

- GV tổng kết

?Các đề bài trên có cấu tạo mấy bộ phận?

?Hãy chỉ ra sự giống nhau giữa các đề bài trên?

* Hoạt động 2: Cách làm bài nghị luận về đoạn thơ, bài thơ:

- H/s chú ý đề bài

? Nêu các bước tiến hành

?Vấn đề nghị luận? Phương pháp nghị luận? Tư liệu?

?Về nội dung phải làm rõ những điều nào?

?Về nghệ thuật phải chú ý đến những gì?

- H/s theo dõi phần lập dàn ý

?SGK đưa ra 4 luận điểm theo em đã đủ chưa? Có cần bổ sung gì thêm không?

- Dựa vào gợi ý sgk g/v cho h/s viết MB.

- G/v yêu cầu h/s chú ý VB

?Xác định bố cục của Vb?

?Theo dõi phần TB người viết đã trình bày những nhận xét gì về quê hương

?Nhận xét đó được triển khai và chứng minh bằng những luận cứ nào?

?Nhận xét gì về các luận cứ tác giả đưa ra trong phần TB?

? Theo em văn bản còn thuyết phục người đọc còn do yếu tố nào?

- H/s thảo luận nhóm

?Từ việc tìm hiểu ví dụ hãy rút ra nhận xét về cách làm bài nghị luận về đoạn thơ, bài thơ?

- HS trình bày, nhận xét.

- GV tổng kết

- H/s rút ra ghi nhớ

* Hoạt động 3: Hướng dẫn luyện tập

- G/v tổ chức cho h/s thảo luận để tìm ra nội dung của khổ thơ.

- H/s tiến hành viết MB

G/v theo dõi sửa chữa.

I –Đề văn nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ

1- Ví dụ: (SGK)

2- Nhận xét

*Giống nhau: Đều là dạng nghị luận về đoạn thơ, bài thơ; và mỗi đề gồm 2 bộ phận.

*Khác nhau:

+Đề 4,7 không kèm theo chỉ định.

+Từ “suy nghĩ” yêu cầu nghị luận nhấn mạnh tới nhận định đánh giá của người viết.

+Từ “phân tích” yêu cầu nghị luận nghiêng về phương pháp.

II- Cách làm bài nghị luận về đoạn thơ, bài thơ

1- Các bước làm bài:

a. Ví dụ:

b. Nhận xét:

*Tìm hiểu đề và tìm ý:

+Đề yêu cầu phân tích những biểu hiện của tình yêu quê hương trong bài thơ Quê hương của Tế Hanh.

+Nội dung: Nỗi nhớ quê hương thể hiện qua tâm trạng, hình ảnh, màu sắc và mùi vị

+NT: Cách miêu tả chọn lọc hình ảnh ngôn từ, cấu trúc nhịp điệu.

*Lập dàn ý: SGK/82

*Viết bài

*Đọc lại bài viết và sửa lỗi

2- Cách tổ chức triển khai luận điểm

a. Ví dụ :

b. Nhận xét:

- “Nhà thơ đã viết...... của mình”- - - - Nhận xét bao trùm

+Nổi bật lên là những h/a đẹp như mơ, đầy sức mạnh khi ra khơi.

+Cảnh trở về tấp nập no đủ.

+H/a người dân chài giữa đất trời lộng gió với vị mặn của biển khơi.

+Nỗi nhớ quê hương đọng thành những kỉ niệm ám ảnh vẫy gọi.

* Những nhận xét của người viết luôn gắn với sự phân tích, bình giảng cụ thể hình ảnh, ngôn từ, giọng điệu của bài thơ.

*Bố cục mạch lạc

*Người viết đã trình bày cảm nghĩ riêng bằng cả lòng yêu mến, rung động thiết tha với Bài thơ “Quê hương”.

3. Kết luận

*Ghi nhớ sgk/83

III. Luyện tập

Đề bài: Phân tích khổ thơ đầu bài thơ “Sang thu” của Hữu Thỉnh

*ND: Cảm xúc ban đầu trước cảnh đất trời sang thu

- Cảm xúc được gợi lên từ hương vị- hương ổi; Gió se; sương- chùng chình.

* NT: Nhân hoá; từ ngữ gợi tả.

*Dàn bài chung:

+MB : Giới thiệu bài thơ và khổ thơ đầu

+TB: Phân tích những cảm nhận về mùa thu thông qua biện pháp nghệ thuật

Nhận xét đánh giá thành công của tác giả

+KB: Nêu giá trị của khổ thơ.