Đề thi thử THPT Quốc gia năm 2023 môn Ngữ văn Sở GD&ĐT Hưng Yên

Phần

Câu

Nội dung

Điểm

I

ĐỌC HIỂU

3,0

1

Trong bài thơ: cây thấp đua nhau thoát bóng cây cao; cây cao nhận ra mình cô độc- hiểu bão gió nắng mưa nên bình thản giữa trời.

0,75

2

Khi cỏ víu lấy cỏ, cỏ làm nên bất diệt mùa xanh

0,75

3

Hiệu quả của phép điệp:

- Nhấn mạnh ý nghĩa của sự sống, dù là cây hay cỏ đều dâng hoa cho đời. Cũng như cây cỏ, con người sống ở hoàn cảnh, ở vị trí nào cũng cần phải cố gắng sống đẹp, sống có ích.

- Tạo sự liên kết giữa các câu thơ; làm tăng tính gợi hình, gợi cảm và nhạc điệu cho đoạn thơ.

1,0

4

Bài học về lẽ sống: có khát vọng vươn lên, bình thản đối diện với nghịch cảnh, đoàn kết gắn bó, sống có ích...

0,5

II

LÀM VĂN

7,0

1

Từ nội dung bài thơ ở phần Đọc hiểu, viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ về ý nghĩa của việc phát huy giá trị của bản thân trong cuộc sống.

2,0

a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn

Thí sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, móc xích hoặc song hành..., đảm bảo dung lượng (không quá dài hoặc quá ngắn so với yêu cầu 200 chữ)

0,25

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Ý nghĩa của việc phát huy giá trị của bản thân trong cuộc sống.

0,25

c. Triển khai vấn đề nghị luận

Thí sinh có thể có nhiều cách suy nghĩ khác nhau về ý nghĩa của việc phát huy giá trị của bản thân trong cuộc sống, miễn là hợp lí, thuyết phục. Ý kiến đưa ra không trái với chuẩn mực đạo đức và pháp luật.

Giám khảo có thể tham khảo gợi ý sau:

- Mỗi cá nhân đều có những giá trị nhất định.

- Biết phát huy giá trị của bản thân giúp ta xác định rõ mục tiêu, lí tưởng sống, đam mê. Từ đó, tích cực tu dưỡng, học tập, lao động, sáng tạo... để có những đóng góp hữu ích cho cộng đồng.

- Phát huy giá trị bản thân là cách sống tích cực để khẳng định tài năng, phẩm chất, trí tuệ ở mỗi người; từ đó góp phần thúc đẩy xã hội tiến bộ, phát triển.

0,25

0,5

0,25

d. Chính tả, dùng từ, đặt câu

Đảm bảo đúng chính tả, dùng từ và ngữ pháp tiếng Việt.

0,25

e. Sáng tạo

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ, sáng tạo.

0,25

2

Sáng hôm sau, mặt trời lên bằng con sào (...) Hắn xăm xăm chạy ra giữa sân, hắn cũng muốn làm một việc gì để dự phần tu sửa lại căn nhà.

Phân tích đoạn trích; từ đó liên hệ đến quyết định "nhặt vợ" của nhân vật Tràng để thấy được bản chất tốt đẹp và sức sống kì diệu của người lao động: ngay trên bờ vực của cái chết, họ vẫn hướng về sự sống, khát khao tổ ấm gia đình và thương yêu đùm bọc lẫn nhau.

5,0

a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận

Mở bài giới thiệu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn đề.

0,5

b. Xác định đúng vấn đề nghị luận

Phân tích diễn biến tâm trạng của nhân vật Tràng trong đoạn trích, bình luận về vẻ đẹp trong bản chất và tâm hồn của người lao động.

0,5

c. Triển khai vấn đề nghị luận

Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu cầu cơ bản sau:

* Giới thiệu ngắn gọn về tác giả Kim Lân, truyện ngắn Vợ nhặt và đoạn trích.

0,25

* Phân tích đoạn trích:

** Về nội dung: diễn biến tâm trạng của nhân vật Tràng sau khi có vợ.

- Giới thiệu ngắn gọn về nhân vật Tràng: hoàn cảnh cuộc đời nghèo khó, thiếu thốn; bản tính thật thà, hiền lành, giàu lòng thương người. Giữa lúc nạn đói đang hoành hành dữ dội, người chết như ngả rạ nhưng Tràng vẫn liều lĩnh lấy vợ. Song chính điều đó đã làm thay đổi cuộc sống, suy nghĩ của Tràng.

- Tâm trạng của Tràng:

+ Niềm vui sướng, phấn chấn khi lần đầu tiên hắn được cảm nhận niềm hạnh phúc của cuộc sống gia đình.

+ Tràng thấy ngạc nhiên, bất ngờ: việc hắn có vợ cho đến tận sáng hôm sau hắn vẫn ngỡ như không phải; hắn càng ngạc nhiên hơn về sự thay đổi của khung cảnh gia đình, của bà cụ Tứ và người vợ nhặt.

+ Tràng thấy yêu thương, gắn bó với ngôi nhà của hắn, thấy tin tưởng vào tương lai tốt đẹp của cuộc sống gia đình. Hắn thấy có trách nhiệm phải lo lắng cho vợ con sau này. Hắn cũng muốn làm một việc gì đó để tu sửa lại căn nhà...

**Về nghệ thuật: nghệ thuật miêu tả tâm lí sắc sảo, tinh tế; tạo dựng tình huống truyện độc đáo, bất ngờ; ngôn ngữ mộc mạc, giản dị.

0,25

0,5

0,5

0,5

0,25

* Liên hệ, đánh giá

+ Quyết định nhặt vợ của Tràng là một hành động liều lĩnh trong nạn đói. Nhưng điều đó cũng thể hiện khát khao mãnh liệt về tổ ấm gia đình.

+ Hành động và diễn biến tâm trạng của Tràng đã cho thấy bản chất tốt đẹp và sức sống diệu kỳ của người lao động: ngay trên bờ vực của cái chết, họ vẫn hướng về sự sống, biết yêu thương đùm bọc lẫn nhau...

+ Đoạn trích góp phần tạo nên giá trị nhân đạo sâu sắc cho tác phẩm.

0,25

0,25

0,25

d. Chính tả, dùng từ, đặt câu

Đảm bảo đúng chính tả, dùng từ và ngữ pháp tiếng Việt.

0,5

e. Sáng tạo

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ, sáng tạo.

0,5

TỔNG ĐIỂM

10,0