Giáo án Tiếng Việt 4 tuần 9: Tập làm văn - Luyện tập phát triển câu chuyện

Hoạt động của thầy

Hoạt động của trò

1. KTBC:

- Gọi HS kể lại chuyện ở Vương quốc Tương Lai theo trình tự không gian và thời gian.

- Gọi HS nêu sự khác nhau giữa hai cách kể chuyện theo trình tự không gian và thời gian.

- Nhận xét cách kể, câu trả lời và cho điểm.

2. Bài mới:

a. Giới thiệu bài:

- Cho HS quan sát tranh minh hoạ và nêu những hiểu biết của em về câu chuyện Yết Kiêu.

- Câu chuyện kể về tài trí và lòng dũng cảm của Yết kiêu, một danh tướng thời Trần, có tài bơi, lặn, từng làm đắm nhiều thuyền chiến của giặc Nguyên (một triều đại phong kiến Trung hoa đã ba lần mang quân xâm lược nước ta vào thời nhà Trần). Trong tiết học hôm nay, các em sẽ phát triển câu chuyện từ một trích đoạn theo trình tự không gian.

b. Hướng dẫn làm bài tập:

Bài 1:

- Gọi HS đọc từng đoạn trích phân vai, GV là người dẫn chuyện.

- Nhắc HS: Giọng Yết Kiêu khải khái, rắn rỏi, giọng người cha hiền từ, động viên, giọng nhà vua dõng dạc, khoan thai.

- Hỏi: + Cảnh 1 có những nhân vật nào?

+ Cảnh 2 có những nhân vật nào?

+ Yết Kiêu xin cha điều gì?

+ Yết Kiêu là người như thế nào?

+ Cha Yết Kiêu có đức tính gì đáng quý?

+Những sự việc trong hai cảnh của vở kịch được diễn ra theo trình tự nào?

Bài 2:

- Gọi HS đọc yêu cầu và nội dung.

- Câu chuyện Yết kiêu kể như gợi ý trong SGK là kể theo trình tự nào?

- Khi kể chuyện theo trình tự không gian chúng ta có thể đảo lộn trật tự thời gian mà không làm cho câu chuyện bớt hấp dẫn.

+ Muốn giữ lại những lời đối thoại quan trọng ta làm thế nào?

+ Theo em nên giữ lại lời đối thoại nào khi kể chuyện này?

- Gọi HS giỏi chuyển mẫu văn bản kịch sang lời kể chuyện.

- GV chuyển mẫu, 1 câu đoạn 2.

- 2 HS kể chuyện.

- 2 HS nêu nhận xét.

- Truyện kể về Yết Kiêu, một chàng trai khoẻ mạnh, yêu nước, quyết tâm giết giặc cứu nước.

- Lắng nghe.

- 3 HS đọc theo vai.

+ Cảnh 1 có nhân vật người cha và Yết Kiêu.

+ Cảnh 2 có nhân vật Yết Kiêu và nhà vua.

+ Yết Kiêu xin cha đi giết giặc.

+ Yết Kiêu là người có lòng căm thù giặc sâu sắc, quyết chí giết giặc.

+ Cha Yết Kiêu tuy tuổi già, sống cô đơn, bị tàn tật nhưng có lòng yêu nước, gạt hoàn cảnh gia đình để động viên con lên đường đi đánh giặc.

+ Những sự việc trong hai cảnh của truỵên được diễn ra theo trình tự thời gian.

Giặc Nguyên sang xâm lược nước ta, Yết Kiêu xin cha lên đường giết giặc. Sau khi cha đồng ý, Yết Kiêu đến kinh đô Thăng Long yết kiến vua Trần Nhân Tông.

- 2 HS đọc thành tiếng.

- Câu chuyện kể theo trình tự không gian, Yết Kiêu tới kinh thành, yết kiến vua Trần Nhân Tông kể trước sự việc diễn ra ở quê giữa Yết Kiêu và cha mình.

+ Đặt lời đối thoại sau dấu 2 chấm, trong dấu ngoặc kép.

+ Giữ lại lời đối thoại.

Con đi giết giặc đây, cha ạ!

Cha ơi, nước mất thì nhà tan…

Để thần dùi thủng chiến thuyền của giặc vì thần có thể lặn hàng giời dưới nước.

Vì căm thù giặc và noi gương người xưa mà ông của thần tự học lấy.

Ví dụ câu Yết Kiêu nói với cha:

- Con đi giết giặc đây, cha ạ!

Thấy giặc Nguyên hống hách, đem quân sang xâm lượt nước ta. Yết Kiêu rất căm giận và chàng quyết định xin cha đi giết giặc.

Giặc Nguyên sang xâm lượt nước ta. Căm thù giặc Yết Kiêu quyết định nói với cha; “Con đi giết giặc đây, cha ạ!”

- HS lắng nghe.

Văn bản kịch

Chuyển thành lời kể

- Nhà vua: Trẫm cho ngươi nhận lấy một loại binh khí.

- Cách 1 (có lời dẫn gián tiếp): Thấy Yết Kiêu xin đi đánh giặc, nhà vua rất mừng, bảo chàng nhận một loại binh khí mà chàng ưa thích.

- Cách 2 (có lời dẫn trức tiếp): Nhà vua rất hài lòng trước quyết tâm diệt giặc của Yết Kiêu, bèn bảo: “Trẫm cho nhà ngươi nhận lấy một loại binh khí”.

- Tổ chức cho HS phát triển câu chuyện.

+ Phát phiếu và bút dạ cho từng nhóm. Yêu cầu HS trao đổi, thảo luận và làm bài trong nhóm. GV đi giúp đỡ các nhóm.

Nhắc các nhóm dùng 2 câu mở đầu của từng cảnh để làm câu mở đoạn. Khi kể chuyện có thể dùng những từ ngữ để miêu tả hình dáng, nội dung nhân vật.

- Tổ chức cho HS thi kể trước lớp.

+ Gọi HS kể từng đoan truyện.

+ Nhận xét và cho điểm HS.

+ Gọi HS kể toàn chuyện.

+ Nhận xét, bình chọn HS kể đúng nội dung hay nhất và cho điểm HS.

3. Củng cố - dặn dò:

- Dặn HS về nhà kể lại câu chuyện đã chuyển thể vào vở và chuẩn bị bài sau.

- Nhận xét tiết học.

+ Hoạt động trong nhóm. Ghi các nội dung chính vào phiếu và thực hành kể trong nhóm.

- Mỗi HS kể 1 đoạn chuyện.

- 2 HS kể toàn truyện.