Đề thi thử THPT Quốc gia năm 2023 môn Ngữ văn lần 1 trường THPT Kiến Thụy, Hải Phòng

Phần

Câu

Nội dung

Điểm

I

ĐỌC HIỂU

3

1

Theo bài thơ, người cha "nói với con" trong ngày con tốt nghiệp.

0,75

2

Trong bài thơ, người cha nhắc con "không bao giờ được quên ơn ai" và "phải quên ngay điều vừa làm vui người khác".

0,75

3

Những câu thơ : " Người thật sự giỏi phải lẫn vào đám đông/ Chứ không nổi bần bật như con công sặc sỡ" là lời nhắc của người cha đối với con : người giỏi thật sự là người biết khiêm tốn, khiêm nhường, hòa đồng ("lẫn vào đám đông" ) , chứ không phải là kẻ chỉ biết khoe khoang, phô diễn vẻ bề ngoài màu mè, hình thức ("như con công sặc sỡ")

1

4

Nhận xét về người cha : là người có lòng yêu thương con , là người sâu sắc, nhiều trải nghiệm với những lời khuyên đúng đắn, quý giá, kịp thời.

0,5

II

LÀM VĂN

7

1

Viết đoạn văn trình bày suy nghĩ của anh/chị về hành động của tuổi trẻ để đối mặt với những thử thách trong cuộc sống.

2

a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn

Học sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng - phân - hợp, móc xích hoặc song hành

0,25

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Suy nghĩ về hành động của tuổi trẻ để đối mặt với những thử thách trong cuộc sống.

0,25

"c. Triển khai vấn đề nghị luận

Học sinh có thể lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách nhưng phải làm rõ về suy nghĩ về hành động của tuổi trẻ để đối mặt với những thử thách trong cuộc sống.

Có thể theo hướng sau:

Giải thích :

Thử thách là những tình huống, việc làm khó khăn, gian khổ, đòi hỏi con người có nghị lực, khả năng mới có thể vượt qua.

Bàn luận :

- Hành động đầu tiên khi tuổi trẻ đối mặt với thử thách là phải dũng cảm. Chúng ta cần phải có can đảm để đối mặt với tất cả các loại khó khăn mà mình gặp phải, bởi không có hoàn cảnh khó khăn nào mà chúng ta không vượt qua được.

- Khi đối mặt với thử thách, tuổi trẻ phải biết kiên trì đến giây phút cuối cùng.

- Tuổi trẻ phải biết suy nghĩ tích cực: Sử dụng thái độ tích cực để đối mặt với những khó khăn mà mình gặp phải. Suy nghĩ tích cực tạo nên cuộc sống tích cực, suy nghĩ tiêu cực ngược lại sẽ tạo thành chướng ngại cho cuộc đời.

- Tuổi trẻ cần rèn luyện về ý chí, nghị lực, trang bị về tri thức, kĩ năng, sức khỏe để có đủ năng lực đương đầu với khó khăn.

- Phê phán một bộ phận giới trẻ hiện nay không dám đương đầu với thử thách, chỉ biết sống nhờ, sống gửi, lệ thuộc vào người khác…

Bài học nhận thức và hành động:

- Hiểu được việc đối mặt với thử thách là cơ hội để làm nên thành công

- Tích cực học tập và tu dưỡng đạo đức, rèn luyện ý chí, nghị lực; có tinh thần vượt khó; dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm.

0,75

d. Chính tả, ngữ pháp Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt

0,25

e. Sáng tạo Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.

0,5

2

Cảm nhận vẻ đẹp hình tượng sông Hương trong đoạn trích trên.

Từ đó, nhận xét "cái tôi" trữ tình của nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường trong bài bút kí.

5

a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận

Mở bài nêu được vấn đề,

Thân bài triển khai được vấn đề,

Kết bài khái quát được vấn đề

0,25

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Cảm nhận vẻ đẹp hình tượng sông Hương trong đoạn trích trên.Từ đó, nhận xét "cái tôi" trữ tình của nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường trong bài bút kí.

0,5

c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm

Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu cầu sau:

* Giới thiệu khái quát về tác giả (0,25 điểm), tác phẩm và đoạn trích (0,25 điểm).

0,5

"* Cảm nhận về hình tượng sông Hương trong đoạn trích

- Vẻ đẹp sông Hương ở trong lòng thành phố Huế

+ Sông Hương khi chảy vào thành phố Huế càng duyên dáng, vui tươi được nhân hóa mang tâm trạng như con người. Khi biết đã tìm đúng đường để về gặp thành phố thân yêu, sông Hương vui tươi lên hẳn lên giữa biền bãi vùng ngoại ô Kim Long. Sông Hương lúc này đã là một cô gái có tâm hồn, ý thức tìm được chính mình, đi tìm tình yêu đích thực của mình để được ôm ấp trong lòng một cố đô cổ kính.

+ Giữa lòng thành phố, sông Hương mang vẻ đẹp cổ kính

Nhà văn so sánh sông Hương với sông Xen của Pa-ri và sông Đa-nuýp của Bu-đa-pét để thấy vẻ đẹp riêng của dòng sông Hương là nó thuộc về một thành phố duy nhất và chỉ một mình nó còn nằm trong tổng thể một đô thị cổ. Nó trôi đi bên cạnh những cây đa cây cừa cổ thụ tỏa vầng lá u sầm xuống những xóm thuyền xúm xít, mà ở đó vẫn lập lòe trong đêm sương những ánh lửa thuyền chài của một linh hồn mô tê xưa cũ. Vẻ đẹp cổ kính ấy của Huế, của sông Hương “không có một thành phố hiện đại nào còn nhìn thấy được”.

+ Sông Hương còn có vẻ đẹp sâu lắng, trầm mặc, thơ mộng với dòng chảy chậm rãi. Đặc điểm dòng chảy chậm ấy được nhà văn lí giải từ nhiều góc nhìn khác nhau. Từ đặc điểm địa lí tự nhiên thì những chi lưu tỏa ra khắp phố thị cùng với hai hòn đảo nhỏ trên sông đã làm giảm hẳn lưu tốc của dòng nước. Nhưng mặt khác, bằng lí lẽ của trái tim tác giả cho rằng “điệu chảy lặng lờ”, “ngập ngừng muốn đi muốn ở” của sông Hương là do tình cảm của nó dành riêng cho Huế. Sông Hương do quá yêu thành phố thân thương của mình nên dùng dằng không nỡ rời xa, nó chảy chậm, thật chậm để được ở bên người tình mong đợi.

- Nghệ thuật:

Ngôn ngữ trong sáng, phong phú, uyển chuyển, giàu hình ảnh, giàu chất thơ, giọng văn nhẹ, hoài niệm. Sử dụng nhiều phép tu từ như: So sánh, nhân hoá, liên tưởng kì diệu,… Tác giả còn vận dụng những tri thức phong phú, những hiểu biết sâu sắc về nhiều mặt như địa lý, thơ ca, âm nhạc

2,25

* Nhận xét về cái tôi trữ tình của Hoàng Phủ Ngọc Tường. Qua đoạn văn trên, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã thể hiện:

- "Cái tôi" của một người nghệ sĩ tài hoa ở lối hành văn uyển chuyển mà lịch lãm, ngôn từ giàu hình ảnh, gợi cảm, trí tưởng tượng liên tưởng độc đáo.

- "Cái tôi" của một người có tri thức uyên thâm trong việc vận dụng kiến thức địa lí, hội họa, ... để ghi lại chính xác hành trình của sông Hương và đặc điểm dòng sông ở các địa danh mà dòng sông đi qua.

- "Cái tôi" nặng lòng với quê hương xứ sở, ngợi ca tôn vinh những giá trị tinh thần của quê hương.

* Đánh giá:

Đoạn văn đã khắc họa tinh tế vẻ đẹp sông Hương trên nhiều phương diện với văn phong tao nhã, hướng nội, tinh tế và tài hoa. Từ đó cho thấy tâm hồn nghệ sĩ tài hoa, uyên bác, có tình cảm sâu nặng với Huế của Hoàng Phủ Ngọc Tường.

0,75

d. Chính tả, ngữ pháp Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt

Lưu ý: Không cho điểm nếu bài làm mắc quá nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp.

0,25

e. Sáng tạo

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.

0,5

Tổng điểm

10