Đề thi thử vào lớp 10 môn Ngữ văn năm 2016 - Đề số 1

Câu 7:

Hãy gạch chân dưới từ ngữ có chứa hàm ý trong câu văn sau?
“Nó mà nghe thấy lại không ra cái gì bây giờ.”
Trả lời:
Từ ngữ chứa hàm ý trong câu văn là: .........

nó

Câu 8:

Hãy chuyển câu sau đây thành câu có lời dẫn gián tiếp?
Nó lễ phép hỏi Nhĩ: “Bác cần nằm xuống phải không ạ?” 
Trả lời:
Câu gián tiếp là: .............

Nó lễ phép hỏi Nhĩ: Bác cần nằm xuống phải không ạ?

PHẦN II: TỰ LUẬN
Câu 1:
Đọc đoạn văn và trả lời câu hỏi:
"Quê cháu ở Lào Cai này thôi. Năm trước, cháu tưởng cháu được đi xa lắm cơ đấy, hóa lại không. Cháu có ông bố tuyệt lắm. Hai bố con cùng viết đơn xin ra lính đi mặt trận. Kết quả: bố cháu thắng cháu một - không. Nhân dịp Tết, một đoàn các chú lái máy bay lên thăm cơ quan cháu ở Sa Pa. Không có cháu ở đấy. Các chú lại cử một chú lên tận đây. Chú ấy nói: Nhờ có cháu góp phần phát hiện một đám mây khô mà ngày ấy, tháng ấy, không quân ta hạ được bao nhiêu phản lực Mĩ trên cầu Hàm Rồng. Đối với cháu, thật là đột ngột, không ngờ lại là như thế. Chú lái máy bay có nhắc đến bố cháu, ôm cháu mà lắc "Thế là một - hòa nhé!". Chưa hòa đâu bác ạ. Nhưng từ hôm ấy cháu sống thật hạnh phúc."

a. Đoạn văn trên trích trong tác phẩm nào? Tác giả là ai?

Trả lời:
- Đoạn văn trên trích trong tác phẩm: ................
- Tác giả: ................- Lặng lẽ Sa Pa- Nguyễn Thành Long

b.

Em hãy cho biết anh thanh niên trong đoạn văn trên quan niệm về hạnh phúc như thế nào?
Trả lời: ..................

Quan niệm của anh thanh niên về hạnh phúc là: Được đóng góp một phần nhỏ bé của mình vào chiến công của quân và dân ta trong cuộc kháng chiến chống đế quốc Mĩ và công cuộc xây dựng đất nước.

c.

Hãy viết một đoạn văn (khoảng 12 đến 15 câu) nêu suy nghĩ của em về lý tưởng sống của thanh niên hiện nay.
Trả lời: ...............

Hình thức: Viết đúng quy ước về đoạn văn.Đánh số câu theo đủ theo yêu cầu của đề bài. Nội dung:  - Giải thích: + Lý tưởng sống là gì?Lý tưởng sống chính là mục đích sống cao đẹp của mỗi người.+ Lý tưởng sống của thanh niên thời nay là gì?Học tập, rèn luyện và trở thành người có ích, đem tài năng và nhiệt huyết của tuổi trẻ cống hiến cho đất nước, cho quê hương. + Tại sao cần phải sống có lý tưởng? Và lý tưởng sống phải cao đẹp? Bởi vì con người luôn muốn sống hạnh phúc và hạnh phúc chính là cả cuộc đời Bởi vì lý tưởng là lẽ sống của cuộc đời. Lý tưởng cao đẹp thì tâm hồn mới thanh cao và hành động mới phi thường. + Dẫn chứng: Nhà thơ Thanh Hải cống hiến hết mình cho đất nước cho quê hương ngay cả khi sắp từ biệt cuộc đời. Anh thanh niên thấy mình thật hạnh phúc khi góp một phần nhỏ bé của mình vào sự nghệp chung của dân tộc. + Chúng ta phải làm gì để thực hiện lý tưởng cao đẹp? Học tập tốt, rèn luyện đạo đức tốt.Biết chọn cho mình một lý tưởng cao đẹp đó là biết sống mình vì mọi người.Biết thể hiện lòng yêu nước trong mọi hoàn cảnh và đặc biệt khi tổ quốc cần. (Tuỳ vào nhận thức của học sinh về lý tưởng sống của riêng mình, giáo viên có thể căn cứ vào cách thể hiện của học sinh để cho điểm phù hợp)

Câu 2:

 “Bài thơ Đoàn thuyền đánh cá là khúc tráng ca, ca ngợi sự giàu đẹp của biển cả và tình yêu biển cả của những người ngư dân làng chài vùng biển Quảng Ninh”.
Hãy phân tích đoạn thơ sau để làm sáng tỏ điều đó. 

“Thuyền ta lái gió với buồm trăng
     Lướt giữa mây cao với biển bằng, 
Ra đậu dặm xa dò bụng biển,
   Dàn đan thế trận lưới vây giăng.

Cá nhụ, cá chim, cùng cá đé
Cá song lấp lánh đuốc đen hồng, 
Cái đuôi em quẫy trăng vàng chóe.
Đêm thở: sao lùa nước Hạ Long.
                                                               
Ta hát bài ca gọi cá vào 
Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao.
Biển cho ta cá như lòng mẹ 
Nuôi lớn đời ta tự buổi nào.

       (Huy Cận- Đoàn thuyền đánh cá)

Gợi ý:Hình thức: - Bài viết có bố cục ba phần- Trình bày sạch đẹp, sai không quá 03 lỗi chính tả. Nội dung:  * Mở bài:Giới thiệu tác giả, tác phẩm và nội dung bài thơ, đoạn thơ. * Thân bài: Cảm hứng bao trùm cả đoạn thơ là cảm hứng lãng mạn cách mạng bay bổng diệu kỳ của nhà thơ Huy Cận trước vẻ đẹp của cảnh đánh cá trên biển. + Khổ thứ nhất:   Thuyền ta lái gió với buồm trăng ………………………… Dàn đan thế trận lưới vây giăng. - Hai câu thơ đầu đẹp như một bức tranh lồng lồng trời mây, mênh mông biển cả. Bằng trí tưởng tượng phong phú nhà thơ đã biến hình ảnh đoàn thuyền vốn nhỏ bé so với mặt biển bao la bỗng trở nên kỳ vĩ, sánh ngang với thiên nhiên. - Học sinh chú ý phân tích các hình ảnh: Lái gió, buồm trăng…làm nổi bật hình ảnh những con người đang làm chủ thiên nhiên, làm chủ biển khơi. - Hai câu cuối của khổ thơ: Bên cạnh cái ung dung, sảng khoái của người dân chài ta tự do ta vẫn cảm nhận được sự vất vả của họ. Họ cũng giống như người chiến sĩ trên mặt trận lao động sản xuất.  + Khổ thơ thứ hai: Cá nhụ cá chim cùng cá đé ………………………………… Đêm thở: sao lùa nước Hạ Long- Nghệ thuật: Liệt kê và điệp từ cáTác dụng: Khắc hoạ rõ nét sự giàu có của biển cả - Nghệ thuật: Sử dụng hàng loạt các tính từ chỉ màu sắc: Đen, hồng, vàng…kết hợp từ láy lấp lánh, làm cho biển cả đẹp lộng lẫy như bức tranh sơn mài.Cảm nhận tinh tế: Nghe thấy tiếng thở phập phồng của màn đêm.Qua đó thấy được tài quan sát và tình yêu biển cả của nhà thơ. + Khổ thứ ba: Ta hát bài ca gọi cá vào ……………………… Nuôi lớn đời ta tự buổi nào. Cùng với chất lãng mạn bay bổng, người dân làng chài lại lại cất lời hát gọi cá đồng thời thể hiện lòng biết ơn biển cả quê hương.Người dân chài gõ thuyền xua cá vào lưới nhưng không không phải chỉ có con người mà còn có ánh trăng. Hiện thực được trí tưởng tượng sáng tạo thành hình ảnh lạng mạn, giàu chất thơ. Nhà thơ như hoà nhập vào công việc của những người dân chài, hoà nhập vào biển cả thân yêu. Biển không chỉ giàu, đẹp mà còn đem hạnh phúc đến cho con người, nuôi sống dân chài từ bao đời nay. Nghệ thuật so sánh: Biển cho ta cá như lòng mẹ thể hiện lòng biết ơn  và tình yêu biển của những người dân chài. * Kết bài: Khẳng định lại giá trị nghệ thuật và nội dung của đoạn thơ.