Soạn bài Tự do

Soạn bài lớp 12: Tự do là tài liệu tham khảo hay được VnDoc.com sưu tầm và đăng tải, giúp các bạn đọc - hiểu tác phẩm, thấy được cảm hứng "tự do" đã tuôn chảy ào ạt, nồng nhiệt và thiết tha trong tác phẩm xuyên suốt 21 khổ thơ để kết thúc bằng hai chữ TỰ DO ở cuối bài thơ. Mời các bạn cùng tham khảo.

• Soạn bài lớp 12: Đàn ghi ta của Lorca
• Soạn bài lớp 12: Bác ơi
• Soạn bài lớp 12: Luyện tập vận dụng kết hợp các thao tác lập luận

1. Soạn bài Tự do của Ê-luy-a mẫu 1

1.1. Tìm hiểu tác giả – tác phẩm

1. Tác giả.

• Ê-luy-a (1895 – 1952) là nhà thơ lớn của nước Pháp, là nhà thơ có vị trí đặc biệt trong dòng thơ kháng chiến chống phát xít Đức.
• Ông từng tham gia trào lưu siêu thực, trong chiến tranh thế giới thứ 2 ông đã thoát ly chủ nghĩa siêu thực, cùng nhân dân Pháp kháng chiến.
• Thơ ông mang đạm chất trữ tình chính trị, hơi thở của thời đại.

2. Tác phẩm.

• Bài thơ "Tự do" được viết vào mùa hè năm 1941, thời kì nước Pháp đang bị phát xít đức chiếm đóng.
• Bài thơ được in trong tập "Thơ ca và chân lý, 1942". Nguyên văn bài thơ không có vần, không có dấu chấm câu.
• Đây là tứ thơ bao trùm: khát vọng tự do.

1.2. Tìm hiểu tác phẩm.

1. Khát vọng tự do.

• Liên tưởng rất ngẫu hứng của Ê-luy-a không bị bó buộc, Tự Do được viết mọi lúc mọi nơi với các sự vật hữu hình lẫn trừu tượng.
• Viết tên em – Tự Do lên những vật cụ thể, hữu hình như: trên bàn, trên cát, trên tuyết, trên trang vở, trên vương miện của vua, trên áo các vua quan...). Qua sự ngẫu hứng đến lạ thường ta thấy được tâm hồn Ê-luy-a rất khao khát tự do, thả hồn vào mây vào gió, vào từng vật tuy nhỏ nhưng lại minh chứng được khát vọng to lớn biết nhường nào. Cách dùng câu không có vần, nhịp điệu, không có dấu chấm ngắt nghỉ cũng đồng thể hiện tư tưởng phóng khoáng, tự do tự tại để cho tâm hồn được vươn tới một bầu trời tự do.
• Ê-luy-a không chỉ ghi Tự Do lên những sự vật hữu hình mà còn lên cả những cái trừu tượng, vô hình như: viết lên tuổi thơ ấu,vào những ngày bánh mì trắng, trên ao mặt trời ẩm mốc, viết trên hồ vầng trăng lung linh...
• Tất cả những hình ảnh thơ thật giản dị lấy từ hiện thực cuộc sống chứ không phải đâu xa vời để nói lên nỗi niềm, tiếng lòng, khát vọng của mình, khát vọng thiêng liêng của Tự Do. Từ đó ngôn từ còn được mở rộng ra với nhiều nghĩa khác nhau thể hiện tình yêu, khát vọng đến cháy bỏng của nhà thơ. Hóa thân vào mọi nơi mọi chỗ từng góc gắn liền với cuộc sống.
• Tự Do đã được nhân hóa lên thành "em" trong ngôi thứ nhất, càng nhấn mạnh Tự Do ấy to lớn như thế nào đối với trái tim khao khát của Ê-luy-a
• Những vần thơ bay bổng tự do ấy đã cho thấy cảm xúc luôn hướng về Tự Do rất tha thiết, đó cũng chính là quyết tâm hành động hướng tới tự do, giành và bảo vệ Tự Do. Tác giả sẵn sàng làm lại cuộc đời để hưởng và gắn bó với tự do.
• Điệp khúc "trên...tôi viết tên em" càng tô đậm them khát vọng tự do tha thiết hơn nữa của ông.
• Sống trong hoàn cảnh đất nước bị phát xít Đức đóng chiếm, nỗi đau của ông cũng như là nỗi đau chung của dân tộc, khát vọng của ông cũng chính là khát vọng chung của toàn dân tộc, ước mơ về một cuộc sống tự do, yên bình. Ê-luy-a đã dùng ngòi bút của mình để nói thay lời của toàn nhân dân nước Pháp, là người đại diện đứng lên mở đường để đưa khát vọng ấy thành hiện thực.

2. Đặc sắc nghệ thuật.

• Giới từ "trên" được lặp đi lặp lại nhiều lần trong bài thơ nhằm chỉ địa điểm, không gian (tôi viết tự do ở đâu, vào đâu). Chỉ thời gian (tôi viết tự do khi nào). Ở đây người đọc có thể hiểu theo nhiều nghĩa tùy theo từng câu từng ý thơ.
• Hình ảnh thơ giản dị, lối thơ không dùng dấu chấm dấu phẩy tạo nên được cảm xúc luôn tuôn chảy, ào ạt không ngưng lúc nào, nó như một mạch thống nhất với cảm xúc không bị ngắt ngoãng gãy đoãn chỗ nào.
• Lối điệp từ, điệp cấu trúc theo hình thức xoáy tròn đã tạo được điểm nhấn cho cảm xúc về Tự Do của Ê-luy-a.

1.3. Kết luận

• Chủ đề: nói lên được khát vọng tự do và đồng thời cũng là lời kêu gọi hành động vì tự do của tác giả, kêu gọi nhân dân nước Phấp đồng lòng vì một lí tưởng chung.
• Không thể cam chịu sống như một kẻ nô lệ, một kiếp sống lầm than cơ cực dưới bóng của phát xít Đức. Bài thơ được xem là thánh ca của thơ kháng chiến Pháp.

2. Soạn bài Tự do mẫu 2

2.1. Câu 1- Trang 173 SGK

Đọc kĩ bài Tự do để hiểu chủ đề tác phẩm. Tìm hiểu cách liệt kê các hình ảnh trong bài thơ (chú ý tính chất hình ảnh thị giác).

Trả lời:

* Chủ đề của tác phẩm: Là khúc ca ca ngợi tự do và bày tỏ khát vọng, sự say mê của tác giả cùng hàng triệu con người đối với tự do.

* Cách liệt kê hình ảnh, lặp ngữ, tạo ra một kết cấu trùng điệp phù hợp với điệp khúc ca ngợi tự do.

- Tự do - từ một đối tượng trừu tượng nhưng trong bài thơ đã được nhân hoá thành một nhân vật có linh hồn thực sự.

2.2. Câu 2- Trang 173 SGK

Tìm hiểu câu kết “Tôi viết tên em" của mỗi khổ thơ, cách lặp từ theo kiểu “xoáy tròn" (Trên...trên...) và nhạc điệu bài thơ. Phân tích cách sử dụng đại từ “em".

Trả lời:

* Nghệ thuật tạo câu trùng điệp: "Tôi viết tên em"

- Tạo nhạc điệu cho bài thơ. Người đọc liên tưởng tới những nốt nhấn của một bản giao hưởng. Nó dội vào lòng người nghe, nó khắc sâu vào tâm trí, đồng thời sự lặp lại tạo ra điệp khúc.

- Sự lặp lại nhiều lần gợi một niềm tin vững chắc, một sự khẳng định chắc chắn, vững bền không thể đổi thay.

- Những lời tự nhủ, những lời khắc cốt ghi tâm ấy cũng chính là cách để nhà thơ thể hiện sự tôn thờ, đề cao tự do.

=> Đó là khát khao mãnh liệt của tác giả để vươn tới tự do.

* Cách lặp từ theo kiểu xoáy tròn “Trên ... trên..." có tác dụng:

+ Tạo nhạc điệu, điểm nhấn cho bài thơ

+ Là cách thức tối ưu để tác giả bày tỏ tình yêu của mình với tự do

2.3. Câu 3- Trang 173 SGK

So sánh ý nghĩa của từ “trên" được sử dụng nhiều lần trong bài để chỉ không gian và thời gian.

Trả lời:

- Giới từ “Trên" báo hiệu trạng ngữ chỉ địa điểm:

+ Địa điểm cụ thể, hữu hình: trang vở, bàn học, đất cát, tuyết, mũ áo vua quan...

+ Địa điểm trừu tượng: thời thơ ấu, điều huyền diệu đêm đêm, các mùa, những mảnh trời trong xanh, những khoảnh khắc hừng đông...

- Tự do không chỉ được gắn với những vật cụ thể đang hiện hữu mà còn hiện diện trong không gian “tôi" chiếm lĩnh ngự trị. Nó hiện diện trong giấc mơ, trong trí tưởng tượng, trong hồi ức và trong tất cả những gì không thể cảm nhận bằng trực giác thông thường.

- Giới từ “trên" chỉ thời gian (trên = khi, lúc). Trường phái siêu thực không phân biệt ranh giới rõ rệt giữa không gian, thời gian.

2.4. Câu 4- Trang 173 SGK

Trong câu thơ “Tôi viết tên em" được lặp đi lặp lại, "tôi" có thể là tác giả và cũng có thể là những độc giả của bài thơ, "viết" có thể hiểu là "ghi, chép", có thể hiểu là "hành động". Từ đó hãy suy luận để chỉ ra tính chất thánh ca của bài thơ này trong cuộc kháng chiến chống phát xít Đức.

Trả lời:

“Tôi viết tên em" khi đang tuổi ấu thơ, ban đêm, ban ngày, lúc hửng đông, lúc đêm tối, khi ở ngoài đại dương mênh mông hay trên núi cao hiểm trở, lúc bão giông hay khi bình yên...

Dù ở nét nghĩa nào thì “tôi" đều biểu hiện sự tự do cháy bỏng, mãnh liệt. “Tôi" đã bị thu phục hoàn toàn bởi “em". “Em" (tự do) đã ngự trị “tôi" chiếm trọn không gian của “tôi", chiếm hết thời gian của “tôi" và suy nghĩ hành động của “tôi" luôn hướng về “em".

Với cấu trúc và suy luận như vậy, bài thơ giống như lời của một bản trường ca, một khúc hát dài ca ngợi và kêu gọi tự do.

Đặt trong hoàn cảnh nước Pháp bị phát xít Đức xâm lược, nhân dân bị mất tự do, tác phẩm trở thành bài "thánh ca" kêu gọi nhân dân Pháp đấu tranh vì tự do, giải phóng đất nước.

Trên đây VnDoc.com đã giới thiệu tới bạn đọc tài liệu: Soạn bài Tự do. Để có kết quả cao hơn trong học tập, VnDoc xin giới thiệu tới các bạn học sinh tài liệu Đề thi học kì 1 lớp 12, Soạn văn 12, Soạn bài lớp 12, Học tốt Ngữ văn 12, Tài liệu học tập lớp 12 mà VnDoc tổng hợp và đăng tải.