Dàn ý Nghị luận phân tích Quá trình tha hóa của Chí Phèo
Dàn ý quá trình tha hóa của Chí Phèo gợi mở cho các em những ý cơ bản cần có khi làm bài với bố cục hợp lí gồm 3 phần Mở bài, Thân bài, Kết bài để các em tham khảo. Bài viết được trình bày cụ thể và chi tiết để các em dễ nắm bắt.
Dàn ý Nghị luận quá trình tha hóa của Chí Phèo
Dàn ý phân tích Quá trình tha hóa của Chí Phèo 1
I. Mở bài
Giới thiệu về Chí Phèo và Quá trình tha hóa của Chí Phèo.
Ví dụ:
Chí Phèo là một nhân vật chính trong truyện của Nam Cao, một nhân vật thể hiện cho công lý, cho sự tha hóa của con người. Chí Phèo từ một con người tốt đã trở nên xấu xa, bỉ ổi, lí do đó là vì đâu. Nhân vật này đã khiến cho người đọc có những cảm nhận sâu sắc về con người, về cuộc sống của con người lúc bấy giờ. Chúng ta cùng đi tìm hiểu tác phẩm Chí Phèo để hiểu rõ hơn về quá trình tha hóa của Chí Phèo.
II. Thân bài
Nghị luận về quá trình tha hóa của Chí Phèo.
1. Chí Phèo, một người nông dân lương thiện
Là một đứa trẻ mồ côi, bị bỏ rơi bên đường.
+ Từ nhỏ sống với Bá Kiến, Chí phèo rất hiền lành và chịu khó.
+ Con người có lòng tự trọng.
+ Ước mơ nhỏ nhoi, một hạnh phúc đơn giản.
2. Chí Phèo, một tên lưu manh, một con quỷ dữ của làng Vũ Đại
+ Chí Phèo bị Bá Kiến đẩy vào tù của thực dân.
+ Nhà tù đã làm cho sự hiền lành, chịu khó trong Chí Phèo trở nên thoái hóa, trở thành một con người khác.
3. Chí Phèo sinh ra là người nhưng số phận không thể làm người
+ Chí Phèo gặp Thị Nở, người làm thay đổi suy nghĩ trong cuộc đời hắn.
+ Chí Phèo muốn có một cuộc sống bình dị, một hạnh phúc nhỏ nhoi nhưng giờ đã quá muộn.
+ Chí Phèo đã bị những lời của cô Thị Nở làm tổn thương.
4. Đánh giá quá trình tha hoá của Chí Phèo
+ Có nguyên nhân rõ ràng.
+ Có sự logic và diễn ra đúng hiện thực.
III. Kết bài
Nêu cảm nhận của em về Quá trình tha hóa của Chí Phèo.
Ví dụ:
Quá trình tha hóa của Chí Phèo thể hiện sự phẫn nộ sâu sắc của tác giả với chế độ xã hội cũ xưa, một xã hội mục nát, tha hóa,.
Dàn ý phân tích Quá trình tha hóa của Chí Phèo 2
I. Mở bài
- Đôi nét về tác giả Nam Cao và tác phẩm Chí Phèo.
- Trong tác phẩm, quá trình bị tha hóa của Chí Phèo từ một nông dân hiền lành, chất phác thành con người tha hóa cả tâm hồn lẫn ngoại hình, mặc dù vậy anh vẫn còn nhân tính được ngòi bút Nam Cao tập trung khắc họa một cách chân thực và rõ nét.
II. Thân bài
1. Sơ lược về nhân vật Chí Phèo - một nông dân hiền lành, chất phác
- Hoàn cảnh xuất thân: không cha, không mẹ, không nhà, không cửa, không một tấc đất cắm dúi cũng không có.
- Tuy vậy, Chí vẫn giữ những phẩm chất tốt đẹp:
+ Là một con người lương thiện: đi ở hết nhà này đến nhà khác, cày thuê cuốc mướn để kiếm sống làm ăn chân chính.
+ Từng mơ ước giản dị về cuộc sống gia đình: có một ngôi nhà nho nhỏ, cày thuê cuốc mướn Chí Phèo là một người lương thiện.
+ Có lòng tự trọng: Bà ba Bá Kiến gọi lên đấm lưng, bóp chân, Chí cảm thấy nhục. Là người có ý thức về nhân phẩm.
2. Quá trình bị tha hóa về cả tâm hồn lẫn ngoại hình
- Sự kiện Chí Phèo bị bắt vào tù:
+ Vì Bá Kiến ghen với vợ hắn.
+ Chế độ nhà tù thực dân đã biến Chí trở thành “con quỷ dữ của làng Vũ Đại”.
- Hậu quả của những ngày ở tù:
+ Hình dạng: “Cái đầu trọc lốc, hàm răng cạo trắng hớn, cái mặt thì câng câng đầy những vết sứt sẹo, hai con mắt gườm gườm”.
⇒ Sự tha hóa về nhân hình.
+ Nhân tính: du côn, du đãng, triền miên trong cơn say, đập đầu, chửi bới, phá phách và làm công cụ cho Bá Kiến.
⇒ Sự tha hóa về nhân tính.
- Quá trình tha hóa của Chí Phèo: Đến nhà Bá Kiến trả thù ⇒ Chí mắc mưu, trở thành tay sai cho Bá Kiến.
⇒ Chí đã bị cướp đi cả nhân hình lẫn nhân tính, là điển hình cho hình ảnh người nông dân bị đè nén đến cùng cực.
3. Tuy vậy Chí Phèo vẫn còn nhân tính.
- Nhân tính: Tính người.
- Chí Phèo vẫn còn tình người, tính người sau cuộc gặp gỡ và mấy ngày chung sống ngắn ngủi với Thị Nở.
- Sau cuộc gặp gỡ với Thị Nở, nhân tính của Chí Phèo quay trở lại.
+ Bâng khuâng như tỉnh dậy sau một cơn say rất dài.
+ Tỉnh để cảm thấy miệng đắng và “lòng mơ hồ buồn”.
+ Cảm thấy “sợ rượu” ⇒ dấu hiệu của sự thức tỉnh rõ ràng nhất.
+ Cảm nhận những thanh âm của cuộc sống: âm thanh của tiếng chim hót, tiếng người cười nói…
+ Hắn đủ tình để nhận thức hoàn cảnh của mình, để thấy mình cô độc.
⇒ Cuộc gặp với Thị đã làm Chí Phèo thực sự tỉnh táo sau những cơn say triền miên.
- Niềm hi vọng của thời trẻ quay trở lại: mong muốn một gia đình nho nhỏ, chồng cuốc mướn, cày thuê, vợ dệt vải; nuôi lợn, khá giả thì mua dăm ba sào ruộng.
- Tình yêu với Thị Nở khiến hắn đủ hi vọng và mong ước có một gia đình: “Hay là mình sang ở với tớ một nhà cho vui”.
⇒ Gặp Thị Nở, Chí Phèo đã trải qua những cảm xúc chưa hề có trong đời, đã thực sự “tỉnh” để yêu, để hi vọng, để mong ước.
- Ngay cả khi bị từ chối, chính bởi Chí Phèo còn nhân tính, còn nhân tính để đau đớn, tuyệt vọng cho số phận mình:
+ Tình yêu bị ngăn cấm bởi bà cô thị Nở, nói vậy, khi Thị Nở từ chối, Chí Phèo thất vọng và đau đớn: Hắn tìm đến rượu rồi “ôm mặt khóc rưng rức”.
⇒ Mong muốn trở về làm người lương thiện không còn nữa, Chí đau đớn, tuyệt vọng.
+ Hắn quyết định đến nhà thị Nở “để đâm chết cả nhà nó, đâm chết cái con khọm già nhà nó”.
+ Nhưng “hắn không rẽ vào nhà thị Nở mà thẳng đường đến nhà Bá Kiến và nói thẳng với Bá Kiến: Chí Phèo xác định đúng kẻ thù của mình.
+ Câu hỏi: “Ai cho tao lương thiện”: thể hiện sự ý thức trỗi dậy mạnh mẽ nhất của nhân tính nhưng cũng là đau đớn nhất, Chí Phèo nhận ra rằng mình mong muốn trở về thành người lương thiện nhưng không thể nào được nữa.
III. Kết bài
- Khái quát những nét đặc sắc nghệ thuật góp phần thể hiện quá trình bị tha hóa nhưng nhân tính vẫn còn của Chí Phèo: nghệ thuật khắc họa tâm lí, bút pháp hiện thực…
- Liên hệ trình bày cảm nhận bản thân.
Dàn ý phân tích Quá trình tha hóa của Chí Phèo mẫu 3
1/ Mở Bài
- Giới thiệu về tác giả Nam Cao cùng tác phẩm Chí Phèo.
- Dẫn dắt và khái quát quá trình tha hóa của nhân vật Chí Phèo.
2/ Thân Bài
a/ Giới thiệu những nét khái quát về nhân vật Chí Phèo.
- Hoàn cảnh xuất thân, lai lịch
- Tóm tắt các diễn biến chính trong cuộc đời nhân vật.
b/ Phân tích quá trình tha hóa của Chí Phèo
* Giai đoạn 1: Trước khi vào tù
- Chí Phèo vốn là một anh canh điền lương thiện, làm thuê cho nhà Bá Kiến.
- Vì tính hay ghen, Bá Kiến đã đẩy Chí Phèo vào tù.
* Giai đoạn 2: Sau khi ra tù
- Chí Phèo trở thành “con quỷ dữ của làng Vũ Đại” , thay đổi về nhân hình và tha hóa về nhân tính.
+ Về ngoại hình: mất đi nhân hình của một con người với “cái đầu thì trọc lốc”, “cái mặt thì đen…”, “hai mắt gườm gườm”.
+ Về nhân tính: Chí Phèo thường xuyên say rượu, chửi bới, chuyên rạch mặt ăn vạ và trở thành tay sai đi đòi nợ cho Bá Kiến - kẻ đã đẩy Chí vào
con đường lưu manh hóa.
- Chí Phèo bị từ chối quyền làm người.
c/ Ý nghĩa của quá trình tha hóa của Chí Phèo
- Thể hiện thành công của tác giả trong việc xây dựng nhân vật điển hình trong hoàn cảnh điển hình.
- Thể hiện giá trị hiện thực của tác phẩm: quy luật bần cùng hóa, lưu manh hóa của số phận người nông dân trước Cách mạng tháng Tám.
- Thể hiện giá trị nhân đạo của tác phẩm: sự cảm thông, thương xót của nhà văn Nam Cao đối với người nông dân.
3/ Kết Bài
Khẳng định tài năng của nhà văn Nam Cao trong cách xây dựng hình tượng người nông dân với bi kịch tha hóa.
Dàn ý phân tích Quá trình tha hóa của Chí Phèo mẫu 4
I/ Mở bài
- Giới thiệu tác giả, tác phẩm
- Giới thiệu nhân vật Chí Phèo, quá trình tha hóa của Chí Phèo
- Giá trị của một người nghệ sĩ không phải anh viết được bao nhiêu tác phẩm mà là anh mang được điều gì đến cho đời. Sức sống của người nghệ sĩ không phải là anh sống được bao nhiêu mà sau khi anh không còn trên cõi đời này tác phẩm của anh tiếp tục sống được bao lâu. Nam Cao đã biến sự sống của mình thành bất tử với sự nghiệp của mình, tiêu biểu là với “Chí Phèo”. Câu chuyện là quá trình tha hóa của nhân vật Chí Phèo.
II/Thân bài
a) Khái quát
- Hoàn cảnh sáng tác: “Chí Phèo” được Nam Cao viết năm 1941, với tên đầu tiên là “Cái lò gạch cũ” rồi được nhà xuất bản đổi thành “Đôi lứa xứng đôi”. Nhưng cuối cùng Nam Cao vẫn quyết định lấy tên là “Chí Phèo”. “Chí Phèo” ra đời khi những cái tên Chị Dậu, Anh Pha đã đứng rất vững trong lòng người đọc bao thế hệ như tượng đài về người nông dân Việt Nam. Và tài năng của Nam Cao chính là ở chỗ “không nói cái người ta đã nói, tả cái người ta đã tả”.
- Quá trình tha hóa của Chí Phèo: từ lương thiện thành lưu manh, từ lưu manh thành quỷ dữ
b) Phân tích
b1) Quá trình tha hóa từ lương thiện thành lưu manh
- Chí là đứa trẻ không cha không mẹ, lớn lên trong sự đùm bọc, cưu mang của những người dân lành thiện
- Chí trở thành một anh thanh niên “khỏe mạnh về thể xác và lành mạnh về tinh thần”, người biết tự trọng, biết khinh những cái đáng khinh, có những ước mơ thật bình dị.
- Năm 20 tuổi, Chí làm canh điền cho nhà Lí Kiến. Bởi thói lẳng lơ của bà Ba và cơn ghen tuông vô cớ của Bá Kiến mà Chí phải đi tù.
- Ra tù, Chí biến dạng về nhân hình, tha hóa về nhân tính
- Ngoại hình:
+ “Hắn về lần này trông khác hẳn, mới đầu chẳng ai biết hắn là ai. Trông đặc như thằng sắng cá!
+ Cái đầu thì trọc lốc, cái răng cạo trắng hớn, cái mặt thì đen mà rất câng câng, hai mắt gườm gườm trông gớm chết!
+ Hắn mặc quần áo nái đen với cái áo tây vàng.
+ Cái ngực phanh đầy những nét chạm trổ rồng, phượng với một ông tướng cầm chùy, cả hai cánh tay cũng thế. Trông gớm chết!”
- Diện mạo của một tên lưu manh, quái nhân đã dự báo sự thay đổi trong con người.
- Nhân tính:
+ “Hắn về hôm trước, hôm sau đã thấy ngồi ở chợ uống rượu với thịt chó suốt từ trưa đến xế chiều.”
Say khướt, hắn lại xách vỏ chai đến nhà Bá Kiến mà chửi, để ăn vạ
+ Anh Chí hiền lành, giàu lòng tự trọng xưa kia giờ sẵn sàng rạch mặt ăn vạ để có tiền uống rượu.
b2) Quá trình từ lưu manh thành quỷ dữ
- Xách dao đến nhà Bá Kiến để trả thù, Chí ý thức rất rõ được kẻ thù gây ra khổ đau cho cuộc sống của mình nhưng rồi lại dễ dàng để Bá Kiến biến thành công cụ, tay sai.
- Sau khi đòi được nợ cho cụ Bá ở nhà đội Tảo nhờ sự may mắn, Chí Phèo hoàn toàn trở thành công cụ mù quáng trong tay chính kẻ thù ban đầu của mình.
- Hình dạng: “Cái mặt hắn không trẻ cũng không già; nó không còn phải là mặt người; nó là mặt của con vật lạ, nhìn mặt những con vật có bao giờ biết tuổi? Cái mặt hắn vàng vàng mà lại muốn xạm màu gio; nó vằn dọc vằn ngang, không thứ tự, biết bao nhiêu là sẹo” à Chí đã không còn mang gương mặt của con người. Đó chỉ còn là một con vật, nhưng con vật cũng chẳng ai nhận ra, chẳng ai thèm đếm xỉa.
- Nhân tính: Hắn triền miên trong những cơn say, “Bao nhiêu việc ức hiếp, phá phách, đâm chém, mưu hại, người ta giao cho hắn làm!”, “đã phá bao nhiêu cơ nghiệp, đập nát bao nhiêu cảnh yên vui, đạp đổ bao nhiêu hạnh phúc, làm chảy máu và nước mắt của bao nhiêu người lương thiện”
- Y đã bán linh hồn cho quỷ dữ để trở thành mối ghê sợ cho cả làng Vũ Đại giống như Phao-xtơ bán linh hồn cho quỷ Mê-phi-xtô trong tác phẩm của Gớt.
- Dù nghèo, Chị Dậu còn có đứa con, có ổ chó để đem bán. Hỏi Chí có gì mà bán? Hắn đành phải bán đi danh dự, nhân phẩm của mình. Mà bán có đắt đỏ gì đâu, mỗi lần chỉ dăm ba hào bạc để uống rượu.
- Câu chuyện cái đói được Nam Cao nhìn thành câu chuyện của nhân cách. Vấn đề miếng ăn lắm khi được diễn tả thấm thía là miếng nhục, là thuốc thử nhân cách mà khi con người không thể vượt qua sẽ bị rơi xuống vực sâu của tha hóa.
c) Đánh giá
- Quá trình tha hóa của Chí Phèo: từ người lương thiện tha hóa thành con quỷ dữ của làng Vũ Đại.
- Tính chất: dữ dội, kinh động xóm làng.
- Nguyên nhân: do xã hội thực dân cùng những thế lực phong kiến luôn chèn ép, áp bức. Trong xã hội phi nhân ấy, khi con người sinh ra là người lương thiện nhưng không được sống là người lương thiện.
Nghệ thuật kể chuyện: Nam Cao là bậc thầy trong việc phân tích, miêu tả tâm lí nhân vật. Ngòi bút nhà văn lách sâu vào những ngõ ngách, góc tối của tâm hồn để biểu hiện những dòng trạng thái lưỡng phân, nửa tỉnh nửa say, kết hợp với lời độc thoại, độc thoại nội tâm, ngôn ngữ nửa trực tiếp và cách xây dựng nhân vật điển hình trong hoàn cảnh điển hình.
- Khi “Tắt đèn” của Ngô Tất Tố và “Bước đường cùng” của Nguyễn Công Hoan ra đời, người ta chắc rằng ít ai còn khổ hơn chị Dậu, Anh Pha. Nhưng khi Chí Phèo “ngật ngưỡng bước ra từ trong trang sách của Nam Cao, người ta mới nhận ra rằng đây mới là hiện thân đầy đủ của những gì gọi là khốn khổ, tủi nhục nhất của người dân của 1 nước thuộc địa: bị giày đạp, bị cào xé, bị hủy hoại từ nhân hình đến nhân tính”(nhà phê bình Nguyễn Đăng Mạnh). Từ đó, Nam Cao lên tiếng kêu gióng diết: phải thay máu cho cái xã hội này để cứu lấy con người, để họ được sống lành thiện chứ ko chỉ là sự tồn tại vô nghĩa. Giá trị tố cáo sâu sắc và tư tưởng tiến bộ của tác giả
III/ Kết bài
- Đánh giá lại giá trị của tác phẩm
Nêu suy nghĩ
- Có ai đó nói rằng, khi tác phẩm kết thúc, sự sống của nó mới thực sự bắt đầu. Chí Phèo đã chết trong vũng máu, tác phẩm cũng đã khép lại nhưng người đọc vẫn không nguôi day dứt về sự tha hóa của con người trong xã hội, không chỉ khi ấy mà còn cả hiện giờ khi không được là mình.
---------------------------------------
VnDoc xin giới thiệu tới các em 2 Dàn ý phân tích Quá trình tha hóa của Chí Phèo kèm theo bài văn mẫu để các em tham khảo. Chắc hẳn qua bài viết bạn đọc đã nắm được những ý chính cũng như trau dồi được nội dung kiến thức của bài học rồi đúng không ạ? Hi vọng đây sẽ là tài liệu hữu ích hỗ trợ các em trong quá trình ôn luyện môn Ngữ Văn. Để đạt hiệu quả cao khi làm bài đặc biệt là trang bị kiến thức cho các kì thi quan trọng các em có thể tham khảo thêm tại mục Tài liệu học tập lớp 11, như: Trắc nghiệm Sinh 11, Trắc nghiệm Tiếng Anh 11, Trắc nghiệm Hóa học 11,...
