Phân tích hình ảnh chiếc thuyền trong tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa

Chiếc thuyền ngoài xa được Nguyễn Minh Châu sáng tác trong thời kì đổi mới của đất nước. Khi ấy xã hội đang trên đà phát triển, kinh tế phát triển theo xu hướng hàng hóa nhiều thành phần và hàn gắn vết thương chiến tranh đi lên chủ nghĩa xã hội. Đất nước có nhiều cái mới tốt đẹp văn minh hơn nhưng đồng thời vẫn có những mảng tối mà nhà nước không thể đi sâu hết được. Cho nên với ý thức của một người nghệ sĩ Nguyễn Minh Châu không hổ danh là người mở đường tinh anh khi sáng tác thành công truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa. Trong truyện ngắn ấy ngoài những hình tượng người đàn bà hay người nghệ sĩ Phùng thì chúng ta đặc biệt ấn tượng với hình tượng chiếc thuyền ngoài xa.

Ngay từ nhan đề của tác phẩm đã là một ẩn ý nghệ thuật về hình tượng này. Chiếc thuyền ngoài xa theo nghĩa tả thực thì nó chính là không gian sinh sống của những cặp vợ chồng làng chài. Nó là những chiếc thuyền mưu sinh của con người đánh cá. Nói một cách khác đi thì đó chính là nhà của họ. Thế nhưng nếu như chỉ hiểu theo nghĩa tả thực kia thì chẳng có gì gọi là ẩn ý ở đây cả.

Chẳng là nghệ sĩ Phùng là một nhà nhiếp ảnh chuyên nghiệp trong một chuyến công tác chụp cảnh thuyền và biển cho bộ lịch năm ấy nghệ sĩ Phùng đã đến vùng biển để chụp bức ảnh chiếc thuyền và biển trong buổi sớm tinh sương. Và đúng như mong muốn Phùng bắt gặp cảnh tượng chiếc thuyền in những nét lòa nhòa trong làn sương. Đó thực sự là một cảnh đắt trời cho. Có thể nói hình tượng chiếc thuyền này chính là một hình ảnh nghệ thuật. Một chiếc thuyền với mũi thuyền in những nét lòa nhòa trong làn sương sớm. Đây quả thật là một bức tranh mực tàu của họa sĩ thời cổ để lại. Trước mắt chúng ta hiện lên một bức tranh đen trắng, chiếc thuyền nhỏ kia mang màu đen in hình mình lên màu trắng là làn sương sớm của buổi sáng trên biển. Sự kết hợp sáng tối giữa hai hình ảnh, hai màu sắc khiến cho thi nhãn của ta như được đắm chìm, bị thu hút bởi sự hài hòa dịu mắt ấy. Những mắt lưới đánh cá cũng được xuất hiện, với cuộc sống thường nhật thì nó chỉ để bắt cá mà đến với nghệ thuật nó lại trở thành một hình ảnh thật đẹp. Hình ảnh những con người ngồi trên thuyền thì im phăng phắc. Cảnh đẹp đó khiến cho người nghệ sĩ như bót thắp tim lại vì sung sướng. Nó chỉ là một cảnh tượng đời thường thế khám phá nghệ thuật của nó lại trở nên đẹp đến vậy. Người nghệ sĩ nhận ra nghệ thuật chính là đạo đức.

Như vậy hình tượng chiếc thuyền ngoài xa là một hình tượng nghệ thuật giàu sức gợi. Nhà văn như khẳng định nguồn gốc của nghệ thuật chính là sinh ra từ cuộc sống này. Những điều bình dị hay những điều lớn lao của cuộc sống đều có thể trở thành nghệ thuật. Hình tượng chiếc thuyền ngoài xa mang nét nghệ thuật đẹp đến nổi người nghệ sĩ không thể thốt nên thành lời mà như có ai bóp thắt tim mình lại.

Đó là một nét của hình tượng chiếc thuyền ngoài xa, nếu chỉ dừng lại ở đó thì cũng chẳng có ý nghĩa gì. Nhà văn Nguyễn Minh Châu tiếp tục cho chúng ta khám phá nghịch lý của cuộc đời qua hình tượng chiếc thuyền ấy.

Sau một bức tranh tuyệt mĩ ấy nơi có những con người chỉ ngồi im phăng phắc êm đềm hiền lành thế. Vậy mà khi chiếc thuyền ấy lại mang cả một sự thật ẩn dấu đằng sau. Đó là người chồng đánh người vợ của mình thậm tệ. Anh ta lấy một chiếc thắt lưng mỹ ngụy của mình để dáng đòn liên tục vào người vợ không hề thương tiếc hay đau xót gì. Bất chợt thằng con trai ở đâu lao tới, nó cầm một con dao và bất chấp chạy tới chỗ ông bố để đâm ông ta. Mũi dao ấy có thể lấy mạng ông bố. Người chồng ấy phũ phàng tát cho thằng con một cái ngã lộn nhào và sau đó trở về thuyền để mặc cho hai mẹ con ở lại trên bờ. Vậy là hình tượng chiếc thuyền kia đâu còn là hình ảnh nghệ thuật nữa nó lại quay trở lại là hình ảnh của cuộc sống hiện thực của những người dân chài nơi đây. Vẫn là con thuyền mưu sinh ngày đêm lênh đênh trên biển, vẫn là con thuyền với những con người ngồi im phắc thế nhưng đến khi vào bờ lại là một trận đánh tơi bời. Đến đây thì ai nghĩ rằng chiếc thuyền kia chỉ đẹp như thế.

Hình tượng của chiếc thuyền ngoài xa là như thế và cho đến bây giờ hễ cứ nói đến hình ảnh chiếc thuyền ngoài xa là nói đến sự hàm ẩn giữa nghệ thuật và cuộc đời nghệ thuật được sinh ra từ cuộc đời nhưng đồng thời nghệ thuật phải gắn liền với cuộc đời. Con người chúng ta khi nhìn bất cứ một sự việc nào là nghệ thuật hay không nghệ thuật thì cũng nên nhìn nhận một cách đa chiều. Bởi vì cuộc đời này không bằng phẳng một màu, trong một sự vật có thể chứa đựng nhiều mặt khác nhau. Dòng đời thì đa đoan phức tạp. Vì thế chúng ta nên nhìn nhận một cách thấu hiểu nhất chứ không nên phiếm diện.

Có thể nói nhà văn Nguyễn Minh Châu đã kế thừa quan niệm của nhà văn Nam cao "Nghệ thuật không phải là ánh trăng lừa dối, không cần là ánh trăng lừa dối… Nghệ thuật chỉ có thể là tiếng kêu đau khổ thoát ra từ những kiếp lầm than". Thế nhưng Nguyễn Minh Châu vẫn có cái mới lạ ở chỗ hình tượng chiếc thuyền kia quả thật là một nghệ thuật đó chứ đâu có phải lừa dối đâu. Cái mà nhà văn muốn thể hiện đó chính là mối quan hệ giữa cuộc đời và nghệ thuật, cái nhìn đa chiều vào sự vật hiện tượng. Ngay chính bản thân hiện tượng cũng có những nghịch lý mà ta phải nhìn nhận.

4. Hình ảnh chiếc thuyền trong tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa mẫu 3

Nguyễn Minh Châu (1930-1989), là một cây bút sử thi lãng mạn, trước năm 1975 các tác phẩm của ông chủ yếu viết nhiều về đề tài người lính. Tuy nhiên sau năm 1980, sáng tác của ông đi sâu vào cảm hứng đời tư thế sự với vấn đề đạo đức và triết lí chân thực. Chiếc thuyền ngoài xa là tác phẩm tiêu biểu cho phong cách ấy, nhắc đến tác phẩm người đọc sẽ không thể quên hình tượng chiếc thuyền. Một hình tượng xuyên suốt cả tác phẩm.

Tác giả đã miêu tả bức tranh thiên nhiên kỳ vĩ, thơ mộng, đẹp mê lòng người. Bức tranh ấy quyến rũ kỳ lạ đối với những người biết yêu và thưởng thức cái đẹp như Phùng. Để có một bộ lịch nghệ thuật về thuyền và biển thật ưng ý, nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng đi thực tế chụp bổ sung một bức ảnh với cảnh biển buổi sáng có sương mù. Nhân chuyến đi thăm Đẩu, người bạn chiến đấu năm xưa, giờ đang là chánh án huyện, Phùng đi tới một vùng biển từng là chiến trường cũ của anh thời chống Mĩ. Sau một tuần lễ, Phùng đã chụp được một bức ảnh tuyệt đẹp về chiếc thuyền ngoài xa.

Hình ảnh "Chiếc thuyền ngoài xa" được nhà văn khắc họa rất ấn tượng: "Mũi thuyền in một nét mơ hồ loè nhoè vào bầu trời sương mù trắng như sữa pha đôi chút màu hồng do ánh mặt trời chiếu vào. Vài bóng người lớn lẫn trẻ con ngồi im phăng phắc như tượng trên chiếc mui khum khum, đang hướng mặt vào bờ". Hình ảnh đó mang một "vẻ đẹp thực sự đơn giản và toàn bích" vẻ đẹp của "một bức tranh bằng mực Tàu của một danh họa thời cổ", và tất cả vẻ đẹp đó đã được nhà nghệ sĩ nhiếp ảnh của chúng ta thu vào một tấm ảnh mà nó "được treo ở rất nhiều nơi, nhất là trong các gia đình sành nghệ thuật". Cái đẹp tuyệt đỉnh của ngoại cảnh đã mang lại khoảnh khắc hạnh phúc tràn ngập tâm hồn Phùng, anh đã bấm máy liên tục để thu hết vẻ đẹp tuyệt đỉnh của cảnh vật vào trong ống kính của mình. Tuy nhiên hiện thực lại không hề tươi đẹp đến như vậy.

Đằng sau bức tranh ấy là những con người, những cuộc đời, những số phận đầy trớ trêu. Một người vợ nhẫn nhục cam chịu một cách tự nguyện những trận đòn thịnh nộ của anh chồng với "ba ngày một trận nhẹ, năm ngày một trận nặng" chỉ vì chiếc thuyền ấy, gia đình ấy (với trên dưới mười con người) cần có ông ta chèo chống lúc phong ba. Một đứa con trai yêu mẹ đến nỗi định giết cả bố mình… Cái sự thật bên trong ấy chỉ được người thợ chụp ảnh nhận ra khi "chiếc thuyền đâm thẳng vào chỗ tôi đứng”, tức là ở một khoảng cách gần, rất gần. Người chồng đánh người vợ của mình thậm tệ. Anh ta lấy một chiếc thắt lưng Mĩ ngụy của mình để dáng đòn liên tục vào người vợ không hề thương tiếc hay đau xót gì. Bất chợt thằng con trai ở đâu lao tới, nó cầm một con dao và bất chấp chạy tới chỗ ông bố để đâm ông ta. Mũi dao ấy có thể lấy mạng ông bố. Người chồng ấy phũ phàng tát cho thằng con một cái ngã lộn nhào và sau đó trở về thuyền để mặc cho hai mẹ con ở lại trên bờ. Vậy là hình tượng chiếc thuyền kia đâu còn là hình ảnh nghệ thuật nữa nó lại quay trở lại là hình ảnh của cuộc sống hiện thực của những người dân chài nơi đây. Vẫn là con thuyền mưu sinh ngày đêm lênh đênh trên biển, vẫn là con thuyền với những con người ngồi im phắc thế nhưng đến khi vào bờ lại là một trận đánh tơi bời. Đến đây thì ai nghĩ rằng chiếc thuyền kia chỉ đẹp như thế.

Với chi tiết này, câu chuyện dường như đã mở ra hai hình ảnh, hai thế giới khác hẳn. Chiếc thuyền ngoài xa mang lại vẻ đẹp hoàn mỹ cho một tấm ảnh, còn chiếc thuyền khi đến gần lại làm vỡ ra một hiện thực nghiệt ngã đến xót xa của số phận con người. Chính vì thế, cho dù chỉ là một bức ảnh hoàn toàn thế giới tĩnh vật nhưng nhà nghệ sĩ nhiếp ảnh của chúng ta cũng là người đã trực tiếp nhận ra những số phận khuất lấp bên trong nó, bao giờ cũng như thấy "một người đàn bà bước ra " sau mỗi lần suy tư, ngắm nhìn thành quả nghệ thuật mà mình tạo ra nhờ cái giây phút "trời cho" ấy.

Với hình tượng chiếc thuyền ngoài xa, một chiếc thuyền đẹp hoàn mỹ, nhưng đằng sau đó lại là một hiện thực khắc nghiệt. Tác giả đã cho người đọc thấy được một triết lí đó là cần phải có cái nhìn đa chiều về sự vật, hiện tượng.

5. Hình ảnh chiếc thuyền trong tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa mẫu 4

Nguyễn Minh Châu là một nhà văn có ảnh hưởng quan trọng đối với nền văn học Việt Nam trong giai đoạn 1954-1975. Với những tác phẩm chứa đựng những triết lý, những chiêm nghiệm về cuộc sống sâu sắc. Và một tác phẩm thành công nổi bật đó là tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa, được nhiều thế hệ học sinh nhắc lại không chỉ vì là tác phẩm thuộc chương trình phổ thông mà còn bởi vì đây là một tác phẩm mang đậm phong cách tự sự triết lý của ông.

"Chiếc thuyền ngoài xa" nghe đến cái tên thôi cũng có thể liên tưởng tới hình ảnh một chiếc thuyền đang từ từ tiến vào bờ biển, từ xa chiếc thuyền trông thật nhỏ bé, để rồi hiện dần lên hình dáng to lớn khi tiến vào bờ. Và cũng vì tên tác phẩm mà hình ảnh chiếc thuyền được nhắc tới xuyên suốt từ đầu đến cuối tác phẩm. Đó là hình ảnh chiếc thuyền trong bộ sưu tập "thuyền và biển" của Phùng. Đó là hình ảnh chiếc chuyền "mới đóng xong vẫn còn thơm mùi gỗ lẫn mùi dầu rái", "một nhóm chừng dăm bảy chiếc thuyền vó vừa tắt đèn",... và sự xuất hiện của "Chiếc thuyền ngoài xa" thật sự "một chiếc thuyền lướt vó... đang chèo thẳng vào trước mặt tôi". Những chiếc thuyền xuất hiện nhiều lần như là linh hồn của tác phẩm, hiện lên rất chân thực dưới những dòng văn của tác giả Nguyễn Minh Châu.

Chiếc thuyền ngoài xa là một chiếc thuyền với: "Mũi thuyền in một nét mơ hồ lòe nhòe vào bầu trời sương mù trắng như sữa pha đôi chút màu hồng do ánh mặt trời chiếu vào. Vài bóng người lớn lẫn trẻ em ngồi im phăng phắc như tượng trên chiếc mui khum khum, đang hướng mặt vào bờ". Một hình ảnh đơn giản, như một bức tranh bằng mực tàu của một danh họa thời cổ, tất cả những hình ảnh đó cộng với cảnh mây trời, biển cả, hiện lên trước mặt một người nghệ sĩ. Và thật may mắn khi đã được thu lại vào ống kính người nghệ sĩ,nhiếp ảnh gia Phùng của chúng ta, tuyệt đẹp đến mức nó "được treo ở rất nhiều nơi, nhất là trong các gia đình sành nghệ thuật".

Chiếc thuyền ngoài xa là một tác phẩm nghệ thuật toàn diện, kiều diễm của biển và thuyền. Sự đơn sơ của cảm vật Việt Nam được người Việt Nam chúng ta vô cùng trân trọng khi thưởng thức bức ảnh đó, những người sành nghệ thuật sẽ có cảm giác như thế nào khi chiêm ngưỡng tất cả những màu sắc, đường nét, bố cục đó. Hẳn sẽ là những cảm giác "trở nên bối rối", "trái tim như có cái gì bóp thắt vào" và "khám phá cái chân lý của sự hoàn thiện, khám phá thấy cái khoảnh khắc trong ngần của tâm hồn"... như cảm giác mà "tôi" đã từng có.

Song, đó chỉ là những vỏ bọc bên ngoài. Vẻ đẹp huyền ảo, thơ mộng đó che đi những con người, những số phận, những cuộc sống đầy khó khăn, những con người đã và đang và sẽ còn phải bươn chải trên chiếc thuyền ngoài xa tuyệt đẹp đấy. Đó là một người vợ nhẫn nhịn, cam chịu những cơn thịnh nộ của người chồng vì gia đình có quá nhiều người và cần có một người đàn ông chèo chống con thuyền lúc phong ba bão táp. Một đứa con trai yêu mẹ đến nỗi nó sẵn sàng và có ý định giết người bố của mình... Đó là hiện thực của chiếc thuyền ngoài xa, một sự thật trần trụi mà chỉ Phùng biết. Chi tiết này làm đối lập với khung cảnh thơ mộng trước đó của con thuyền. Hai khung cảnh như hai thế giới, Chiếc thuyền mang vẻ đẹp hoàn mỹ của một bức ảnh, một chiếc thuyền mang khung cảnh hiện thực nghiệt ngã, ai biết đến cũng sẽ xót xa.

Nên có thể thấy, hình tượng "Chiếc thuyền ngoài xa" là một hình tượng ẩn dụ của nhà văn Nguyễn Minh Châu nơi đâu, cuộc sống không phải là nghệ thuật, chúng ta cần có một góc nhìn đủ gần nhưng cũng đủ rộng. Ẩn chứa một thông điệp sâu xa là nơi ẩn chứa nghệ thuật, nơi ẩn chứa cái đẹp có thể là bất cứ để chiêm ngưỡng vẻ đẹp của nghệ thuật ẩn chứa nơi cuộc sống thường ngày. Muốn tiếp cận cuộc sống ẩn sâu của một thân phận con người thì cần phải tiếp cận và đi vào cuộc đời họ, sống cùng cuộc đời đó.

Nhà văn Nam Cao từng nói "Nghệ thuật không phải là ánh trăng lừa dối, không cần ánh trăng lừa dối ... Nghệ thuật chỉ có thể là tiếng kêu đau khổ thoát ra từ những kiếp lầm than". Là người đi sau, Nguyễn Minh Châu đi theo quan niệm đó mà sử dụng nghệ thuật đời, nghệ thuật thực sự là "chiếc thuyền ngoài xa". Từ đó, nhà văn muốn người đọc lưu tâm đến góc nhìn của bản thân để cảm nhận cả vẻ đẹp lẫn sự gai góc, phức tạp của cuộc đời này.

Từng phát biểu "Sáng tác văn học là quá trình đi tìm hạt ngọc ẩn sâu bên trong tâm hồn con người". Nguyễn Minh Châu cùng "Chiếc thuyền ngoài xa" là sự bổ sung hết sức thuyết phục cho quan niệm này.

6. Hình ảnh chiếc thuyền trong tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa mẫu 5

Nguyễn Minh Châu (1930-2989) là một nhà văn chủ yếu viết về đề tài người lính trong những năm trước 1975. Tuy nhiên, sau những năm 1980, những cảm hứng đi vào đời tư, thế sự, những vấn đề về đạo đức và triết lý là dòng văn mà ông hướng tới. Chiếc thuyền ngoài xa là tác phẩm tiêu biểu cho sự thay đổi này của ông.

Bức tranh, bức ảnh về chiếc thuyền ngoài xa được Nguyễn mInh Châu vẽ lên trông kì vĩ, thơ mộng đẹp mê lòng người. Đặc biệt là khi được đặt trong con mắt của người nhiếp ảnh yêu cái đẹp tên Phùng. Đó là góc nhìn được tác giả sử dụng để viết lên tác phẩm này.

Hình ảnh chiếc thuyền hiện lên đơn giản mà đẹp toàn diện. Khoảnh khắc đó đã được Phùng bấm máy liên tục, sợ không thể thu hết cái đẹp đó vào trong ống kính của mình, một vẻ đẹp tuyệt đinh. Đó là một "bầu trời sương mù trắng như sữa pha đôi chút màu hồng cho ánh mặt trời chiếu vào", một "mũi thuyền in một nét mơ hồ lòe nhòe" với "vài bóng người lớn lẫn trẻ con im phăng phắc như tượng trên chiếc mui khum khum" và thuyền đang hướng thẳng vào trước ống kính của Phùng. Tuy nhiên hiện thực lại không phải nghệ thuật, không tươi đẹp như vậy.

Câu chuyện đằng sau cảnh đẹp đấy, trên con thuyền ấy là một người vợ chịu cảnh bị chồng đánh đập "ba ngày một trận nhẹ, năm ngày một trận nặng" mà vẫn nhận nhục không chịu bỏ chồng vì gia đình đó cần ông ta chèo chống lúc giông gió phong ba. Một đứa con trai yêu mẹ, thương mẹ, đau khi thấy mẹ bị đánh đến nỗi có ý định giết cả bố mình... Sự thật bên trong ấy sẽ không được ai biết đến, nghệ thuật vẫn là nghệ thuật, vẻ đẹp vẫn mãi trường tồn, những số phận, cuộc đời nằm trong bức ảnh ai sẽ hiểu cho họ. Nhưng tất cả đã được Nguyễn Minh Châu viết ra, đã được Phụng nhìn thấy.

Câu chuyện dù là một một những thấy được hai thế giới, một thế giới hoàn mỹ, nguy nga khiến mọi người đắm chìm trong vẻ đẹp nghệ thuật mà được chiêm ngưỡng và khen ngợi bởi những người sành nghệ thuật. Những bên trong đó lại có một thế giới khác nghiệt ngã, khó khăn đến mức đau thương. Đó là một bức ảnh tĩnh vật tuyệt đẹp nhưng lại là một cuộc sống đáng suy tư.

Với hình tượng chiếc thuyền ngoài xa, một chiếc thuyền xuất hiện hoàn mỹ nhưng ẩn chứa hiện thực khắc nghiệt. Tác giả đã cho ta thấy những triết lý về việc cần phải có một góc nhìn đa chiều về sự vật, hiện tượng, cuộc sống này.

7. Hình ảnh chiếc thuyền trong tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa mẫu 6

Tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu là một tác phẩm hằn sâu trong tiềm thức của nhiều thế hệ học sinh. Không chỉ vì cảnh thiên nhiên tươi đẹp mà còn là sự đối lập của những mảnh đời nằm trong vẻ đẹp đó. Truyện ngắn chiếc thuyền ngoài xa đã khắc họa thành công cuộc sống lênh đênh trên biển qua lăng kính nghệ thuật của chính mình. Và với hình tượng Chiếc thuyền ngoài xa sẽ được Nguyễn Minh Châu truyền tải những thông điệp gì?

Ở tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa, chiếc thuyền mang một ý nghĩa quan trọng, không giống như ánh trăng của Nam Cao, chiếc thuyền của Nguyễn MInh Châu đẹp rất đời và rất thực gắn liền với cuộc sống sinh hoạt làng chài, một công việc vất vả và nguy hiểm khi đối mặt với biển cả dữ dằn. Một chiếc thuyền xuất hiện trước mắt người nghệ sĩ nhiếp ảnh, đơn thuần nhưng kỳ vĩ. Con thuyền đơn côi, lẻ loi giữa biển trời mênh mông vô định. Cùng với khoảng cách, khoảng rộng Phùng tin rằng đây sẽ là một hình ảnh "đắt giá", mọi hình ảnh đã được anh nháy liên tục để không một hình ảnh tuyệt đẹp nào được sót lại. Một chiếc thuyền cập bến trong sương sớm, một vẻ đẹp giản dị mà chân lý nghệ thuật.

Nhưng từ con thuyền ấy, bước ra là những người khốn khổ, xấu xí, trái ngược hoàn toàn với vẻ đẹp mà chúng ta vừa được chiêm ngưỡng. Những cảnh tiếp theo đó là bạo hành gia đình từ người chồng đền người vợ và người con trai. Phùng sững sờ trước sự thật đằng sau những bức ảnh mà mình vừa coi là chân lý của nghệ thuật. "Văn học là nhân học" quả không sai trong tác phẩm này của Nguyễn Minh Châu, qua góc nhìn của Phùng, Nguyễn Minh Châu đã viết lên một khoảnh khắc hai số phận trái ngược nhau. Nghệ thuật không quá cao sang, nghệ thuật khởi hành từ những điều bình dị cần phải có góc nhìn đa chiều mới cảm nhận được, đó mới là nghệ thuật chân chính. Và cuộc sống cũng như vậy cũng cần phải có cái nhìn đủ sâu và đủ rộng mới có thể cảm nhận được cuộc đời này.

Chiếc thuyền ngoài xa là một hình ảnh "đắt giá" trong tác phẩm và là tác phẩm "đắt giá" trong văn học Việt Nam. Một góc nhìn mới về nghệ thuật và cuộc đời, sự mới lạ này được Nguyễn Minh Châu thể hiện qua chiếc thuyền, một nghệ thuật không lừa dối, rất thật. Cái nhà văn muốn thể hiện ở đây chính là cái nhìn đa chiều vào sự vật hiện tượng. Và ngay chính những hiện tượng hiện ra trước mắt cũng mang những nghịch lý khác để ta nhìn nhận sâu thêm.