Câu hỏi ôn thi môn Đường lối Cách Mạng ĐCSVN - Chương 5

VnDoc xin giới thiệu bài Câu hỏi ôn thi môn Đường lối Cách Mạng ĐCSVN - Chương 3 được chúng tôi sưu tầm và giới thiệu nhằm giúp các bạn nắm bắt kiến thức môn học một cách tốt hơn để có thể học và hoàn thành bài thi môn học một cách hiệu quả.

Lưu ý: Nếu bạn muốn Tải bài viết này về máy tính hoặc điện thoại, vui lòng kéo xuống cuối bài viết.

Câu hỏi ôn thi môn Đường lối Cách Mạng ĐCSVN - Chương 5

Câu 1: Những đặc điểm và những mặt tích cực, hạn chế của cơ chế kinh tế kế hoạch hóa thời kỳ trước đổi mới của nước ta trước đây là gì?

Đáp án

Về đặc điểm: trước đổi mới, cơ chế quản lý kinh tế nước ta có đặc điểm chủ yếu là:

Thứ nhất, nhà nước quản lý nền kinh tế chủ yếu bằng mệnh lệnh hành chính dựa trên hệ thống chỉ tiêu pháp lệnh từ trên xuống dưới.

Ví dụ: từ sản xuất, nguồn vật tư, định giá sản phẩm, tổ chức bộ máy  do nhà  nước.

Thứ hai, cơ quan hành chính can thiệp quá sâu vào hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp nhưng lại không chịu trách nhiệm gì về vật chất đối với các quyết định của mình.

Thứ ba, quan hệ hàng hóa – tiền tệ bị coi nhẹ chỉ là hình thức, quan hệ hiện vật là chủ  yếu, nhà nước quản lý kinh tế kinh tế thông qua chế độ “cấp phát, giao nộp”.

Thứ tư, bộ máy quản lý nhà nước cồng kềnh, nhiều tầng nhiều cấp  trung gian vừa kém năng động, vừa sinh ra một đội ngũ quản lý kém năng lực, phong cách cửa quyền, quan liêu.

Chế độ bao cấp được thực hiện dưới các hình thức chủ yếu sau:

• Bao cấp qua giá.
• Bao cấp qua chế độ tem phiếu.
• Bao cấp theo chế độ cấp phát vốn.

Ưu điểm: Cơ chế kế hoạch hóa tập trung có ưu điểm là tập tập được các nguồn lực vào việc thực hiện mục tiêu chủ yếu từng giai đoạn cụ thể, đặc biệt là quá trình CNH theo hướng ưu tiên phát triển công nghiệp nặng.

Khuyết điểm: mô hình và cơ chế ấy đã thủ tiêu cạnh tranh, kìm hãm tiến bộ khoa học- công nghệ, triệt tiêu động lực đối với người lao động, không kích thích tính năng động, sáng tạo của các cơ sở sản xuất, kinh doanh, xóa bỏ quan hệ hàng hóa, tiền tệ, xóa bỏ kinh tế thị trường .v.v....làm cho nền kinh tế nước ta rơi vào tình trạng khủng hoảng.

Câu 2: Phân tích quá trình đổi mới về kinh thị trường từ Đại hội VI đến Đại hội X của Đảng?

Đáp án

Quá trình đổi mới tư duy về kinh tế của Đảng từ Đại hội VI đến đại hội X của Đảng có thể chia làm 2 giai đoạn:

1. Tư duy của Đảng về kinh tế thị trường từ đại hội VI đến đại hội VIII.

• Thứ nhất, Đảng ta khẳng định, kinh tế thị trường (KTTT) không phải là  cái riêng có của CNTB mà là thành tựu phát triển chung của nhân loại.
• Thứ hai, KTTT còn tồn tại khách quan trọng thời kỳ quá độ lên CNXH.
• Thứ ba, có thể và cần thiết sử dụng kinh tế thị trường để xây dựng CNXH nước ta.

Tư duy của Đảng về KTTT từ Đại hội IX đến Đại hội X.

Đại hội IX của Đảng ( tháng 3- 2001 ), xác định mô hình kinh tế tổng quát nước ta trong thời kỳ quá độ là: “Nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần vận hành theo cơ chế thị trường, có sự quản lý của nhà nước theo định hướng XHCN, hay kinh tế thị trường định hướng XHCN”.

Nói KTTT định hướng XHCN có nghĩa là nền kinh tế ta không phải là nền kinh tế tự nhiên, tự túc, tự cấp, cũng không phải là nền kinh tế tự do theo kiểu các nước TBCN, cũng chưa hoàn toàn là nền kinh tế thị trường XHCN.

Đó là một “hình thức tổ chức kinh tế vừa tuân theo quy luật của kinh tế thị trường, vừa dựa trên cơ sở dẫn dắt chi phối bởi những nguyên tắc và bản chất của CNXH”. Định hướng XHCN nước ta thể hiện ở 4 tiêu chí là:

• Về mục đích phát triển: nhằm thực hiện mục tiêu “ dân giàu nước mạnh xã hội công bằng, dân chủ và văn minh”, giải phóng mạnh mẽ LLSX và không ngừng nâng cao đời sống nhân dân, đẩy mạnh xóa đói giảm nghèo, khuyến khích mọi người vươn lên làm giàu chính đáng, giúp đỡ người khác thoát nghèo và từng bước khá giả hơn.
• Về phương hướng phát triển: Phát triển các thành phần kinh tế, trong đó kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo, kinh tế nhà nước và kinh tế tập thể giữ vai trò nền tảng trong nền kinh tế quốc dân.
• Về định hướng xã hội và phân phối: thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, trong từng bước đi và từng chính sách, tăng trưởng kinh tế gắn bó chặt chẽ với giải quyết vấn đề xã hội, văn hóa, giáo dục và đào tạo, giải quyết vấn đề xã hội vì mục tiêu phát triển con người.
• Về quản lý: phát huy vai trò làm chủ của nhân dân, bảo đảm vai trò quản lý, điều tiết kinh tế của nhà nước pháp quyền XHCN dưới sự lãnh đạo của Đảng.

Câu 3: Trình bày những điểm cơ bản về thể chế kinh tế và thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN ở nước ta?

Đáp án

Thể chế kinh tế: Thể chế kinh tế là một bộ phận cấu thành của hệ thống thể chế xã hội, tồn tại bên cạnh các bộ phận khác như thể chế chính trị, thể chế chính trị, thể chế giáo dục....Thế chế kinh tế nói chung là một hệ thống các quy phạm pháp luật nhằm điều chỉnh các chủ thể kinh tế, các hành vi sản xuất, kinh doanh và các quan hệ kinh tế. Nó bao gồm các yếu tố chủ yếu là các đạo luật, quy tắc, chuẩn mực về kinh tế gắn với các chế tài về xử lý vi phạm, các tổ chức kinh tế, các cơ quan quản lý nhà nước về kinh tế, truyền thống về văn hóa và văn minh kinh doanh, cơ chế vận hành kinh tế v.v...

Thể chế kinh tế thị trường là một tổng thể bao gồm các quy tắc và luật lệ và hệ thống các thực thể, tổ chức kinh tế được tạo lập nhằm điều chỉnh hoạt động kinh tế, giao dịch, trao đổi trên thị trường. Thể chế kinh tế thị trường bao gồm:

• Các quy tắc về hành vi kinh tế diễn ra trên thị trường, các bên tham gia trên thị trường với tư cách là các chủ thể trên thị trường.
• Cách thức thực hiện các quy tắc nhằm đạt được mục tiêu hay kết quả mà các bên tham gia thị trường mong muốn.
• Các thị trường nơi hàng hóa được giao dịch, trao đổi trên cơ sở các yêu cầu, quy định của luật lệ.
• Trên thế giới có nhiều thể chế kinh tế thị trường: thị trường tự do, thị trường có sự quản lý nhà nước, nhà nước thị trường kết hợp với nhau.
• KTTT định hướng XHCN là nền kinh tế vừa tuân theo những quy luật của kinh tế thị trường, vừa chịu sự chi phối, dẫn dắt của những yếu tố định hướng XHCN, do đó nhằm thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh xã hội công bằng, dân chủ và văn minh.

Câu 4: Những mục tiêu, quan điểm của thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN của nước ta là gì?

Đáp án

Mục tiêu hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN.

Mục tiêu lâu dài: (2020): Làm cho các thể chế phù hợp với nguyên tắc cơ bản của KTTT, thúc đẩy KTTT XHCN phát triển nhanh, hiệu quả, bền vững, hội nhập quốc tế thành công, giữ vững định hướng XHCN, xây dựng và bảo vệ vững chắc tổ quốc XHCN.

Mục tiêu trước mắt:

• Từng bước xây dựng đồng bộ hệ thống pháp luật, bảo đảm cho nền KTTT định hướng XHCN phát triển thuận lợi.
• Đổi mới cơ bản mô hình tổ chức và phương thức hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công.
• Phát triển đồng bộ, đa dạng các loại thị trường cơ bản thống nhất trong cả nước, từng bước liên thông với thị trường khu vực và thế giới.
• Giải quyết tốt hơn mối quan hệ giữa phát triển kinh tế với văn hóa, xã hội, bảo đảm tiến bộ công bằng XH, bảo vệ môi trường.
• Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của nhà nước và phát huy vai trò của Mặt trận tổ quốc, các đoàn thể chính trị- xã hội và nhân dân trong quản lý, phát triển kinh tế- xã hội.

Quan điểm về hoàn thiện thể chế KTTT định hướng XHCN.

• Nhận thức đầy đủ, tôn trọng và vận dụng đúng đắn các quy luật khách quan của KTTT, thông lệ quốc tế phù hợp với các điều kiện của Việt Nam, bảo đảm định hướng XHCN nền kinh tế.
• Bảo đảm tính đồng bộ giữa các bộ phận cấu thành của thể chế kinh tế, giữa các yếu tố thị trường và thị trường, giữa thể chế kinh tế với thể chế chính trị văn hóa v.v...
• Kế thừa có chọn lọc kinh nghiệm quốc tế và kinh nghiệm đổi mới tổng kết từ thực tiễn nước ta, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế.
• Chủ động, tích cực giải quyết các vấn đề lý luận và thực tiễn quan trọng, bức xúc, đồng thời phải có bước đi vững chắc, vừa làm vừa tổng kết kinh nghiệm.
• Nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng và sự quản lý của nhà nước, phát huy sức mạnh của hệ thống chính trị trong quá trình hoàn thiện KTTT XHCN.

---------------------------------------

Trên đây, VnDoc đã giới thiệu tới các bạn Câu hỏi ôn thi môn Đường lối Cách Mạng ĐCSVN - Chương 5. Ngoài ra, các bạn có thể tham khảo thêm nhiều tài liệu Cao đẳng - Đại học cũng như Cao học khác để phục vụ quá trình nghiên cứu hiệu quả hơn.