Đề thi HSG quốc gia môn Lịch sử lớp 12 huyện Hà Tĩnh năm 2012 - 2013

Đề thi HSG quốc gia môn Lịch sử lớp 12

Để giúp các bạn học sinh lớp 12 ôn tập tốt môn toán cho kì thi học sinh giỏi quốc gia, VnDoc.com xin giới thiệu Đề thi học sinh giỏi quốc gia lớp 12 THPT môn Lịch sử. Tài liệu này bao gồm đề thi môn Văn của kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia lớp 12 năm 2012. Các bạn có thể tải về để tham khảo.

Đề thi học sinh giỏi lớp 12 THPT tỉnh Quảng Nam năm 2013 - 2014

Đề thi học sinh giỏi Quốc gia môn Ngữ Văn lớp 12 năm 2011 - Có đáp án

Câu 1. (5,0 điểm) Nghệ thuật rút lui chiến lược, tạo và chớp thời cơ đã được quân dân ta thời Trần thể hiện như thế nào trong ba lần kháng chiến chống Mông – Nguyên? Nêu tác dụng của nghệ thuật quân sự đó đối với thắng lợi của cuộc kháng chiến.

Câu 2. (4,0 điểm) Bình luận câu hỏi và trả lời trong bài Văn sách của khoa thi Đình năm 1876 sau đây:

"Nước Nhật Bản học theo các nước Thái Tây mà nên được phú cường. Vậy nước ta có nên bắt chước không?"

"Nhật Bản thuở trước vẫn theo văn minh của nước Tàu, mà bây giờ thay đổi thói cũ theo nước Thái Tây, dẫu là có nên phú cường, về sau này cũng hóa ra loài mọi rợ!".

Câu 3. (5,0 điểm) Nhận xét về khuynh hướng chính trị, kết cục và nêu ý nghĩa của các phong trào yêu nước chống Pháp ở Việt Nam cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX.

Câu 4. (3,0 điểm) Phân tích, so sánh để làm rõ những điểm giống nhau và khác nhau giữa cách mạng dân chủ tư sản kiểu cũ với cách mạng dân chủ tư sản kiểu mới. Giải thích vì sao có sự giống, khác nhau đó?

Câu 5. (3,0 điểm) Tại sao nói, trong trật tự Vécxai – Oasinhtơn, quan hệ hòa bình giữa các nước tư bản chỉ tạm thời và mong manh? So sánh trật tự Vécxai – Oasinhtơn với trật tự hai cực Ianta.

Đáp án đề thi HSG quốc gia môn Lịch sử lớp 12

Câu 1:

a) Khái quát cuộc chiến tranh xâm lược nước ta của quân Mông - Nguyên (0,5đ)

b) Rút lui chiến lược

• Trước thế mạnh của địch, cả ba lần vua tôi nhà Trần đều rút khỏi kinh thành Thăng Long, lui về Thiên Trường, Thiên Mạc, đồng thời thực hiện kế sách "vườn không nhà trống"... (1,5đ)
• Kế sách đó là sự vận dụng linh hoạt phương châm, "tránh thế mạnh của địch vào lúc ban mai, đánh địch vào buổi chiều tà" của người xưa. Ngoài việc "lấy nhàn, đợi mệt", quân ta còn có thời gian củng cố lực lượng của mình. (0,5đ)

c) Tạo và chớp thời cơ

• Cùng với việc rút lui chiến lược, nhà Trần còn cho lực lượng dân binh ngày đêm quấy nhiễu, tiến hành chiến tranh du kích, khiến quân địch luôn ở trong trạng thái bất an... Đặc biệt, ở lần thứ ba, khi địch tổ chức lực lượng thuyền lương hùng hậu đi theo, quân dân ta đã chặn đánh lực lượng này, gây cho lực lượng của Ô Mã Nhi, Thoát Hoan hoang mang... (1,0đ)
• Khi tinh thần quân địch hoảng loạn, quân dân nhà Trần quyết định phản công chiến lược, đánh trận quyết định, khiến địch đại bại (có dẫn chứng minh hoạ)... (1,0đ)
• Cụ thể hoá phương châm "lấy yếu thắng mạng, lấy ít địch nhiều", từng bước làm thay đổi so sánh lực lượng có lợi cho ta, kết hợp thời có khách quan, phản công giành thắng lợi... (0,5đ)

Câu 2: Bình luận câu hỏi và trả lời trong bài văn sách của khoa thi Đình năm 1876 sau đây:

• Qua câu hỏi của bài văn sách cho thấy, nhà Nguyễn cũng đã thấy và thừa nhận tác dụng của cải cách sẽ làm cho đất nước cường thịnh (duy tân ở Nhật Bản)... (2,0đ)
• Câu trả lời của nhất loạt sĩ tử trong khoa thi Đình, những người sau này sẽ đảm nhận trọng trách quốc gia thể hịên tư tưởng bảo thủ, chịu sự chi phối của Nho giáo, không chịu đổi mới... (1,0đ)
• Mặc dầu có một số sĩ phu yêu nước tiến bộ có tư tưởng canh tân nhưng lực lượng ít ỏi, thiếu cơ sở xã hội, trong khi lực lượng thủ cựu chiếm số đông, trong đó có nhà vua... Vì thế, tư tưởng canh tân ở Việt Nam cuối XIX thất bại
• Nhà Nguyễn đã bỏ lỡ cơ hội làm cho đất nước thoát khỏi hoạ xâm lăng để "trở nên phú cường"... (1,0đ)

Câu 3: Nhận xét về khuyng hướng chính trị, kết cục và nêu ý nghĩa của các phong trào yêu nước chống Pháp ở Việt Nam cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX.

a) Cuối thế kỉ XIX

Khái quát phong trào... (0,5đ)

Nhận xét (1,5đ)

• Phong trào yêu nước mang tư tưởng phong kiến, chủ trương chống Pháp, khôi phục lại chế độ phong kiến, trong bối cảnh chế độ này đang lâm vào khủng hoảng trầm trọng..
• Phong trào thất bại chứng tỏ ngọn cờ phong kiến không đáp ứng được yêu cầu mới của lịch sử dân tộc

Ý nghĩa: phong trào thể hiện lòng yêu nước, tinh thần chiến đấu kiên cường, bất khuất của nhân dân ta, để lại nhiều bài học kinh nghiệm cho cuộc đấu tranh về sau... (0,5đ)

b) Đầu thế kỉ XX

Khái quát phong trào... (0,5đ)

Nhận xét (1,5đ)

• Phong trào yêu nước và cách mạng theo khuynh hướng dân chủ tư sản, chủ trương khôi phục lại độc lập dân tộc, đoạn tuyệt với chế độ phong kiến, phát triển đất nước theo con đường TBCN
• Phong trào thất bại do thự dân Pháp rất mạnh, tư tưởng DCTS vào nước ta còn thiếu cơ sở xã hội, phương pháp tiến hành còn có những hạn chế, sai lầm...

Tiếp tục kế thừa truyền thống yêu nước của dân tộc; phong trào diễn ra vơi nhiều hình thức, thu hút đông đảo lực lượng tham gia, để lại những bài học kinh nghiệm quý báu về sau... (0,5đ)

Câu 4: Phân tích, so sánh để làm rõ những điểm giống nhau và khác nhau giữa cách mạng dân chủ tư sản kiểu cũ với cách mạng dân chủ tư sản kiểu mới. Giải thích vì sao có sự giống, khác nhau đó.

a) Khái quát các cuộc cách mạng DCTS thời Cận đại: LSTG Cận đại (Cách mạng Nedecland đến CM tháng 10 Nga) là lịch sử của cuộc đấu tranh nhằm giải quyết vấn đề ai thắng ai giữa CNTB với chế độ phong kiến. Cuộc đấu tranh đó diễn ra quyết liệt dưới nhiều hình thức mà trước tiên là các cuộc cách mạng tư sản. Những cuộc CMDCTS diễn ra từ thế kỉ XIX trở về trước... là CMDCTS kiểu cũ, còn những cuộc cách mạng như cuộc CM 1905 – 1907, tháng 2/1917 ở Nga là CMDCTS kiểu mới... (0,5đ)

b) Giống (có phân tích) (0,5đ)

• Nhiệm vụ: Lật đổ chế độ phong kiến, mở đường cho xã hội phát triển
• Động lực: Quần chúng nhân dân

c) Khác (có phân tích) (1,0đ)

Lãnh đạo:

• Cách mạng DCTS kiểu cũ: tư sản, quý tộc mới
• Cách mạng DCTS kiểu mới: vô sản

Hình thức chính quyền

• Cách mạng DCTS kiểu cũ: nền chuyên chính của giai cấp tư sản
• Cách mạng DCTS kiểu mới: nền chuyên chính của giai cấp vô sản

Hướng phát triển

• Cách mạng DCTS kiểu cũ: Xây dựng CNTB
• Cách mạng DCTS kiểu mới: tiến hành cách mạng XHCN

d) Giải thích

Nhiệm vụ chống phong kiến, lật đổ chế độ phong kiến, mở đường cho xã hội phát triển là nhiệm vụ của giai cấp tư sản. Giai cấp này sinh ra để lật đô chế độ PK, thiết lập CNTB, mở đường cho XH TBCN phát triển. Giai cấp TS từ thế kỉ XIX trở về trước đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của mình. Sang đầu thế kỉ XX, CNTB phát triển sang giai đoạn ĐQCN, giai cấp TS không còn đóng vai trò tiến bộ nữa, trong khi đó, chế độ PK vẫn còn tồn tại ở một số nước. Sứ mệnh lịch sử đặt lên vai giai cấp mới – giai cấp vô sản (0,5đ)

Lãnh đạo hai cuộc cách mạng khác nhau, mặc dầu đều nhằm thực hiện nhiệm vụ chung là chống chế độ phong kiến. Trong CM DCTS mới, giai cấp vô sản lãnh đạo CM lật đổ chế độ PK, làm thay nhiệm vụ của giai cấp TS. Sứ mệnh của giai cấp vô sản là lật đổ chế độ TBCN, thiết lập nên chuyên chính vô sản. Vì thế, sau khi lật đổ chế độ PK, giai cấp vô sản đưa cách mạng phát triển lên một giai đoạn mới – CMXHCN. (0,5đ)

Câu 5: Tại sao nói, trong trật tự Vécxai – Oasinhtơn, quan hệ hòa bình giữa các nước tư bản chỉ tạm thời và mong manh? So sánh trật tự Vécxai – Oasinhtơn với trật tự hai cực Ianta.

a) Giải thích

• Chiến tranh thế giớ thứ nhất kết thúc, các nước thắng trận tổ chức hội nghị ở Vecxai (1919 – 1920) và Oasinhtơn (1921 – 1922) để kí hoà ước và các hiệp ước phân chia quyền lợi. Qua đó, một trật tự thế giới mới được thiết lập - Trật tự Vécxai – Oasinhtơn. (0,5đ)
• Ngay sau khi hinh thành, trong trật tự đã bộc lộ những mâu thuẫn giữa những nước bất mãn đối với những nước thoả mãn.
• Nước Đức bị trừng trị quá nặng nề..., gây nên tâm lí bất mãn trong chính giới và nhân dân Đức. Nhật Bản và Italia là những nước thắng trận những được phân chia quá ít quyền lợi so với tham vọng của họ... Vì thế, Đức, Italia, Nhật Bản đều không thoả mãn với trật tự Vécxai – Oasinhtơn, muốn phá bỏ nó để thiết lập một trật tự thế giới mới có lợi cho họ (0,5đ)
• Mâu thuẫn giữa những nước bất mãn và thoả mãn trong trật tự Vécxai – Oasinhtơn là nguyên nhân sâu xa dẫn tới cuộc Chiến tranh thế giới thứ hai (1939 – 1945) (0,5đ)

b) So sánh

Giống nhau: Đều thiết lập sau các cuộc chiến tranh thế giới; các nước thắng trận chủ chốt đều có nhiều quyền lợi (0,5đ)

Khác:

• Trật tự Vécxai – Oasinhtơn: Trừng trị nước chiến bại quá nặng nề; phân chia quyền lợi giữa các nước thắng trận không thoả đáng; Hội quốc liên không đảm đương được chức năng duy trì trật tự thế giới mới... (0,5đ)
• Trật tự hai cực Ianta: Trừng trị các nước chiến bại và phân chia quyền lợi giữa các nước chiến thắng thoả đáng; đứng đầu một cực là Liên xô - đại diện cho lực lượng tiến bộ thế giới; Liên Hợp quốc đảm đương được chức năng duy trì hoà bình, an ninh thế giới... (0,5đ)