Sáng kiến kinh nghiệm: Phương pháp giải toán vận tốc trung bình

Phương pháp giải toán vận tốc trung bình

Sáng kiến kinh nghiệm: Phương pháp giải toán vận tốc trung bình được VnDoc.com sưu tầm và đăng tải là nghiên cứu của giáo viên Vũ Đình Hà công tác tại trường THCS Long Xuyên, đưa ra lý thuyết, bài tập ví dụ cùng lời giải đi kèm và các bài luyện tập. Đây là tài liệu tham khảo hữu ích dành cho quý giáo viên đang dạy môn Vật lý lớp 8 và dành cho các em học sinh dùng để ôn tập và nâng cao kiến thức của mình.

Giáo án Vật lý lớp 8

Sáng kiến kinh nghiệm - Rèn kĩ năng giải bài tập toán bằng cách lập phương trình - hệ phương trình

Đề kiểm tra học kì 2 môn Vật lý lớp 8 năm học 2014-2015 trường THCS Cao Dương, Hòa Bình

1 - Kiến thức cơ bản:

1.1 - Nhận xét chung:

• Vận tốc trung bình chỉ là một đại lượng mang tính quy ước, chúng ta tự đặt ra để dễ nghiên cứu về một chuyển động. Trên cả quãng đường, vật có thể không lúc nào chuyển động với vận tốc bằng vận tốc trung bình.
• Tính vận tốc trung bình có một con đường chung là tính tỉ số S/t.

1.2 - Phương pháp giải toán vận tốc trung bình.

Về mặt kĩ năng, có thể chia thành ba kiểu bài :

Dạng 1: Có thể tính được cả S và t.

Cách làm: tính S và t => v = S/t.

Dạng 2: Cho biết vận tốc trên từng phần quãng đường.

Cách làm: Gọi S là độ dài cả quãng đường.

• Tính tổng thời gian theo vận tốc trung bình và S
• Tính tổng thời gian theo các vận tốc thành phần và S.

Thời gian trong 2 cách tính bằng nhau nên ta có liên hệ giữa vận tốc trung bình với các vận tốc thành phần.

Dạng 3: Cho biết vận tốc trong từng khoảng thời gian.

Cách làm: Gọi t là tổng thời gian chuyển động hết quãng đường.

• Tính tổng quãng đường theo vận tốc trung bình và t.
• Tính tổng quãng đường theo vận tốc thành phần và t.

Quãng đường trong 2 cách tính bằng nhau nên ta có liên hệ giữa vận tốc trung bình và các vận tốc thành phần.

Dạng toán 2 và 3 được trình bày cách giải có sự thay đổi so với bài viết trước đây. Cách làm này giúp lời giải ngắn gọn, rõ ràng hơn. Chúng ta xét cụ thể qua các bài toán sau.

2 - Các ví dụ minh họa

2.1 - Các bài toán cơ bản

Ví dụ 1: Một xe chuyển động từ A về B. Nửa quãng đường đầu vận tốc của xe là v₁, nửa quãng đường sau vận tốc của xe là v₂. Tính vận tốc trung bình của xe trên cả quãng đường.

Hướng dẫn: Bài toán ở dạng 2

Gọi S là độ dài quãng đường AB, gọi v là vận tốc trung bình của xe trên cả quãng đường AB.

Ví dụ 2: Một xe chuyển động từ A về B. Nửa quãng đường đầu vận tốc của xe là v₁ = 40km/h, nửa quãng đường sau vận tốc của xe là v₂ = 60km/h. Tính vận tốc trung bình của xe trên cả quãng đường.

Hướng dẫn: Tương tự ví dụ 1, bài toán ở dạng 2

Gọi S là độ dài quãng đường AB, gọi v là vận tốc trung bình của xe trên cả quãng đường AB.

Với cách làm tương tự ta có thể tính được vận tốc thành phần khi biết vận tốc trung bình.

Ví dụ 3: Một xe chuyển động từ A về B. Nửa quãng đường đầu vận tốc của xe là v₁ = 40km/h, nửa quãng đường sau vận tốc của xe v₂. Tính v₂ biết vận tốc trung bình của xe trên cả quãng đường là v = 48km/h.

Hướng dẫn: Tương tự ví dụ 1, bài toán ở dạng 2

Gọi S là độ dài quãng đường AB, gọi v là vận tốc trung bình của xe trên cả quãng đường AB.