Phân tích Tự tình 2 hay và chất

Phân tích bài thơ Tự tình 2 là tài liệu được đội ngũ giáo viên của VnDoc biên soạn chi tiết, cụ thể để các em học sinh lớp 11 hiểu, nắm rõ nội dung từng phần của bài và có bài làm mẫu để các em tham khảo, mở rộng vốn từ, các viết văn của mình

Bản quyền tài liệu thuộc về VnDoc.
Nghiêm cấm mọi hình thức sao chép nhằm mục đích thương mại.

Dàn ý phân tích Tự tình 2

1. Mở bài

Giới thiệu tác giả Hồ Xuân Hương và bài thơ Tự tình 2:

• Hồ Xuân Hương được mệnh danh là “Bà Chúa Thơ Nôm”,…
• Tự tình II nằm trong chùm thơ Tự tình gồm 3 bài của Hồ Xuân Hương.

2. Thân bài

a. 2 câu đầu

• Thời gian: đêm khuya, vắng vẻ, tĩnh lặng.
• Không gian: tiếng trống dồn canh, nữ thi sĩ lẻ loi, đơn chiếc một mình.
• Âm thanh: “văng vẳng”: lấy động tả tĩnh nhằm nhấn mạnh sự tĩnh lặng của đêm khuya.
• “Trơ”: từ tượng hình mạnh mẽ diễn tả nỗi cô đơn, lẻ bóng pha chút cay đắng của người phụ nữ lẻ loi trong chính tình cảm của mình với một trái tim khao khát yêu thương.

b. 2 câu tiếp

• “say lại tỉnh” trong nỗi buồn, nỗi cô đơn ấy người phụ nữ đã tìm đến chén rượu để giải sầu nhưng rượu không những không làm cho bà say mà còn khiến cho bà thêm tỉnh táo hơn, sự bất hạnh của cuộc đời lại hiện ra rõ nét hơn.
• “Vầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn”: Mượn hình ảnh ánh trăng để nói về chuyện tình cảm còn dang dở, chưa được trọn vẹn của mình.

→ Con người chơi vơi giữa một thế giới mênh mông hoang vắng - bất lực trước nỗi cô đơn trơ trọi của chính mình.

c. 2 câu tiếp

• Động từ mạnh “xiên ngang, đâm toạc”: mạnh mẽ pha chút ngang ngược, độc lập → khát vọng “nổi loạn”: phá tung đạp đổ tất cả những trói buộc đang đè nặng lên thân phận mình.
• “rêu từng đám, đá mấy hòn” ít ỏi nhỏ nhoi trên nền không gian rộng lớn mênh mông của chân mây mặt đất.

→ Nghệ thuật đảo ngữ diễn tả cá tính mạnh mẽ của tác giả trước số phận lẻ loi đơn chiếc của mình.

d. 2 câu cuối

“Ngán” tâm trạng chán chường.

• “xuân đi xuân lại lại”: sự tuần hoàn của tự nhiên nhưng trong bối cảnh cô đơn của tác giả, sự tuần hoàn, trôi chảy này dường như thêm trở nên vô nghĩa. “Xuân” cũng chính là tuổi trẻ của nữ thi sĩ đang trôi đi lững lờ, khao khát tình yêu nhưng không có được tình yêu.
• “Mảnh tình san sẻ tí con con”: mối tình duyên nhỏ bé của riêng mình nhưng phải san sẻ với người khác khiến cho mảnh tình ấy càng thêm nhỏ bé chẳng còn đáng bao nhiêu để sưởi ấm trái tim thi sĩ.

→ Nỗi bất hạnh, buồn sầu của thi sĩ đồng thời thể hiện niềm khát khao hạnh phúc trong tình yêu.

e. Khái quát chung

• Nội dung: thể hiện tâm trạng vừa đau buồn, vừa phẫn uất trước duyên phận, gắng gượng vươn lên nhưng vẫn rơi vào bi kịch của nữ thi sĩ.
• Nghệ thuật: đảo ngữ, sử dụng từ ngữ táo bạo,…

3. Kết bài

Khẳng định lại giá trị của tác phẩm.

Bài mẫu Phân tích bài thơ Tự tình 2

Trong nền văn học Việt Nam đã ghi dấu ấn của bao tác giả khác nhau. Một trong những thi sĩ để lại ấn tượng mạnh mẽ với chất văn thơ riêng biệt, mạnh mẽ và đầy cá tính không thể không nhắc đến “Bà Chúa Thơ Nôm” - Hồ Xuân Hương. Bà đã để lại nhiều tác phẩm nổi tiếng có sức ảnh hưởng mạnh mẽ với nền văn học. Một trong số đó chính là bài thơ “Tự tình II” nằm trong chùm thơ Tự tình.

Mở đầu bài thơ, tác giả mở ra trước mắt bạn đọc khung cảnh đêm khuya thanh vắng:

“Đêm khuya văng vẳng trống canh dồn
Trơ cái hồng nhan với nước non”

Đêm đã về khuya, không gian càng thêm vắng vẻ, tĩnh lặng. Văng vẳng ngoài xa là tiếng trống dồn canh lan tỏa trong không gian rộng lớn bị bao trùm bởi màn đêm đen tối u tịch. Trong sự tối tăm, tĩnh lặng đến đượm buồn ấy là hình ảnh nữ thi sĩ tài hoa còn thức ngồi “trơ” lại với cảnh vật cô đơn, lẻ bóng pha chút đắng cay của một con người có tài, có sắc nhưng chuyện tình cảm lại hẩm hiu, bạc bẽo với một trái tim khao khát tình yêu. Không thể chịu nổi sự cô đơn hiu quạnh ấy, bà đã tìm đến chén rượu để giải sầu:

“Chén rượu hương đưa say lại tỉnh,
Vầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn.”

Rượu không những không làm cho bà say mà còn khiến cho bà thêm tỉnh táo hơn, sự bất hạnh của cuộc đời lại hiện ra rõ nét hơn. Trong hoàn cảnh ấy, chỉ có vầng trăng “bóng xế khuyết chưa tròn” làm bạn cùng nữ thi sĩ, chứng kiến những đau khổ, bất hạnh của bà nhưng trăng ở cao quá không thể an ủi được nỗi lòng của một người con gái chịu nhiều tổn thương. Vầng trăng “chưa tròn” hay cũng chính là hoàn cảnh, chuyện tình cảm của bà vẫn còn dang dở, chưa được trọn vẹn, chưa được đến bến bờ gọi là hạnh phúc. Trước không gian bao la rộng lớn và những trằn trọc của chính cuộc sống đã làm cho nữ thi sĩ thêm trơi trọi, bất lực trước nỗi cô đơn của chính mình.

Trong sự cô đơn ấy, tác giả bộc lộ rõ nét những cá tính của mình:

“Xiên ngang mặt đất, rêu từng đám
Đâm toạc chân mây, đá mấy hòn”

Động từ “xiên ngang, đâm toạc” thể hiện sự mạnh mẽ pha chút ngang ngược, độc lập nói lên khát vọng muốn nổi loạn, phá tung, đạp đổ tất cả những trói buộc đang đè nặng lên thân phận mình của nữ thi sĩ. Vài đám rêu, mấy hòn đá ít ỏi nhỏ nhoi trên nền không gian rộng lớn mênh mông của chân mây mặt đất càng làm cho không gian trở nên đìu hiu hơn, thiếu sự sống tươi trẻ của con người. Nghệ thuật đảo ngữ đã giúp tác giả diễn tả cá tính thơ văn mạnh mẽ của mình. Chúng ta cũng đã từng bắt gặp cá tính ấy trong thơ của Bà Huyện Thanh Quan:

“Lom khom dưới núi, tiều vài chú
Lác đác bên sông, chợ mấy nhà”

Nghệ thuật đảo ngữ kết hợp với cách dùng từ độc đáo đã khắc họa thành công khung cảnh thiên nhiên hoang sơ, đìu hiu, vắng lặng.

Hai câu thơ cuối cùng diễn tả tâm trạng ngán ngẩm của bà:

“Ngán nỗi xuân đi xuân lại lại
Mảnh tình san sẻ tí con con”

Xuân đến, xuân đi rồi xuân lại đến là sự tuần hoàn của tự nhiên nhưng trong bối cảnh cô đơn của tác giả, sự tuần hoàn, trôi chảy này dường như thêm trở nên vô nghĩa khiến cho bà ngán ngẩm, chán chường. “Xuân” không chỉ la mùa tươi đẹp, xanh mát trong năm mà nó cũng chính là tuổi trẻ của nữ thi sĩ đang trôi đi lững lờ với những khao khát mãnh liệt trong tình yêu nhưng không có được tình yêu, không được tình yêu đáp trả. Mối tình duyên nhỏ bé của riêng bà nhưng phải san sẻ với người khác khiến cho mảnh tình ấy càng thêm nhỏ bé chẳng còn đáng bao nhiêu để sưởi ấm trái tim. Hai câu thơ là những lời nói diễn tả hiện thực đầy cay đắng, chua chát đồng thời thể hiện niềm khát khao hạnh phúc trong tình yêu của Hồ Xuân Hương.

Bài thơ đã thể hiện tân trạng đau buồn, vừa phẫn uất trước duyên phận hẩm hiu và những nỗ lực vươn lên, khao khát có được hạnh phúc nhưng vẫn rơi vào bi kịch của nữ thi sĩ. Không những vậy, bài thơ còn thể hiện tài năng hơn người của nữ thi sĩ trong việc xây dựng nghệ thuật độc đáo (đảo ngữ, sử dụng những động từ, tính từ mạnh…).

Nhiều năm tháng qua đi nhưng chất riêng trong thơ của Hồ Xuân Hương vẫn là những dấu ấn riêng biệt không thể nhầm lẫn và để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng nhiều thế hệ bạn đọc. Bài thơ không chỉ thể hiện cá tính của bà mà còn góp một phần quan trọng vào việc làm phong phú kho tàng thơ văn của dân tộc.

-----------------------------------

Mời các bạn tham khảo thêm các bài viết dưới đây của chúng tôi:

• 110 đề đọc hiểu Ngữ văn 11 có đáp án
• 20 đề và bài văn mẫu nghị luận xã hội 200 chữ
• Phân tích tác phẩm lớp 11

Trên đây VnDoc đã giới thiệu tới các em Phân tích Tự tình 2 hay và chất. Chắc hẳn qua bài viết bạn đọc đã nắm được những ý chính cũng như trau dồi được nội dung kiến thức của bài viết rồi đúng không ạ? Hi vọng qua bài viết này bạn đọc có thêm tài liệu để học tập nhé. Để có kết quả cao hơn trong học tập, VnDoc xin giới thiệu tới các em học sinh tài liệu Địa lý lớp 11, Trắc nghiệm Tiếng Anh 11, Giải bài tập Toán 11, Trắc nghiệm Vật lý 11 mà VnDoc tổng hợp và đăng tải.

Chúc các em học tập tốt.