Giáo án Lịch sử lớp 8 bài 26: Phong trào kháng chiến chống Pháp trong những năm cuối thế kỉ XIX theo CV 5512 (tiết 1)

HĐ CỦA GV - HS

NỘI DUNG

+? Em hãy cho biết Chủ trương của phe chủ chiến là gì?

- Gv cho HS tìm hiểu đoạn in nhỏ.

+?Thực dân Pháp có thái độ ntn trước hành động đó?

+? Nguyên nhân dẫn đến cuộc phản công kinh thành Huế?

+? Diễn biến?

- GV trình bày trên lược đồ.

+?Kết quả của cuộc phản công?

+? Nguyên nhân nào khiến cuộc phản công thất bại?

1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885.

- Trong khi triều đình đầu hàng Pháp, phe chủ chiến gấp rút chuẩn bị lực lượng kháng chiến, nuôi hi vọng giành lại chủ quyền từ tay thực dân Pháp

- Pháp lo sợ tìm mọi cách tiêu diệt phe chủ chiến

- Giành quyền chủ động và tự vệ

- Đêm ngày 4, rạng ngày 5/7/1885 Tôn Thất Thuyết hạ lệnh tấn công Pháp ở tòa Khâm sứ và đồn Mang Cá.

- Nhờ có ưu thế về vũ khí, quân giặc phản công, chiếm kinh thành Huế.

- Kết quả: Thất bại.

+ Pháp rất mạnh, lực lượng phái chủ chiến ít..

+? Sau khi cuộc phản công thất bại, TTT đã làm gì?

- GV giải thích " Cần Vương": Hết lòng giúp vua, cứu nước, thực chất nó là phong trào đấu tranh chống ngoại xâm của nhân dân, dưới ngọn cờ của ông vua yêu nước.

+? Hành động của vua Hàm Nghi và TTT được đánh giá cao? Vì sao?

- GV giới thiệu chân dung vua Hàm Nghi và Tôn Thất Thuyết.

- GV cho HS thảo luận theo 3 nhóm

1. Thành phần tham gia và lãnh đạo phong trào là ai?

2. Trong giai đoạn đầu địa bàn của cuộc khởi nghĩa ntn?

3. ở giai đoạn sau PT này phát triển ntn?

- GV có thể giải thích "Văn thân, sĩ phu".

+? Em hãy trình bày diễn biến của phong trào?

2. Phong trào Cần Vương.

- 13/7/1885 Tôn Thất Thuyết nhân danh vua Hàm Nghi ra "Chiếu Cần Vương", kêu gọi văn thân sĩ phu và nhân dân đứng lên giúp vua cứu nước.

→ PT Cần vương bùng nổ.

+ Gắn quyền lợi của triều đình với quyền lợi của dân tộc.

+ Cổ vũ tinh thần đấu tranh của nhân dân.

+ Lãnh đạo: Sĩ phu, văn thân yêu nước.

+ Thành phần: Quần chúng yêu nước.

+ Lúc đầu địa bàn hoạt động ở Tân Sở. Sau lan rộng ra N. An, Hà Tĩnh, Q. Bình, sang cả Lào.

+ Về mức độ: PT phát triển rộng khắp, gồm hàng loạt các cuộc khởi nghĩa lớn, nhỏ.

+ Địa bàn hoạt động rộng.

- Phong trào trải qua 2 giai đoạn:

+ 1885 - 1888.

+ 1888 - 1896.

- Tháng 11/1888 vua Hàm Nghi bị bắt, phong trào tiếp tục được duy trì và phát triển.

Hoạt động của GV và HS

Nội dung

Hoạt động 1: Tìm hiểu bối cảnh lịch sử cuộc phản công của phe chủ chiến

GV: Với 2 Hiệp ước 1883-1884 , Triều đình Huế hầu như không còn vai trò chính trị của mình.

? Tại sao vẫn còn cuộc phản công của phe chủ chiến

? Bối cảnh lịch sử của vụ biến kinh thành Huế.

HS: - Sau 2 hiệp ước 1883 – 1884. Phái chủ chiến tích cực chuẩn bị chống Pháp, nuôi hi vọng giành lại chủ quyền từ tay Pháp.

- Trừng trị bọn thân Pháp

- Đưa Hàm Nghi lên ngôi Vua

GV: Giải thích: sau 2 Hiệp ước thì Triều đình Huế bị phân hoá thành 2 bộ phận:

+ Phần lớn “chủ hòa” hay còn gọi là phe chủ hòa.

+ Phần nhỏ đã hình thành phe chủ chiến, đứng đầu là Tôn Thất Thuyết muốn tiêu diệt giặc Pháp đến cùng.

- Pháp lo sợ tìm mọi cách tiêu diệt phe chủ chiến

? Hãy trình bày diễn biến vụ biến kinh thành Huế 5/7/1885 .

GV: Cho HS đọc và giành thời gian để HS xem diễn biến, gọi HS khá trình bày bằng bản đồ

· Thảo luận nhóm (2 phút)

Câu hỏi: Vì sao vụ biến kinh thành Huế bị thất bại?

GV: cho HS thảo luận theo bàn, sau đó gọi bất kì 1 HS nào trả lời.

HS: Nổ ra trong hoàn cảnh tự phát

Hoạt động 2: Tìm hiểu phong trào Cần Vương bùng nổ

Cho HS đọc mục 2: Giới thiệu vài nét về hai ông

? Nguyên nhân bùng nổ phong trào Cần Vương .

HS: + Vụ biến kinh thành Huế thất bại

+ Tôn Thất Thuyết đưa vua Hàm Nghi ra Tân Sở hạ chiếu Cần Vương

* GV giải thích từ Cần Vương

Cần Vương: Theo nghĩa đen đó là hết lòng giúp vua cứu nước, Phong trào chống ngoại xâm dưới danh nghĩa ủng hộ 1 nhà Vua (thực chất là phong trào đấu tranh chống ngoại xâm của nhân dân, dưới ngọn cờ của 1 ông vua cứu nước).

? Trình bày diễn biến của phong trào Cần Vương

? Tại sao phong trào không nổ ra ở Trung Kì

Nam Kì là xứ trực trị của Pháp.

? Thái độ của dân chúng đối với phong trào Cần Vương

*GDMT: Phong trào diễn ra tập trung ở 1 số địa phương chủ yếu như Huế, Quảng Trị… Xây dựng ở vùng núi không xa nơi cư trú của nhân dân, mở rộng địa bàn hoạt động.

Phong trào đã được quần chúng ủng hộ

? Kết cục của giai đoạn 1 phong trào Cần Vương

HS: Tôn Thất Thuyết sang Trung Quốc cầu viện

Vua Hàm Nghi bị bắt đày sang Angiêri

I. Cuộc phản công của phái chủ chiến tại kinh thành Huế vua Hàm Nghi ra Chiếu Cần Vương.

1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế 7/1885

- Sau 2 hiệp ước 1883 – 1884 phe chủ chiến trong triều đình nuôi hi vọng giành lại chủ quyền từ tay Pháp.

- Pháp lo sợ, tìm mọi cách để bắt cóc những người cầm đầu.

- Đêm mồng 4 rạng sáng ngày 5/7/1885 Tôn Thất Thuyết hạ lệnh tấn công Pháp ở đồn Mang Cá và Tòa Khâm Sứ.

-> Nhờ có ưu thế về vũ khí, quân giặc phản công chiếm kinh thành Huế.

2. Phong trào Cần Vương bùng nổ và lan rộng

- Tôn Thất Thuyết đưa Hàm Nghi ra Tân Sở, ông nhân danh nhà vua hạ chiếu Cần Vương, kêu gọi văn thân, sĩ phu và nhân dân đứng lên giúp vua cứu nước.

- Phong trào yêu nước chống Pháp dưới ngọn cờ Cần Vương diễn ra sôi nổi từ năm 1885 đến cuối thế kỉ XIX.

* Diễn biến: chia làm 2 giai đoạn

- Giai đoạn 1 (1885-1888): Phong trào bùng nổ trên khắp cả nước, nhất là từ Phan Thiết trở ra.

- Giai đoạn 2 (1888-1896): phong trào quy tụ trong những cuộc khởi nghĩa lớn, tập trung ở các tỉnh Bắc Trung Kì và Bắc Kì.