Giáo án Lịch sử lớp 8 bài 27: Khởi nghĩa Yên Thế và phong trào chống Pháp của đồng bào miền núi cuối thế kỉ XIX theo CV 5512

HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC

Ghi bảng

Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV: dùng lược đồ xác định vị trí Yên Thế, giới thiệu địa hình, phong thổ, vị trí, con người của vùng đất này.

- GV yêu cầu HS đọc sgk mục 1. Thảo luận nhóm và trả lời các câu hỏi sau:

? Vì sao nổ ra cuộc KN yên Thế?

- GV hướng dẫn học sinh lập bảng thống kê 3 giai đoạn của cuộc khởi nghĩa.

? GV trình chiếu lược đồ H96. Lược đồ căn cứ Yên Thế-> yêu cầu HS trình bày lại diễn biến trên lược đồ.

? Nhận xét về cuộc KN Yên Thế (thời gian, tính chất, nguyên nhân thất bại)

GV cho HS quan sát hình 97 và nhận xét về vai trò của Hoàng Hoa Thám đối với cuộc khởi nghĩa Yên Thế.

Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu.

- GV khuyến khích học sinh hợp tác với nhau khi thực khi thực hiện nhiệm vụ học tập.

Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động

- Đại diện nhóm lần lượt trả lời các câu hỏi.

Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của học sinh.

- GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh. Chính xác hóa các kiến thức đã hình thành cho học sinh.

- GV cho học sinh xem một đoạn phim tư liệu về KN Yên Thế.

GV sơ kết bài: Mặc dù thất bại, phong trào nông dân Yên Thế vẫn có ý nghĩa vô cùng to lớn. Cuộc khởi nghĩa thể hiện tinh thần yêu nước chống Pháp của giai cấp nông dân. Góp phần làm chậm quá trình bình định của Pháp.

1. Nguyên nhân

- Kinh tế nông nghiệp sa sút, đời sống nông dân vô cùng khó khăn.

- Khi Pháp thi hành chính sách bình định, cuộc sống bị vi phạm.

-> Nhân dân Yên Thế đã đứng lên đấu tranh.

2. Diễn biến

- Giai đoạn 1884-1892, nhiều toán nghĩa quân hoạt động riêng rẽ dưới sự chỉ huy của Đề Nắm.

- Giai đoạn 1893-1908, nghĩa quân vừa xây dựng, vừa chiến đấu dưới sự chỉ huy của Đề Thám.

- Giai đoạn: 1909-1913, Pháp tập trung lực lượng tấn công Yên Thế, lực lượng nghĩa quân hao mòn. Ngày 10-2-1913, Đề Thám bị sát hại . Phong trào tan rã.

3. Nguyên nhân thất bại, ý nghĩa

- Nguyên nhân thất bại: do Pháp lúc này còn mạnh, câu kết với phong kiến lực lượng nghĩa quân còn mỏng và yếu. Cách thức tổ chức và lãnh đạo còn nhiều hạn chế.

- Ý nghĩa: Cuộc khởi nghĩa thể hiện tinh thần yêu nước chống Pháp của giai cấp nông dân. Góp phần làm chậm quá trình bình định của Pháp.

Hoạt động của GV và HS

Nội dung

Hoạt động 1: Tìm hiểu cuộc khởi nghĩa Yên Thế diễn ra như thế nào.

Cho HS đọc mục I – Hướng dẫn HS xem bản đồ hành chính Việt Nam cuối thế kỉ XIX, xác định vị trí Yên Thế

? Em biết gì về căn cứ Yên Thế.

HS: Yên Thế ở Tây Bắc, tỉnh Bắc Giang

GV: nói thêm: Từ Yên Thế có thể đi xuống Tam Đảo, Thái Nguyên, xuống Phúc Yên, Vĩnh Yên.

GV: giải thích

Thực dân Pháp cướp vùng Yên Thế lập đồn điền.

? Nguyên nhân bùng nổ cuộc khởi nghĩa Yên Thế

HS: + Kinh tế nông nghiệp sa sút, đời sống nhân dân Đồng bằng Bắc Kì vô cùng khó khăn, 1 bộ phận phải phiêu tán lên Yên Thế, họ sẵn sàng nổi dậy đấu tranh bảo vệ cuộc sống của mình.

+ Khi Pháp thi hành chính sách bình định, cuộc sống bị xâm phạm, nhân dân Yên Thế đã đứng lên đấu tranh.

? Em hãy trình bày diễn biến của cuộc khởi nghĩa Yên Thế và có thể thống kê các giai đoạn của cuộc khởi nghĩa.

GV trình bày diễn biến cuộc khởi nghĩa

? Em có nhận xét gì về cách đánh giặc của Đề Thám

HS: Bắt con tin buộc thực dân Pháp chấp nhận rút quân - Thông minh và sáng tạo. Buộc Pháp phải chấp nhận rút quân khỏi Yên Thế, Đề Thám được cai quản 4 tổng trong khu vực là Nhã Nam, Mục Sơn, Yên Lễ và Hữu Thượng

? Thời gian đình chiến 1898 -> 1908 nhiệm vụ chủ yếu của nghĩa quân là gì.

HS: + Tranh thủ thời gian hòa hoãn, nghĩa quân khai khẩn đồn điền Phồn Xương tích lũy và xây dựng lương thực sẵn sàng chiến đấu.

+ Phan Bội Châu, Phan Chu Trinh tìm gặp Hoàng Hoa Thám để liên kết.

GV: Cho HS quan sát hình 97/SGK và nhận xét về vai trò của Hoàng Hoa Thám đối với cuộc khởi nghĩa Yên Thế.

? Tại sao cuộc khởi nghĩa Yên Thế tồn tại gần 30 năm

HS: Phong trào kết hợp yêu cầu độc lập dân tộc với nguyện vọng dân chủ, bước đầu giải quyết vấn đề ruộng đất cho nông dân

GDMT: Do địa thế của các vùng trong phong trào Yên Thế từ đó rút ra kết luận về những đặc điểm của các cuộc khởi nghĩa này -> Xây dựng ở các vùng rừng núi có địa thế hiểm trở, mở rộng địa bàn hang động..

GV: Cho HS thảo luận (3 phút)

? Em hãy cho biết nguyên nhân thất bại và ý nghĩa của khởi nghĩa Yên Thế.

HS:

+ Nguyên nhân: Do Pháp lúc này còn mạnh, câu kết với phong kiến lực lượng nghĩa quân còn mỏng và yếu. Cách thức tổ chức và lãnh đạo còn nhiều hạn chế.

+ Ý nghĩa: Cuộc khởi nghĩa thể hiện tinh thần yêu nước chống Pháp của giai cấp nông dân. Góp phần làm chậm quá trình bình định của Pháp.

II. Phong trào chống Pháp của đồng bào miền núi (không dạy)

I. Khởi nghĩa yên thế 1884 - 1913

* Nguyên nhân

+ Kinh tế nông nghiệp sa sút, đời sống nông dân đồng bằng Bắc Kì vô cùng khó khăn, 1 bộ phận phải phiêu tán lên Yên Thế, họ sẵn sàng nổi dậy đấu tranh bảo vệ cuộc sống của mình.

+ Khi Pháp thi hành chính sách bình định, cuộc sống bị xâm phạm, nhân dân Yên Thế đã đứng lên đấu tranh.

* Thống kê các giai đoạn của cuộc khởi nghĩa

* Diễn biến:

* Nguyên nhân thất bại và ý nghĩa

+ Nguyên nhân thất bại: do Pháp lúc này còn mạnh, câu kết với phong kiến lực lượng nghĩa quân còn mỏng và yếu. Cách thức tổ chức và lãnh đạo còn nhiều hạn chế.

+ Ý nghĩa: Cuộc khởi nghĩa thể hiện tinh thần yêu nước chống Pháp của giai cấp nông dân. Góp phần làm chậm quá trình bình định của Pháp

II. Phong trào chống Pháp của đồng bào miền núi (không học)

Khởi nghĩa Yên Thế

Khởi nghĩa Hương Khê

Thời gian tồn tại

Người lãnh đạo

Mục tiêu