Giáo án Ngữ văn 9 bài: Con cò

HOẠT ĐỘNG THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG

Hoạt động 1: Đọc - hiểu chú thích:

- HD đọc, đọc lại 3 lần bài thơ

?Nêu những nét cơ bản về tác giả và về bài thơ ?
?HCST?

Hoạt động 2 Hướng dẫn đọc hiểu VB

G/v: Tứ thơ phát triển, càng về sau càng mở rộng và vươn tới tầm khái quát.

?Bài thơ lấy cảm hứng từ đâu và phát triển hình tượng nào trong những câu hát ru? Vì sao hình tượng ấy lại gợi tứ thơ cho thi sĩ và qua hình tượng ấy T/g muốn nói điều gì?

- HS trình bày, nhận xét

- GV tổng kết

GV liên hệ: Tìm các câu ca dao về hình ảnh con cò?

Con cò trong ca dao xưa:
(1) Con cò bay lả bay la
Bay từ cổng phủ, bay ra cánh đồng
(2) Con cò bay lả, bay la
Bay từ cửa phủ bay về Đồng Đăng
=> gợi lên vẻ nhịp nhàng thong thả, bình yên của cuộc sống thời xưa từ làng quê đến phố xá
(3) Con cò mà đi ăn đêm
Đậu phải cành mềm lộn cổ xuống ao
Ông ơi ông vớt tôi nao
Tôi có lũng nào ông hãy xáo măng
Có xáo thì xáo nước trong
Đừng xáo nước đục đau lòng cò con
=> gợi ta nghĩ đến những người phụ nữ, những người mẹ lam lũ, vất vả nhọc nhằn lao động kiếm sống.

?Em có nhận xét gì về nhịp điệu, giọng điệu và nêu tác dụng của nó trong việc thể hiện tư tưởng, cảm xúc của nhà thơ

Nêu những đặc sắc nghệ thuật của bài thơ?

I . Đọc - hiểu chú thích:

1- Tác giả: (SGK)

2- Tác phẩm (SGK)

II. Đọc - hiểu văn bản

1.Giá trị nội dung:

- Hình tượng bao trùm bài thơ là hình tượng con cò

+Đoạn 1:HT con cò được gợi ra TT từ những câu ca dao dùng làm lời hát ru....

- Con cò là hình ảnh quen thuộc trong ca dao- dân ca và những lời hát ru ngọt ngào, trữ tình. Người mẹ hát ru con bằng tất cả tấm lòng yêu thương, vỗ về, nâng niu đối với đứa con nhỏ

+Đoạn 2: HT con cò được xây dựng bằng liên tưởng, tưởng tượng phong phú của nhà thơ....

=> con cò gắn bò với con suốt những năm tháng ấu thơ bên chiếc nôi đưa, chăm sóc cho con từng miếng ăn, giấc ngủ
Mai khôn lớn con theo cò đi học
Cánh trắng cũ bay theo gút đôi chân
=> Con cò đồng hành cùng con thời niên thiếu cắp sách đến trường, dắt con những năm tháng đầu đời khi khôn lớn

+HT con cò được nhấn mạnh ở ý nghĩa biểu tượng cho tấm lòng người mẹ lúc nào cũng ở bên con.

*Qua HT con cò t/g ca ngợi tình mẹ và ý nghĩa của lời ru đối với cuộc đời mỗi con người.

2) Giá trị nghệ thuật

- Bài thơ sử dụng thể thơ tự do gợi được âm hưởng lời ru.

- Giọng điệu suy ngẫm mang tính triết lí

- Vận dụng sáng tạo HT con cò trong CD hàm chứa ý nghĩa và giá trị biểu cảm cao.

3) Ý nghĩa văn bản
Đề cao, ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng và khẳng định ý nghĩa của lời hát ru đối với cuộc đời mỗi con người.