Ankadien tính chất hóa học của Ankadien

Công thức chung của ankadien

Ankadien tính chất hóa học của Ankadien được VnDoc biên soạn, tổng hợp các kiến thức lý thuyết về bài ankadien, hy vọng thông qua tài liệu giúp củng cố kiến thức lý thuyết cho các bạn. Mời các bạn tham khảo chi tiết. 

I. Công thức chung của ankadien

1. Định nghĩa

Ankađien là hiđrocacbon mạch hở chứa 2 liên kết đôi C=C trong phân tử.

công thức tổng quát của ankadien: C_nH_2n-2 (n ≥ 3).

2. Phân loại

Ankađien có 2 liên kết đôi cạnh nhau.

Ví dụ: CH₂=C=CH₂: propađien

Ankađien có 2 liên kết đôi cách nhau 1 liên kết đơn (ankađien liên hợp).

Ví dụ: CH₂=CH-CH=CH₂: buta-1,3-đien

Ankađien có 2 liên kết đôi cách nhau từ 2 liên kết đơn trở lên.

Ví dụ: CH₂=CH-CH₂-CH=CH₂: penta-1,4-đien

Quan trọng nhất là các ankađien liên hợp như buta-1,3- đien CH₂ = CH – CH = CH₂, isopren CH₂=C(CH₃)–CH=CH₂ vì chúng có nhiều ứng dụng thực tế.

II. Tính chất vật lí của Ankadien

Butađien là chất khí, isopren là chất lỏng (nhiệt độ sôi = 34^oC). Cả 2 chất đều không tan trong nước, nhưng tan trong một số dung môi hữu cơ như: rượu, ete.

III. Tính chất hóa học của Ankadien

1. Phản ứng cộng

Ankadien có 2 liên kêt đôi C=C nên ankađien có thể tham gia phản ứng cộng theo tỉ lệ mol 1:1 hoặc 1:2.

a. Cộng H₂: (Điều kiện phản ứng là Ni, t^o) theo tỉ lệ 1:2 tạo ra hợp chất no là ankan.

CH₂=CH-CH=CH₂ + 2H₂ → CH₃-CH₂-CH₂-CH₃

Tổng quát: C_nH_2n-2 + 2H₂ → C_nH_2n+2

b. Cộng dung dịch Br₂

Cộng theo tỉ lệ 1:1 (cộng vào vị trí 1,2 và 1,4) Sản phẩm cộng còn lại 1 liên kết đôi.

Ở nhiệt độ -80^oC ưu tiên cộng vào vị trí 1,2

CH₂=CH-CH=CH₂ + Br₂ → CH₂Br - CHBr - CH=CH₂

Ở nhiệt độ 40^oC ưu tiên cộng vào vị trí 1,4

CH₂=CH-CH=CH₂ + Br2 → CH₂Br - CH=CH - CH₂Br

Cộng theo tỉ lệ 1:2 tạo ra sản phẩm no

CH₂=CH-CH=CH₂ + 2Br₂ → CH₂Br - CHBr - CHBr - CH₂Br

Tổng quát: C_nH_2n-2 + 2Br₂ → C_nH_2nBr₄

c. Cộng hidro halogenua

Cộng theo tỉ lệ 1:1 (cộng vào vị trí 1,2 và 1,4) Sản phẩm cộng còn lại 1 liên kết đôi.

Ở nhiệt độ -80^oC ưu tiên cộng vào vị trí 1,2

CH₂=CH-CH=CH₂ + HCl → CH₃-CHCl-CH=CH₂

Ở nhiệt độ 40^oC ưu tiên cộng vào vị trí 1,4

CH₂=CH-CH=CH₂ + HCl → CH₃-CH=CH-CH₂Cl

Cộng theo tỉ lệ 1:2 tạo ra sản phẩm no

CH₂=CH-CH=CH₂ + 2HBr → CH₃-CHBr-CHBr-CH₃

2. Phản ứng trùng hợp

Các phản ứng trùng hợp chủ yếu xảy ra theo kiểu 1,4.

3. Phản ứng oxi hóa

a. Oxi hóa hoàn toàn

C_nH_2n-2 + (3n - 1)/2O₂ → nCO₂ + (n - 1)H₂O

* Nhận xét: Sản phẩm đốt cháy ankađien:

nCO₂ > nH₂O và nCO₂ - nH₂O = n_ankađien.

b. Oxi hóa không hoàn toàn

Ankađien cũng làm mất màu dung dịch thuốc tím ở ngay nhiệt độ thường.

III. Điều chế

1. Tách H₂ từ ankan tương ứng

CH₃-CH₂-CH₂-CH₃ → CH₂=CH-CH=CH₂ + 2H₂

CH₃-CH(CH₃)-CH₂-CH₃ → CH₂=C(CH₃)-CH=CH₂ + 2H₂

2. Buta-1,3-đien

2C₂H₅OH → CH₂=CH-CH=CH₂ + 2H₂O + H₂ (MgO, ZnO, 450⁰C)

CHΞC-CH=CH₂ + H2 → CH₂=CH-CH=CH₂ (Pd/PbCO₃; t⁰)

IV. Ứng dụng

Buta-1,3-đien hoặc isopren điều chế polibutađien hoặc poliisopren là những chất đàn hồi cao được dùng để sản xuất cao su (cao su buna, cao su isopren,…). Cao su buna được dùng làm lốp xe, nhựa trám thuyền,…

.........................................

VnDoc đã gửi tới các bạn bộ tài liệu Ankadien tính chất hóa học của Ankadien tới các bạn. Để có kết quả cao hơn trong học tập, VnDoc xin giới thiệu tới các bạn học sinh tài liệu Chuyên đề Toán 9, Chuyên đề Vật Lí 9, Lý thuyết Sinh học 9, Giải bài tập Hóa học 9, Tài liệu học tập lớp 9 mà VnDoc tổng hợp và đăng tải.