Sơ đồ các bài văn miêu tả theo hướng phát triển năng lực học sinh

Người đó có hình dáng bên ngoài thế nào?

(i) Nêu cảm nhận về hình dáng, nét mặt người đó; Tìm các chi tiết tạo nên hình dáng, nét mặt và dáng vẻ đó (Người đó có hình dáng thế nào?- Cao, gầy,.. Nét mặt thế nào?-Tươi tắn... Chi tiết nào tạo nên hình dáng và nét mặt ấy?- (mắt lúc nào cũng như cười, mặt tròn trẻ trung, hay cười,…)

(ii) Nêu cảm nhận về dáng vẻ của người đó (nhanh nhẹn, chậm chạp,...); Tìm các chi tiết tạo nên dáng vẻ đó (Dáng vẻ người đó thế nào? Chi tiết nào/điều gì tạo nên dáng vẻ đó?)

Người đó làm nghề gì? Người đó thế nào trong công việc?

(i) Giới thiệu về công việc của người đó và những việc cụ thể họ làm hàng ngày (Người đó làm nghề gì? Hàng ngày họ làm những việc gì?)

(ii) Nêu phong cách nổi bật nhất của người đó trong công việc và các chi tiết thể hiện phong cách đó (Người đó thế nào trong công việc? Các chi tiết thể hiện thế nào? Hiệu quả công việc thế nào?)

(iii) Nêu phong cách nổi bật thứ hai của người đó trong công việc và các chi tiết thể hiện phong cách đó

(iv) Nêu các phong cách nổi bật khác

Trong cuộc sống em thấy người đó là người thế nào?

(i) Nêu nét tính cách nổi bật nhất của người đó trong cuộc sống và các chi tiết thể hiện tính cách đó (Người đó thế nào/khi tiếp xúc em thấy người đó thế nào? –Tốt bụng, thẳng thắn,... Điều đó thể hiện như thế nào?)

(ii) Nêu nét tính cách nổi bật thứ hai của người đó....

(iii) Nêu các tính cách khác.....

(i) Nhắc lại nội dung chính của bài văn (Em muốn nói với mọi người điều gì về người này? Hoặc Người này có gì đặc biệt?)

(ii) Nêu cảm xúc của em về người đó (Em cảm thấy thế nào về người đó? - cảm thông, khâm phục, ngưỡng mộ, yêu quý, cảm thấy gần gũi, hay căm ghét, khó chịu.

(iii) Nêu suy nghĩ của em về người đó (Người đó gợi cho em suy nghĩ gì về bản thân mình? Em học được điều gì từ người đó?)

Con vật có hình dáng bên ngoài thế nào?

(i) Nêu hình dáng của con vật và các chi tiết tạo nên hình dáng đó (Con vật hình dáng thế nào?- gầy, béo, xinh đẹp,...)

(ii) Nêu dáng vẻ nổi bật của con vật đó và các chi tiết tạo nên dáng vẻ đó (Dáng vẻ con vật đó thế nào?- nhanh nhẹn, chậm chạp, hiền, dữ, tươi vui, duyên dáng,... Chi tiết nào/điều gì tạo nên dáng vẻ đó?)

Con vật đó biết làm gì?

(i) Nêu hoạt động nổi bật nhất mà con vật biết làm, các chi tiết về cách con vật làm việc đó và kết quả con vật làm việc đó

(ii) Nêu hoạt động nổi bật thứ 2 mà con vật biết làm, các chi tiết về cách con vật làm việc đó và kết quả con vật làm việc đó

(ii) (nếu có) Nêu 1 hoạt động lẽ ra con vật này phải làm được so với các con cùng loài, nhưng nó lại không biết làm các chi tiết chứng tỏ nó không biết làm việc đó.

Em thấy con vật đó là con vật thế nào?

(i) Nêu tính nết nổi bật nhất của con vật và các chi tiết chứng minh con vật có tính nết ấy.

(ii) Nếu tính nết nổi bật thứ 2 của con vật ....

(iii) Tiếp tục viết về các tính nết khác của con vật.

(i) Nhắc lại nội dung chính của bài văn (Con vật đó có gì đặc biệt?) Hoặc ý nghĩa (Em muốn nói với mọi người điều gì về con vật?)

(ii) Nêu cảm xúc của em với con vật (Em nhớ nó khi xa, yêu quý, cảm thấy gần gũi, hay căm ghét, khó chịu, không có thiện cảm?)

(iii) Nêu suy nghĩ của em về con vật đó (Con vật đó gợi cho em suy nghĩ gì?)