Giáo án Ngữ văn 12: Chữa lỗi lập luận trong văn nghị luận

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

NỘI DUNG BÀI HỌC

GHI CHÚ

HĐ1: Hd HS lchữa lỗi liên quan đến việc nêu luận điểm.

TT1: GV gọi HS đọc bài tập 1a, GV yêu cầu HS phát hiện, phân tích, chữa lỗi.

HS làm việc theo nhóm, trình bày kết quả, các nhóm khác bổ sung. GV nhận xét chung, chốt:

TT2: GV yêu cầu HS đọc bt 1b, phát hiện lỗi và đề xuất cách chữa lỗi.

HS làm việc theo nhóm. GV yêu cầu trình bày kết quả trước lớp, các nhóm nhận xét, bổ sung. GV nhận xét chung, chốt:

TT3: GV yêu cầu HS đọc bài tập 1c, phát hiện lỗi và đề xuất cách chữa lỗi

HS tiếp tục làm việc theo nhóm. GV yêu cầu trình bày kết quả trước lớp, các nhóm nhận xét, bổ sung. GV nhận xét chung, chốt:

HĐ2: Hd HS chữa lõi liên quan đến việc nêu luận cứ

TT1: GV yêu cầu HS đọc bt 1a – sgk, phát hiện và chữa lỗi

HS làm việc cá nhân, trình bày kết quả, các HS khác nhận xét, bổ sung. GV nhận xét chung, chốt đáp án

TT2: GV yêu cầu HS đọc bt 1b – sgk, phát hiện và chữa lỗi

HS tiếp tục làm việc cá nhân, trình bày kết quả, các HS khác nhận xét, bổ sung. GV nhận xét chung, chốt đáp án

TT3: GV yêu cầu HS đọc bt 1c – sgk, phát hiện và chữa lỗi

HS tiếp tục làm việc cá nhân, trình bày kết quả, các HS khác nhận xét, bổ sung. GV nhận xét chung, chốt đáp án

HĐ3: Hd HS chữa lỗi về cách thức lập luận

TT1: GV yêu cầu HS đọc bt 1a – sgk, phát hiện và chữa lỗi

HS làm việc theo nhóm nhỏ, trình bày kết quả, các nhóm khác nhận xét, bổ sung. GV nhận xét chung, chốt đáp án

TT2: GV yêu cầu HS đọc bt 1b – sgk, phát hiện và chữa lỗi

HS làm việc cá nhân, trình bày kết quả, các HS khác nhận xét, bổ sung. GV nhận xét chung, chốt đáp án

TT3: GV yêu cầu HS đọc bt 1c – sgk, phát hiện và chữa lỗi

HS làm việc cá nhân, trình bày kết quả, các HS khác nhận xét, bổ sung. GV nhận xét chung, chốt đáp án

HĐ4: Củng cố:

GV gọi HS rút ra kết luận cần tránh những lỗi nào khi viết văn nghị luận?

HS trả lời

GV nhận xét, tổng kết bài học.

I. Lỗi liên quan đến việc nêu luận điểm

1. Bài tập 1 - sgk

a. Phân tích lỗi:

- Luận điểm chưa rõ ràng

- Nội dung trùng lặp

- Không phát triển ý

Chữa lỗi:

*Gợi ý: sửa luận điểm: “Bao trùm lên toàn bộ bài “Thu điếu” của Nguyễn Khuyến là không gian lặng lẽ và mọi vật nhỏ bé đến bất ngờ”.

b. Phân tích lỗi:

- Diễn đạt rườm rà, luẩn quẩn, không nhấn mạnh được câu chủ đề nêu luận điểm của đoạn văn.

Chữa lỗi:

*Gợi ý: sửa luận điểm: “Người làm trai thời xưa luôn mang bên mình món nợ công danh”.

c. Phân tích lỗi:

- Luận điểm không logic với luận cứ

Chữa lỗi:

* Gợi ý: sửa luận điểm: “Văn học dân gian là kho tàng kinh nghiệm của nhân dân ta được đúc kết từ xưa đến nay”.

II. Lỗi liên quan đến việc nêu luận cứ

1. Bài tập 1 - sgk

a. Phân tích lỗi:

- Dẫn chứng sai.

- Lí lẽ phân tích sai.

Chữa lỗi:

* Gợi ý: sửa dẫn chứng:

“Nắng xuống trời lên sâu chót vót

Sông dài trời rộng bến cô liêu”

b. Phân tích lỗi:

- Luận cứ thiếu chính xác “Đất nước sau hai thế kỉ… hoàn toàn”

- Dẫn chứng “Hai Bà Trưng” chưa đáp ứng luận điểm “anh hùng hào kiệt thời nào cũng có”

- Dùng thừa cụm từ “chúng ta thấy”

Chữa lỗi:

*Gợi ý: thêm dẫn chứng cho phù hợp với luận điểm.

c. Phân tích lỗi:

Luận cứ thiếu logic, không theo trật tự thời gian.

Chữa lỗi:

*Gợi ý: sửa luận cứ cho đúng với trật tự thời gian: Ngô Quyền – Trần Hưng Đạo – Lê Lợi – Nguyễn Huệ.

III. Lỗi về cách thức lập luận

1. Bài tập 1 - sgk

a. Phân tích lỗi:

- Luận cứ không phù hợp với luận điểm:

+ Luận điểm có hai ý: vẻ đẹp, số phận của người phụ nữ

+ Luận cứ đề cập đến bi kịch của người phụ nữ

- Luận cứ chưa chính xác: Nguyễn Khuyến chưa đề cập đến người phụ nữ trong thơ của mình.

Chữa lỗi:

*Gợi ý: sửa luận cứ:

+Thay Nguyễn Khuyến bằng Đoàn Thị Điểm, Nguyễn Gia Thiều...

+ Thay từ bi kịch thành nội dung này.

b. Phân tích lỗi:

- Luận cứ chỉ triển khai một khía cạnh (cái đói) trong luận điểm

Chữa lỗi:

*Gợi ý: sửa luận điểm: “Nam Cao đề cập nhiều về miếng ăn và cái đói khi viết về đề tài nông thôn”.

c. Phân tích lối:

- Trích dẫn luận cứ sai kiến thức (dẫn Đỗ Phủ khi bàn về thơ ca trung đại Việt Nam) không phù hợp với luận điểm

Chữa lỗi:

*Gợi ý: bỏ câu “Chính vì thế....thơ ca trung đại Việt Nam”, đưa thêm một số dẫn chứng để chứng minh cho “đề tài gợi cảm hứng cho nhiều thi nhân”.