Hướng dẫn tư thế cầm bút, làm quen với dòng kẻ, các nét chữ cơ bản

Dạy trẻ cách cầm bút là điều rất quan trọng đặc biệt là đối với các bé chuẩn bị vào lớp bởi nó ảnh hưởng đến nét chữ sau này của trẻ. Bài viết dưới đây của VnDoc.com sẽ hướng dẫn chi tiết về cách cầm bút đúng cách, tư thế ngồi viết chuẩn và làm quen với các dòng kẻ cũng như các dụng cụ cần chuẩn bị khi dạy trẻ cách cầm bút giúp trẻ phát triển kỹ năng viết chữ một cách hiệu quả, mời các bậc phụ huynh tham khảo.

I. Tại sao phải dạy trẻ cách cầm bút đúng

• Khi trẻ được dạy cách cầm bút ngay từ nhỏ, trẻ sẽ dễ dàng viết chữ đẹp ngay từ đầu và viết đúng. Ngay cả khi viết sai, nó không ảnh hưởng đến cách bé ngồi hoặc mắt.
• Cha mẹ cũng cần học cách dạy con cầm bút đúng cách để con có thể rèn luyện đúng cách ngay từ khi mới bắt đầu.

Các lợi ích của việc cầm bút đúng:

• Viết chữ đẹp, đều nét: Tư thế cầm bút đúng giúp trẻ điều khiển bút linh hoạt, tạo ra nét chữ rõ ràng, phù hợp với yêu cầu của vở ô ly.
• Không mỏi tay: Cầm bút đúng giảm áp lực lên ngón tay, giúp trẻ viết lâu hơn mà không khó chịu.
• Phát triển vận động tinh: Kỹ năng cầm bút chuẩn hỗ trợ trẻ rèn luyện sự khéo léo của ngón tay, cần thiết cho các hoạt động khác như vẽ, cắt dán.
• Tăng tự tin: Một trang vở chữ đẹp giúp trẻ tự hào về thành quả, khuyến khích con học tốt hơn.

II. Khi nào nên bắt đầu dạy trẻ cầm bút?

Thời điểm dạy trẻ cầm bút đúng phụ thuộc vào độ tuổi và sự sẵn sàng của trẻ. Với trẻ lớp 1 (6-7 tuổi), đây là giai đoạn lý tưởng để tập trung vào cách cầm bút đúng cho trẻ lớp 1, vì trẻ bắt đầu học viết chữ cái, từ và câu một cách nghiêm túc. Tuy nhiên, hành trình có thể bắt đầu sớm hơn để trẻ làm quen dần:

3-4 tuổi: Trẻ làm quen với bút sáp, bút màu qua các hoạt động vẽ tự do. Giai đoạn này không cần ép trẻ cầm bút đúng mà nên khuyến khích con cầm bút thoải mái để phát triển cơ tay.

4-5 tuổi: Trẻ có thể tập cầm bút chì, luyện các nét cơ bản như đường thẳng, cong, móc. Phụ huynh nên hướng dẫn sơ bộ về tư thế cầm bút nhưng không quá nghiêm khắc.

6-7 tuổi (lớp 1): Đây là thời điểm quan trọng để dạy trẻ cầm bút đúng cách. Trẻ lớp 1 cần tư thế cầm bút chuẩn để viết chữ đẹp, đáp ứng yêu cầu của giáo viên và chương trình học.

Với trẻ lớp 1, việc dạy cách cầm bút đúng cho trẻ nên được thực hiện ngay từ đầu năm học. Giai đoạn này, trẻ dễ tiếp thu và ít kháng cự hơn so với khi đã hình thành thói quen sai. Phụ huynh cần kiên nhẫn, kết hợp hướng dẫn và trò chơi để trẻ hứng thú học hỏi.

III. Nguyên tắc dạy trẻ cách cầm bút

• Giữ bằng ba ngón tay: ngón trỏ, ngón cái và ngón giữa. Dùng ngón tay cái và ngón trỏ để giữ mặt bên của bút. Ngón tay giữa đỡ bút.
• Nghiêng bút khoảng 60 độ so với vai phải của bạn mà không đứng thẳng một góc 90 độ.
• Lòng bàn tay và cánh tay tạo thành một đường thẳng.
• Khoảng cách giữa đầu ngón tay và ngòi là 2,5 cm.

IV. Những lưu ý khi trong dạy trẻ cách cầm bút

1. Tư thế ngồi

• Nên tập cho trẻ ngồi viết đúng tư thế, thoải mái, không gò bó
• Khoảng cách từ mắt đến nơi di chuyển là 25-30 cm.
• Hai chân thoải mái
• Cột sống luôn ở tư thế thẳng đứng và vuông góc với bề mặt tấm.
• Giữ tay trái của bạn xuống theo hướng bạn muốn ngồi và giữ cho vở của bạn không di chuyển.
• Ánh sáng phải được chiếu sáng từ bên trái.

2. Cách cầm bút đúng chuẩn

Cầm bút đúng chuẩn sẽ giúp bé không bị mỏi tay, viết chữ đều, đẹp và nhanh hơn. Để bé có thể cầm bút viết đúng chuẩn, ba mẹ có thể hướng dẫn bé làm theo 5 bước sau:

Bước 1: Cầm bút đúng cách

• Cầm bút bằng 3 ngón tay: ngón cái, ngón trỏ và ngón giữa. Trong đó, ngón cái giữ bên trái thân bút. Ngón trỏ đặt ở giữa thân bút, cách đầu ngòi bút khoảng 2cm.
• Ngón cái và ngón trỏ có vai trò điều khiển hướng đi của bút. Ngón tay giữa đặt ở phía bên phải để đỡ bút. Bút được giữ trong tay bé ở mức độ vừa phải, không lỏng quá hay chặt quá.

Bước 2: Để bút đúng hướng

• Sau khi đã cầm bút đúng cách, bé cần giữ cổ tay cho thẳng. Hướng đặt bút theo hướng ngồi, góc bút nghiêng khoảng 45 độ so với mặt giấy.

Bước 3: Để vở ở vị trí phù hợp

• Nếu viết chữ đứng, bé cần để vở ngay ngắn trước mặt. Nếu viết chữ nghiêng thì có thể đặt hơi nghiêng sang trái so với mặt bàn khoảng 15 độ.

Bước 4: Điều khiển bút khi viết

• Dùng các ngón tay và cơ cổ tay để điều khiển bút khi viết. Hướng đưa bút là từ trái sang phải, từ trên xuống dưới. Cánh tay và cổ tay cần phối hợp nhịp nhàng với nhau để di chuyển bút theo chiều ngang.
• Khi viết, tránh để đầu bút ấn mạnh vào mặt giấy vì điều này có thể làm nét bút quá sâu gây ra hiện tượng in mực sang trang sau, rách giấy.

Bước 5: Chú ý di chuyển vở theo hướng viết

• Nếu bé viết chữ về bên phải, vở cần dịch sang bên trái. Điều này sẽ giúp bé nhìn thẳng vào nét chữ và viết chữ đúng, đẹp hơn. Từ đó, bé sẽ viết chữ đúng quy chuẩn mà không bị ảnh hưởng đến thị lực, đốt sống cổ và cột sống của bé.

V. Dụng cụ cần chuẩn bị khi dạy trẻ cách cầm bút

Ngoài cách cầm bút, cách ngồi, bố mẹ cũng nên chú ý đến dụng cụ để con cầm bút chính xác hơn:

• Chiều cao bàn ghế phù hợp với chiều cao của trẻ: theo tiêu chuẩn của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Y tế, Bộ Khoa học và Công nghệ thì chiều cao của bàn phải bằng 41,6 % chiều cao cơ thể của trẻ một chút. Chiều cao của yên xe bằng 24,5% chiều cao của bé.
• Chọn vở có dòng kẻ phù hợp: Cha mẹ nên cho con tập viết những tờ giấy có độ trắng vừa phải để bề mặt giấy không bị lóa mắt và mịn, để con viết trơn tru. Nếu trẻ đang làm quen chữ và cần sửa nhiều, bố mẹ nên chọn 5 ô vở. Sau đó, bé có thể làm quen và chuyển sang tập vở 4 ô chọn lọc.
• Chọn một chiếc bút nhỏ, nhẹ: Khi con đang học viết, hãy để con bạn tập viết bằng bút chì 2B. Khi đã quen, bạn sẽ tập viết với nét trơn và bút máy hoa. Ngòi có kích thước khoảng 0,5 mm là loại bút viết trơn và đều, có hạt cơm tròn. Chọn bút vừa tay và nhẹ hơn để trẻ dễ cầm bút và không bị mỏi nhanh.

VI. Video tư thế cầm bút, làm quen với dòng kẻ, các nét chữ cơ bản

Trên đây là hướng dẫn cách cầm bút mà VnDoc muốn chia sẻ đến các bậc cha mẹ. Hy vọng qua bài viết này sẽ giúp phụ huynh biết cách dạy trẻ cầm bút sao cho chuẩn xác nhất nhé!

Ngoài Hướng dẫn tư thế cầm bút, làm quen với dòng kẻ, các nét chữ cơ bản trên, các em học sinh lớp 1 còn có thể tham khảo Cách viết 29 chữ cái Tiếng Việt đúng chuẩn.