Giáo án Tiếng Việt 4 tuần 2: Tập đọc - Dế mèn bênh vực kẻ yếu (tiếp theo)

Hoạt động của thầy

Hoạt động của trò

1. KTBC:

- Gọi 3 HS lên bảng, đọc thuộc lòng bài thơ Mẹ ốm và trả lời về nội dung bài.

HS1: Em hiểu như thế nào về ý nghĩa của bài “Mẹ ốm ”

HS2: Sự quan tâm chăm sóc của xóm làng đối với mẹ của bạn nhỏ được thể hiện qua những câu thơ nào?

HS3: Em hiểu những câu thơ sau muốn nói điều gì?

Lá trầu khô giữa cơi trầu

Truyện Kiều gấp lại trên đầu bấy nay

Cánh màn khép lỏng cả ngày

Ruộng vườn vắng mẹ cuốc ngày sớm trưa

- Gọi 2 HS đọc lại truyện Dế Mèn bênh vực kẻ yếu (phần 1) và nêu ý chính của phần 1.

2.Bài mới:

a) Giới thiệu bài:

- Treo tranh minh họa bài tập đọc và hỏi HS: Nhìn vào bức tranh, em hình dung ra cảnh gì?

- Giới thiệu: ở phần 1 của đoạn trích, các em đã biết cuộc gặp gỡ giữa Dế Mèn và Nhà Trò. Dế Mèn đã biết được tình cảnh đáng thương, khốn khó của Nhà Trò và dắt Nhà Trò đi gặp bọn nhện. Dế Mèn đã làm gì để giúp đỡ Nhà Trò, các em cùng học bài hôm nay.

b) Hướng dẫn luyện đọc và tìm hiểu bài:

* Luyện đọc:

- Yêu cầu HS mở SGK trang 15 sau đó gọi 3 HS tiếp nối nhau đọc bài trước lớp (3 lượt).

- Gọi 2 HS khác đọc lại toàn bài.

- Yêu cầu HS tìm hiểu về nghĩa các từ khó được giới thiệu về nghĩa ở phần Chú giải.

- Đọc mẫu lần 1. Chú ýgiọng đọc như sau:

Đoạn 1: Giọng căng thẳng, hồi hộp.

Đoạn 2: Giọng đọc nhanh, lời kể của Dế Mèn dứt khoát, kiên quYết.

Đoạn 3: Giọng hả hê, lời của Dế Mèn rành rọt, mạch lạc.

Nhấn giọng ở các từ ngữ: sừng sững, lủng củng, im như đá, hung dữ, cong chân, nặc nô, quay quắt , phóng càng, co rúm, thét, béo múp béo mí, kéo bè kéo cánh, yếu ớt, đáng xấu hổ, phá hết.

* Tìm hiểu bài:

- Hỏi:

+ Truyện xuất hiện thêm những nhân vật nào?

+ Dế Mèn gặp bọn nhện để làm gì?

- Dế Mèn đã hành động như thế nào để trấn áp bọn nhện, giúp đỡ Nhà Trò?

Các em cùng học bài hôm nay.

* Đoạn 1:

- Yêu cầu HS đọc thầm đoạn 1 và trả lời câu hỏi: Trận địa mai phục của bọn nhện đáng sợ như thế nào?

+ Với trận địa mai phục đáng sợ như vậy bọn nhện sẽ làm gì?

+ Em hiểu “sừng sững”, “lủng củng” nghĩa là thế nào ?

- Đoạn 1 cho em hình dung ra cảnh gì?

- Tóm ý chính đoạn 1.

* Đoạn 2 :

- Gọi 1 HS lên đọc đoạn 2.

- Yêu cầu HS đọc thầm lại đoạn 2 và trả lời câu hỏi:

+ Dế Mèn đã làm cách nào để bọn nhện phải sợ?

+ Dế Mèn đã dùng những lời lẽ nào để ra oai?

+ Thái độ của bọn nhện ra sao khi gặp Dế
Mèn?

- Giảng: Khi gặp trận địa mai phục của bọn nhện, đầu tiên Dế Mèn đã chủ động hỏi, lời lẽ rất oai, giọng thách thức của một kẻ mạnh: Muốn nói chuyện với tên nhện chóp bu, dùng các từ xưng hô: ai, bọn này, ta. Khi thấy nhện cái xuất hiện vẻ đanh đá, nặc nô. Dế Mèn liền ra oai bằng hành động tỏ rõ sức mạnh: quay phắt lưng lại, phóng càng đạp phanh phách.

- Đoạn 2 giúp em hình dung ra cảnh gì?

- Tóm ý chính đoạn 2.

* Đoạn 3

- Yêu cầu 1 HS đọc .

- Yêu cầu HS đọc thầm và trả lời câu hỏi :

+ Dế Mèn đã nói thế nào để bọn nhện nhận ra lẽ phải ?

- Giảng: Dế Mèn đã phân tích theo lối so sánh bọn nhện giàu có, béo múp với món nợ bé tẹo đã mấy đời của Nhà Trò. Rồi chúng kéo bè kéo cánh để đánh đập một cô gái yếu ớt. Những hình ảnh tương phản đó để bọn nhện nhận thấy chúng hành động hèn hạ , không quân tử. Dế Mèn còn đe doạ: “Thật đáng xấu hổ! Có phá hết các vòng vây đi không? ”

+ Sau lời lẽ đanh thép của Dế Mèn, bọn nhện đã hành động như thế nào?

+ Từ ngữ “cuống cuồng” gợi cho em cảnh gì?

+ Ý chính của đoạn 3 là gì?

- Tóm ý chính đoạn 3.

- Gọi HS đọc câu hỏi 4 trong SGK.

+ Yêu cầu HS thảo luận và trả lời.

+GV có thể cho HS giải nghĩa từng danh hiệu hoặc viết lên bảng phụ cho HS đọc.

Võ sĩ: Người sống bằng nghề võ.

Tráng sĩ: Người có sức mạnh và chí khí mạnh mẽ, đi chiến đấu cho một sự nghiệp cao cả.

Chiến sĩ: Người lính, người chiến đấu trong một đội ngũ.

Hiệp sĩ: Người có sức mạnh và lòng hào hiệp, sẵn sàng làm việc nghĩa.

Dũng sĩ: Người có sức mạnh, dũng cảm đương đầu với khó khăn nguy hiểm.

Anh hùng: Người lập công trạng lớn đối với nhân dân và đất nước.

- Cùng HS trao đổi và kết luận.

- GV kết luận: Tất cả các danh hiệu trên đều có thể đặt cho Dế Mèn song thíich hợp nhất đối với hành động mạnh mẽ, kiên quyết, thái độ căm ghét áp bức bất công, sẵn lòng che chở, bênh vực, giúp đỡ người yếu trong đoạn trích là danh hiệu hiệp sĩ.

- Đại ý của đoạn trích này là gì?

- Ghi đại ý lên bảng.

* Thi đọc diễn cảm

- Gọi 1 đến 2 HS khá đọc lại toàn bài.

- Để đọc 2 đoạn trích này em cần đọc như thế nào?

-GV đưa ra đoạn văn cần luyện đọc. Yêu cầu HS lên bảng đánh dấu cách đọc và luyện đọc theo cách hướng dẫn đúng.

- HS lên bảng thực hiện yêu cầu, cả lớp theo dõi để nhận xét bài đọc, câu trả lời của các bạn.

- Em hình dung cảnh Dế Mèn trừng trị bọn nhện độc ác, bênh vực Nhà Trò.

- HS đọc theo thứ tự:

+ Bọn Nhện … hung dữ.

+ Tôi cất tiếng …. giã gạo.

+ Tôi thét ….quang hẳn.

- 2 HS đọc thành tiếng trước lớp, HS cả lớp theo dõi bài trong SGK .

- 1 HS đọc phần Chú giải trước lớp. HS cả lớp theo dõi trong SGK.

- Theo dõi GV đọc mẫu.

+ Bọn nhện

+ Để đòi lại công bằng, bênh vực Nhà Trò yếu ớt, không để kẻ khỏe ăn hiếp kẻ yếu.

- Đọc thầm và tiếp nối nhau trả lời cho đến khi có câu trả lời đúng: Bọn nhện chăng tơ từ bên nọ sang bên kia đường, sừng sững giữa lối đi trong khe đá lủng củng những nhện là nhện rất hung dữ.

+ Chúng mai phục để bắt Nhà Trò phải trả nợ.

+ Nói theo nghĩa của từng từ theo hiểu biết của mình .

* Sừng sững: dáng một vật to lớn, đứng chắn ngang tầm nhìn .

* Lủng củng: lộn xộn, nhiều, không có trật tự ngăn nắp, dễ đụng chạm.

- Cảnh trận địa mai phục của bọn nhện thật đáng sợ.

- 2 HS nhắc lại.

- 1 HS đọc thành tiếng trước lớp.

+ Dế Mèn chủ động hỏi: Ai đứng chóp bu bọn này ? Ra đây ta nói chuyện. Thấy vị chúa trùm nhà nhện, Dế Mèn quay phắt lưng, phóng càng đạp phanh phách.

+ Dế Mèn dùng lời lẽ thách thức “chóp bu bọn này , ta” để ra oai.

+ Lúc đầu mụ nhện cái nhảy ra cũng ngang tàn, đanh đá, nặc nô. Sau đó co rúm lại rồi cứ rập đầu xuống đất như cái chày giã gạo.

- Lắng nghe .

- Dế Mèn ra oai với bọn nhện.

- 2 HS nhắc lại.

- 1 HS đọc thành tiếng trước lớp.

+ Dế Mèn thét lên, so sánh bọn nhện giàu có, béo múp béo míp mà cứ đòi món nợ bé tí tẹo, kéo bè kéo cánh để đánh đập Nhà Trò yếu ớt. Thật đáng xấu hổ và còn đe dọa chúng.

- Lắng nghe

+ Chúng sợ hãi, cùng dạ ran, cả bọn cuống cuồng chạy dọc, chạy ngang phá hết các dây tơ chăng lối .

+ Từ ngữ “cuống cuồng” gợi cảnh cả bọn nhện rất vội vàng, rối rít vì quá lo lắng .

+ Dế Mèn giảng giải để bọn nhện nhận ra lẽ phải.

- HS nhắc lại.

- 1 HS đọc thành tiếng trước lớp.

+ HS tự do phát biểu theo ý hiểu.

- Giải nghĩa hoặc đọc.

- Kết luận: Dế Mèn xứng đáng nhận danh hiệu hiệp sĩ vì Dế Mèn hành động mạnh mẽ, kiên quyết và hào hiệp để chống lại áp bức, bất công, bênh vực Nhà Trò yếu đuối .

- Lắng nghe.

- Ca ngợi Dế Mèn có tấm lòng nghĩa hiệp ghét áp bức bất công, bênh vực chị Nhà Trò yếu đuối , bất hạnh .

- HS nhắc lại đại ý

- 2 HS đọc thành tiếng trước lớp.

- Đoạn 1: Giọng chậm, căng thẳng, hồi hộp. Lời của Dế Mèn giọng mạnh mẽ, đanh thép, dứt khoát như ra lệnh.

Đoạn tả hành động của bọn nhện giọng hả hê.

- Đánh dấu cách đọc và luyện đọc.