Bình luận ý thơ sau trong “Truyện Lục Vân Tiên” của Nguyễn Đình Chiểu: “Làm ơn há dễ trông người trả ơn”

Những bài văn mẫu hay lớp 11

Văn mẫu lớp 11: Bình luận ý thơ sau trong “Truyện Lục Vân Tiên” của Nguyễn Đình Chiểu: “Làm ơn há dễ trông người trả ơn” được sưu tầm và giới thiệu giúp các em học sinh cùng quý thầy cô tham khảo, củng cố kỹ năng cho bài kiểm tra viết sắp tới đây của mình. Mời các em học sinh cùng tham khảo.

Bình luận ý thơ sau trong “Truyện Lục Vân Tiên” của Nguyễn Đình Chiểu: “Làm ơn há dễ trông người trả ơn”

“Truyện Lục Vân Tiên” là truyện thơ nổi tiếng nhất của Nguyễn Đình Chiểu, nhà thơ lớn của Nam Bộ trong thế kỉ XIX. Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga là linh hồn của tác phẩm. Cả hai nhân vật đều mang vẻ đẹp lí tưởng. Lục Vân Tiên là người văn võ song toàn:

"Văn đà khởi phụng đằng giao,

Võ thêm ba lược sáu thao ai bì".

Nhân vật Kiều Nguyệt Nga có nhan sắc tuyệt thế “vóc ngọc mình vàng”, đoan trang, thủy chung trong tình yêu.

Đoạn thơ “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga” rất hào hùng, hấp dẫn, đầy kịch tính. Chuyện anh hùng đánh cướp cứu dân, chuyện anh hùng, giai nhân tương ngộ được nhà thơ kể lại một cách sinh động, lôi cuốn, làm ta nhớ mãi.

Trên đường sang Hà Khê thăm cha, Kiều Nguyệt Nga bị lũ cướp Phong Lai bắt đem về sơn trại. Vân Tiên đã đánh bọn cướp, cứu Kiều Nguyệt Nga. Thoát khỏi tay bọn hung đồ, Kiều Nguyệt Nga chân thành và cảm động thổ lộ:

"Gẫm câu báo đức thù công,

Lấy chi cho phỉ tấm lòng cùng người".

Nhưng Lục Vân Tiên đã “cười” và khước từ một cách cao thượng:

“Làm ơn há dễ trông người trả ơn”.

Câu nói ấy biểu lộ một cách ứng xử cao đẹp của Lục Vân Tiên, thể hiện phong cách của kẻ sĩ trọng nghĩa khinh tài. Đối với bọn bất lương, chàng nghiêm khắc lên án “chớ quen làm thói hồ đồ hại dân”. Chàng đã “ra sức anh hào” dũng cảm đánh tan “lũ kiến chòm ong”, quyết trừng phạt tên tướng cướp Phong Lai. Vân Tiên đã đánh cướp để bảo vệ nhân dân, vì sự sống yên vui và hạnh phúc của nhân dân:

"Tôi xin ra sức anh hào,

Cứu người cho khỏi lao đao buổi này!".

Đó là thái độ yêu, ghét dứt khoát, rõ ràng, một quan niệm sống đẹp: “Bởi chưng hay ghét cũng là hay thương ”.

Đối với Kiều Nguyệt Nga, Vân Tiên đã xử sự như thế nào? Hành động dũng cảm đánh cướp của Lục Vân Tiên đã làm cho nàng vô cùng khâm phục và biết ơn. Nhờ chàng cứu giúp mà nàng thoát khỏi bàn tay bọn Phong Lai, bảo toàn được danh giá, phẩm tiết. Nàng đã làm đúng đạo lí, muốn được “báo đức thù công ” người quân tử. Nếu Vân Tiên vui vẻ nhận sự đền ơn của người đẹp, thì đó cũng là chuyện thường tình, chính đáng. Nhưng chàng đã “cười” một nụ cười rất tươi, khảng khái khước từ sự trả ơn của người mắc nạn được mình cứu giúp. Chàng đã hành động theo lí tưởng anh hùng, lấy việc cứu nhân độ thế làm niềm vui hạnh phúc. Chàng đã cười vui vẻ khi nghe người đẹp nói đến “bạc vàng”, đến “báo đức thù công”. Câu nói của Lục Vân Tiên cho ta thấy chàng là một anh hùng vị nghĩa, có tâm hồn đẹp, cao thượng, giàu nghĩa khí, thấy việc bất bình, ngang trái, quyết ra tay hành động, không lùi bước trước mọi nguy hiểm. Câu nói vang lên như một lời thề:

"Nhớ câu kiến ngãi bất vi,

Làm người thế ấy cũng phi anh hùng".

Qua câu nói của Lục Vân Tiên, nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu đề cao tư tưởng nhân nghĩa có tình thương bao la, ghét bất công, căm thù cái ác. Người nhân nghĩa sống vì lẽ phải, hành động vì tính mạng và hạnh phúc của nhân dân, dũng cảm bênh vực, che chở kẻ bị áp bức đau khổ. Họ không màng danh lợi, rất hào hiệp, vị tha.

“Làm ơn há dễ trông người trả ơn”, câu nói ấy thể hiện một lẽ sống đẹp. Nguyễn Đình Chiểu đã ca ngợi một quan niệm anh hùng rất cao đẹp và tiến bộ, như người xưa đã nói: “Lộ kiến bất bình, bạt đao tương trợ”, hoặc:

"Anh hùng tiếng đã gọi rằng,

Giữa đường dẫu thấy bất bằng mà tha!".

(Truyện Kiều - Nguyễn Du)

Người anh hùng chân chính lấy cái nghĩa làm trọng, coi cái chết nhẹ tựa lông hồng, sẵn sàng dấn thân vào rừng gươm biển giáo để cứu người, cứu đời. Câu nói của Lục Vân Tiên phản ánh ước mơ khát vọng cháy bỏng của nhà thơ yêu nước Nam Bộ. Xã hội phong kiến Việt Nam trong thế kỉ XIX vô cùng thối nát, loạn lạc. Vua quan tham lam độc ác, cướp bóc nổi lên như ong, nhan nhản kẻ bất lương bất nghĩa, lừa thầy, phản bạn như cha con Võ Thế Loan, Trịnh Hâm, Bùi Kiệm,... Nhà thơ hi vọng mong chờ xuất hiện nhiều người tài đức như Lục Vân Tiên, Kiều Nguyệt Nga, Vương Tử Trực, Hớn Minh; nhưng con người hào hiệp nghĩa khí như ông Quán, ông Tiều, ông Ngư, Tiểu Đồng,...

Người đọc xúc động khi nghe Ngư ông nói với Vân Tiên, sau khi chàng gặp nạn được gia đình ông cứu sống:

"Ngư rằng: Lòng lão chẳng mơ,

Dốc lòng nhân nghĩa há chờ trả ơn".

“Truyện Lục Vân Tiên” ra đời cách chúng ta khoảng 150 năm. Nhiều nhân vật trong truyện thơ có một sức sống lâu bền kì lạ và rất hấp dẫn. Hành động anh hùng vị nghĩa của nhân vật Lục Vân Tiên vẫn có nhiều ý nghĩa tích cực đối với con người Việt Nam xưa nay. Tinh thần hào hiệp nghĩa khí của người nông dân Nam Bộ kiên cường chống phong kiến và đế quốc là điều ta cảm nhận được qua những vần thơ Nguyễn Đình Chiểu.

Trên đây VnDoc hướng dẫn các bạn học tốt bài Văn mẫu lớp 11: Bình luận ý thơ sau trong “Truyện Lục Vân Tiên” của Nguyễn Đình Chiểu: “Làm ơn há dễ trông người trả ơn”. Ngoài ra các bạn có thể soạn bài Ngữ văn 11 được VnDoc sưu tầm, chọn lọc để học tốt môn Ngữ văn 11.

Bài tiếp theo: Cảm nhận của em về nhân vật Đổng Mẫu qua trích đoạn "Đổng Mẫu" từ Hồi III tuồng "Sơn Hậu"