Giáo án Công nghệ 10 bài 10: Biện pháp cải tạo và sử dụng đất mặn, đất phèn

Hoạt động dạy và học

Nội dung

(?) Thế nào là đất mặn? Nguyên nhân hình thành? Từ đó cho biết đất mặn thường phân bố ở đâu?

(?) Tính chất của đất mặn? So sánh với đất xám bạc màu? (?) Tỉ lệ sét nhiều sẽ gây nên đặc điểm gì cho đất:

HS: Sét nhiều thì đất chặt, khó thấm nước. Khi ướt đất dẻo, dính. Khi khô đất co lại nứt nẻ, khó làm đất

GV: Do lượng Na⁺ nhiều nên áp suất thẩm thấu của dd đất lớn cản trở sự hấp thụ nước và chất dd của rễ cây

(?) Mục đích của BP thuỷ lợi là gì?

(?) Qua PT trao đổi iôn trong SGK cho biết bón vôi có tác dụng gì?

(?) Bổ sung chất hữu cơ cho đất bằng cách nào? (bón phân)

GV: Sau khi rửa mặn và cung cấp chất hữu cơ cho đất thì chưa phải đất đã hết mặn ngay do đó cần trồng các cây chịu mặn để giảm Na⁺ trong đất sau đó mới trồng các loại cây khác

(?) Trong các BP nêu trên BP nào quan trọng nhất vì sao?

HS: BP thuỷ lợi vì BP này có tác dụng ngăn không cho đất nhiễm mặn thêm

(?) Nguyên nhân hình thành đất phèn? Từ đó cho biết đất phèn thường phân bố ở đâu?

(?) Hoàn thành bảng sau?

(?) Giải thích cách làm của dân gian?

- Cày nông: vì FeS lắng sâu xuống nếu cày sâu sẽ đẩy FeS lên tầng đất mặt thúc đẩy quá trình oxh làm cho đất chua

- Bừa sục: để đất mặt thoáng thuận lợi cho cây hô hấp

- Giữ nước liên tục: không để FeS bị oxh làm đất chua., làm cho đất mặt không bị khô cứng nứt nẻ

- Thay nước thường xuyên: loại bỏ chất độc hại với cây

I/ Cải tạo và sử dụng đất mặn:

1/ Nguyên nhân hình thành

- Định nghĩa: Đất mặn là loai đất có chứa nhiều Na⁺ hấp phụ trên bề mặt keo đất và trong dd đất

- Tác nhân chủ yếu hình thành đất mặn ở nước ta:

+ Nước biển tràn vào

+ ảnh hưởng của nước ngầm: mùa khô muối hoà tan theo các mao quản dẫn lên làm đất nhiễm mặn

- Phân bố: vùng đồng bằng ven biển

2/ Đặc điểm. tính chất của đất mặn:

- Thành phần cơ giới: nặng tỉ lệ sét nhiều

- Chức nhiều muối tan NaCl, Na₂SO₄

- Đất trung tính hoặc kiềm yếu

- Số lượng VSV ít và hoạt động của VSV yếu

3/ Biện pháp cải tạo và sử dụng

a/ Cải tạo:

- Biện pháp thuỷ lợi:

+ Đắp đê ngăn nước biển

+ XD hệ thống mương máng, tưới tiêu hợp lí

- Bón vôi: đẩy Na⁺ ra khỏi keo đất

- Tháo nước rửa mặn

- Bổ sung chất hữu cơ nâng độ phì nhiêu

- Trồng cây chịu mặn

b/ Sử dụng đất mặn:

Đất mặn sau khi cải tạo có thể sử dụng để trồng lúa, trồng cói, có thể mở rộng diện tích nuôi trồng thuỷ sản

- Vùng đất mặn ngoài đê: trồng rừng để giữ đất và bảo vệ MT

II/ Cải tạo và sử dụng đất phèn:

1/ Nguyên nhân hình thành

- Xác SV chứa S, đất phù sa chức Fe

Fe + S --> FeS ( Pirit)

Fé + O₂ + H₂O --> FeSO₄ + H₂SO₄

- Phân bố: vùng đồng băng ven biển có nhiều xác SV chứa S

2/ Đặc điểm, tính chất của đất và biện pháp cải tạo:

3/ Hướng sử dụng:

Trồng lúa, kinh nghiệm dân gian: cày nông, bừa sục, giữ nước liên tục, thay nước thường xuyên.