Giáo án Sinh học 12 bài 8: Qui luật Menđen - Qui luật phân li

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung kiến thức cơ bản

* Hoạt động1: Phương pháp nghiên cứu di truyền của Men đen.

GV: Phương pháp lai và phân tích con lai của Menđen được thể hiện như thế nào?

HS: Trình bày các bước trong phương pháp lai và phân tích con lai của Menđen.

Nêu thí nghiệm và cách suy luận của Menđen.

GV: Nhận xét và bổ sung để hoàn thiện kiến thức.

* Hoạt động 2: Tìm hiểu về hình thành giả thuyết khoa học.

GV: Menđen đã đưa ra giả thuyết như thế nào để giải thích kết quả phân li kiểu gen ở F1: 1:2:1?

HS: Nghiên cứu thông tin SGK, trình bày giả thuyết và viết sơ đồ lai.

GV: Nhận xét, đánh giá, bổ sung để hoàn thiện kiến thức.

GV: Theo em Men đen đã thực hiện phép lai như thế nào để kiểm tra lại giả thuyết của mình?

HS: Lai cây dị hợp với cây đồng hợp tử lặn aa.

GV: Hãy phát biểu nội dung của qui luật phân li theo thuật ngữ hiện đại?

HS: Tham khảo phần in nghiên SGK trang 35, liên hệ kiến thức lớp 9 trả lời.

* Hoạt động 3: Cơ sở tế bào học của qui luật phân li.

GV: Yêu cầu HS quan sát hình 8.2 SGK phóng to và cho biết: Hình này thể hiện điều gì? Vị trí của alen A so với alen a trên NST? Sự phân li của NST và sự phân li của các gen trên đó? Tỉ lệ giao tử chứa alen A và tỉ lệ chứa alen a? (ngang nhau)

Điều gì quyết định tỉ lệ này?

HS: Nghiên cứu thông tin SGK trang 35 và 36 để trả lời.

I. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN CỦA MEN ĐEN.

* Phương pháp lai và phân tích con lai của Menđen.

- Tạo dòng thuần về từng tính trạng.

- Lai các dòng thuần chủng khác biệt về 1 hoặc 2 tính trạng rồi phân tích kết quả lai ở F₁, F₂, F₃.

- Sử dụng toán xác suất để phân tích kết quả lai sau đó đưa ra giả thuyết để giải thích kết quả.

- Tiến hành thí nghiệm chứng minh cho giả thuyết.

* Thí nghiệm và cách suy luận khao học của Menđen.

SGK trang 34

II. HÌNH THÀNH HỌC THUYẾT KHOA HỌC.

1. Nội dung giả thuyết:

- Mỗi tính trạng dều do 1 cặp nhân tố di truyền qui định. Trong tế bào nhân tố di truyền không hòa trộn vào nhau.

- Bố (mẹ) chỉ truyền cho con (qua giao tử)

1 trong 2 thành viên của nhân tố di truyền.

- Khi thụ tinh, các giao tử kết hợp với nhau một cách ngẫu nhiên tạo nên các hợp tử.

2. Kiểm tra giả thuyết:

- Bằng phép lai phân tích (lai kiểm nghiệm): Tiến hành ở 7 tính trạng khác nhau, cho F1 lai với cây hoa trắng cho tỉ lệ kiểu hình xấp xỉ 1:1

- Sơ đồ lai như dự đoán của Men đen.

3. Nội dung qui luật:

- Mỗi tính trạng được qui định bởi 1 cặp alen.

- Các alen của bố, mẹ tồn tại trong tế bào của cơ thể con một cách riêng rẽ, không hòa trộn vào nhau.

- Khi hình thành giao tử, các thành viên của cặp alen phân li đồng đều về các giao tử, nên 50% số giao tử chứa alen này và 50% số giao tử chứa alen kia.

III. CƠ SỞ TẾ BÀO HỌC CỦA QUI LUẬT PHÂN LI.

- Trong tế bào sinh dưỡng, các gen và các NST luôn tồn tại thành từng cặp. Các gen nằm trên các NST.

- Khi giảm phân tạo giao tử, các thành viên của một cặp alen, mỗi NST trong từng cặp NST tương đồng phân li đồng đều về các giao tử.

- Lôcut: là vị trí xác định của gen trên NST.

- Alen: là những trạng thái khác nhau của cùng 1 gen.