Giáo án Tiếng việt 5 tuần 27: Ôn tập về tả cây cối

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

A. Kiểm tra bài cũ:

GV yêu cầu HS đọc lại đoạn văn hoặc bài văn về nhà các em đã viết lại sau tiết Trả bài văn tả đồ vật tuần trước.

B. Dạy bài mới:

1. Giới thiệu bài:

Năm lớp 4, các em đã học về văn miêu tả cây cối. Trong tiết học này, các em sẽ ôn tập để khắc sâu kiến thức về văn tả cây cối để tiết sau, các em sẽ luyện viết một bài văn tả cây cối hoàn chỉnh.

2. Hướng dẫn HS luyện tập:

Bài tập 1

- GV cho hai HS tiếp nối nhau đọc nội dung BT1.

- GVdán lên bảng tờ phiếu ghi những kiến thức cần ghi nhớ về bài văn tả cây cối; mời 1 HS đọc lại.

- GV yêu cầu cả lớp đọc thầm lại bài Cây chuối mẹ, suy nghĩ, làm bài, trả lời lần lượt các câu hỏi. GV phát riêng phiếu cho 3 – 4 HS.

- GV cho HS phát biểu ý kiến. GV mời những HS làm bài trên phiếu dán bài lên bảng lớp, trình bày.

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại lời giải.

- GV nhấn mạnh: Tác giả đã nhân hóa cây chuối bằng cách gắn cho cây chuối những từ ngữ:

. Chỉ đặc điểm, phẩm chất của người: đĩnh đạc, thành mẹ, hơn hớn, bận, khẽ khàng.

. Chỉ hoạt động của người: đánh động cho mọi người biết, đưa, đành để mặc.

. Chỉ những bộ phận đặc trưng của người: cổ, nách.

Bài tập 2

- GV cho 1 HS đọc yêu cầu của bài.

- GV hướng dẫn HS:

+ Đề bài yêu cầu mỗi em chỉ viết một đoạn ngắn, chọn tả chỉ một bộ phận của cây (lá hoặc hoa, quả, rễ, thân).

+ Khi tả, các em có thể chọn cách miêu tả khái quát rồi tả chi tiết hoặc tả sự biến đổi của bộ phận đó theo thời gian. Cần chú ý cách thức miêu tả, cách quan sát, so sánh, nhân hóa…

- GV giới thiệu tranh, ảnh hoặc vật thật: một số loài cây, hoa, quả để HS quan sát, làm bài.

- GV kiểm tra HS đã quan sát một bộ phận của cây để chuẩn bị viết đoạn văn theo lời dặn như thế nào. GV mời một vài HS nói các em chọn tả bộ phận nào của cây.

- GV yêu cầu cả lớp suy nghĩ, viết đoạn văn.

- GV gọi một số HS đọc đoạn văn đã viết.

- GV nhận xét và chấm điểm những đoạn viết hay.

3. Củng cố, dặn dò:

- GV nhận xét tiết học.

- GV yêu cầu những HS viết đoạn văn tả một bộ phận của cây chưa đạt về nhà hoàn chỉnh lại đoạn văn; cả lớp chuẩn bị cho tiết viết bài văn tả cây cối tiếp theo (đọc trước 5 đề, chọn một đề, quan sát trước một loài cây).

- HS tiếp nối nhau đọc.

- HS lắng nghe.

- 2 HS đọc, cả lớp theo dõi trong SGK.

- 1 HS đọc, cả lớp lắng nghe:

+ Trình tự tả cây cối: Tả từng bộ phận của cây hoặc từng thời kì phát triển của cây. Có thể bao quát rồi tả chi tiết.

+ Các giác quan được sử dụng khi quan sát: Thị giác, thính giác, khứu giác, vị giác, xúc giác.

+ Biện pháp tu từ được sử dụng: So sánh, nhân hóa…

+ Cấu tạo: Ba phần:

- Mở bài: Giới thiệu bao quát về cây sẽ tả.

- Thân bài: Tả từng bộ phận của cây hoặc từng thời kì phát triển của cây.

- Kết bài: Nêu lợi ích của cây, tình cảm của người tả về cây.

- Cả lớp đọc thầm và làm bài tập.

a) Cá nhân:

+ Từng thời kì phát triển của cây: cây chuối con à cây chuối to à cây chuối mẹ.

+ Tả từ bao quát đến chi tiết từng bộ phận.

b) Cá nhân:

+ Theo ấn tượng của thị giác - thấy hình dáng của cây, lá, hoa,…

+ Còn có thể tả bằng xúc giác, thính giác, vị giác, khứu giác. VD: tả bằng xúc giác (tả độ trơn, bóng của thân), thính giác (tiếng khua của tàu lá khi gió thổi), vị giác (vị chát, vị ngọt của quả), khứu giác (mùi thơm của quả chín).

c) Nhóm 6:

+ Hình ảnh so sánh: Tàu lá nhỏ xanh lơ, dài như lưỡi mác… / Các tàu lá ngả ra… như những cái quạt lớn / Cái hoa thập thò, hoe hoe đỏ như một mầm lửa non.

+ Hình ảnh nhân hóa: Nó đã là cây chuối to, đĩnh đạc… / Chưa được bao lâu, nó đã nhanh cóng thành mẹ. / Cổ cây chuối mẹ mập tròn, rụt lại. / Vài chiếc lá… đánh động cho mọi người biết… / Các cây con lớn nhanh hơn hớn / Khi cây mẹ bận đơm hoa… / Lẽ nào nó đành để mặc… đè giập một hay hai đứa con đứng sát nách nó / Cây chuối mẹ khẽ khàng nhả hoa…

- 1 HS đọc, cả lớp theo dõi trong SGK.

- HS lắng nghe.

- Cả lớp quan sát tranh, ảnh, vật thật về một số loài cây, hoa, quả và chuẩn bị làm bài.

- Một vài HS phát biểu.

- HS làm vở.

- Một số HS đọc, các HS khác lắng nghe và nhận xét.