Soạn bài Viên tướng trẻ và con ngựa trắng
Soạn Văn 8 bài Viên tướng trẻ và con ngựa trắng
Soạn Văn 8 bài Viên tướng trẻ và con ngựa trắng được VnDoc tổng hợp và đăng tải bao gồm đáp án chi tiết cho các câu hỏi trong SGK Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo tập 2, giúp các em học sinh biết cách trả lời các câu hỏi trong bài, từ đó học tốt Ngữ văn 8.
Chuẩn bị đọc (trang 78, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Trong Đại Nam quốc sử diễn ca có hai câu lục bát ca ngợi một nhân vật lịch sử thời nhà Trần:
… tuổi trẻ chỉ cao
Cờ đề sáu chữ quyết vào lập công.
Em biết nhân vật ấy là ai, có công trạng gì mà được tôn vinh như vậy hay không? Hãy chia sẻ với các bạn trong lớp.
Trả lời
- Nhân vật đó là Trần Quốc Toản.
- Trần Quốc Toản (1267- 1285) thuộc dòng dõi vua Trần. Cha mất sớm, ông ở với mẹ và được chú là Chiêu Thành Vương dạy dỗ chu đáo. Ngay từ nhỏ, ông đã bộc lộ năng khiếu võ nghệ và lòng quả cảm hơn người, rất ham đọc sách quân sự và có chí lớn. Ông được phong tước Hoài Văn Hầu khi mới 15 tuổi.
- Năm 1282, vua Trần Nhân Tông tổ chức Hội nghị quân sự cấp cao gồm các Vương hầu và tướng lĩnh tại bến Bình Than để bàn kế sách chống giặc Mông - Nguyên. Vì còn ít tuổi nên Trần Quốc Toản không được tham dự Trần Quốc Toản vì hổ thẹn, uất ức đã bóp nát quả cam trong tay lúc nào không biết. Không nản lòng, ông đã tập hợp những người thân thuộc và trai tráng trong vùng thành đạo quân hơn 1000 người tự sắm sửa vũ khí, chiến thuyền và cùng nhau ngày đêm luyện võ, tập trận chờ thời cơ đánh giặc. Đội quân trẻ tuổi của Trần Quốc Toản giương cao lá cờ thêu sáu chữ vàng “Phá cường địch, báo hoàng ân” (phá giặc mạnh, đền ơn vua).
Trải nghiệm cùng văn bản
1. Hình dung: Em hình dung thế nào về đoàn quân của Hoài Văn?
- Là đoàn quân hùng mạnh, chiến đấu vì chính nghĩa nên được bà con vô cùng quý mến.
2. Tóm tắt: Theo dõi và tóm tắt trận đánh của liên quân Hoài Văn – Thế Lộc.
-Tóm tắt trận đánh của liên quân Hoài Văn – Thế Lộc: Đây là trận đánh cho thấy tài trí hơn người của Trần Quốc Toản, tính cách cương trực, mạnh mẽ, thẳng thắn đã kết nghĩa thêm được người tài là Thế Lộc. Dù tương quan lực lượng giữa ta và địch khá lớn nhưng nhờ sự chỉ huy, kế sách tài tình mà bọn giặc đã bị mắc mưu, dẫn đến thất bại thảm hại.
3. Theo dõi: Từ Chương XI đến chương XII-XIII, tuyến truyện có gì thay đổi?
-Từ chương XI đến chương XII -XIII, tuyến truyện thay đổi sang gia đoạn truyện mới, kết thúc trận đánh của Thế Lộc và Hoài Văn tuyến truyện chuyển sang câu chuyện của Chiêu Vương Thành đi đánh đuổi Chiêu Quốc Vương Trần Ích Tắc kẻ đầu hàng quân Nguyên.
4. Dự đoán: Đội quân nào sẽ tiếp viện cho Chiêu Thành Vương?
-Đội quân sẽ tiếp viện cho Chiêu Thành Vương là đội quân của Hoài Văn Hầu.
5. Suy luận: Em hiểu thêm điều gì về nhân vật Hoài Văn qua câu nói này?
-Là người tuổi trẻ tài cao, tuổi trẻ nhưng dũng cảm, mưu trí, khiến cho những người dù dặn dày sương gió cũng phải bất ngờ.
Suy ngẫm và phản hồi
Câu 1 (trang 84, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Tóm tắt các sự kiện trong văn bản trên và cho biết các sự kiện được kể theo mấy tuyến. Đó là những tuyến nào?
Trả lời
Các sự kiện trong văn bản được kể theo hai tuyến | |
Tuyến 1 | - Hoài Văn Hầu thấy phấn khích khi nhìn thấy quân giặc đang lọt thỏm vào thế trận của mình. - Quân giặc tiến vào giữa cánh đồng, hàng nghìn mũi tên phóng xuống đám giặc khiến chúng tranh nhau chạy, phần lớn thương vong, những tên may mắn sống sót cũng bị các chiến sĩ đuổi đến vung con dao to chém giết. |
Tuyến 2 | Chiêu Vương Thành bị quân giặc bao vây khó đường chạy thoát trên đường đi đuổi Trần Ích Tắc - kẻ đã đầu hàng giặc Nguyên nhưng được Hoài Văn đã tới cứu. |
* Tuyến Hoài Văn Hầu – Thế Lộc:
– Hoài Văn Hầu chiêu mộ binh sĩ, dựng cờ “Phá cường địch báo hoàng ân”, cùng 600 chàng trai trẻ tìm giặc Nguyên mà đánh.
– Hai đội quân của Hoài Văn Hầu và Thế Lộc gặp nhau ở vùng rừng núi hiểm trở. – Hai đội quân kết hợp với nhau, áp dụng những kế sách đánh quân Nguyên và lập nên một số chiến công oanh liệt.
* Tuyến Chiêu Thành Vương:
– Chiêu Thành Vương và cuộc truy bắt Trần Ích Tắc.
– Chiều Thành Vương lâm trận bị trọng thương, lâm vào tình thể phải liều thân, cảm tử.
– Toán quân lạ tiếp ứng.
– Hai chú cháu nhận ra nhau; Chiêu Thành Vương được chữa lành vết thương; Hoài Văn Hầu chia tay Thế Lộc, hội quân với các cánh quân của triều đình chuẩn bị cho trận đánh lớn.
Tuyến 1:
Sáu trăm hào kiệt chia nhau bố trí trên các ngọn núi chung quanh cánh đồng Ma Lục. Giữa trưa Hoài Văn nhìn thấy quân giặc đang lọt thỏm vào thế trận của mình. Những bao tên lắc lư trên vai, tu tủa nhưunxg mũi tên bịt sắt Chúng tiến lên đầu ngựa húc vào mông ngựa trước, Hoài Văn nín thở nhìn quân giặc, chàng cố lấy lại bình tĩnh.
Quân giặc tiến vào giữa cánh đồng và ngồim in trên lưng ngựa, Hoài Văn và Thế Lộc đều nắm chặt đốc gươm, cán giáo. Quân giặc rụt rè, tiến đến hàng nghìn mũi tên phóng xuống thẳng đám quân giặc. Quân giặc tranh nhau chạy, ngựa xô vào nhau ngã lổng chổng , nhiều tên giặc ngã sõng soài. Toán gaiwjc chạy đầu tiên ngã chúi dưới một trận mưa tên dữ đội, những người sống xót chạy lộn, va ập vào đám quân chạy hộc tốc. Bấy giờ quân giặc chỉ nghe thấy tiếc núi lở, các chiến sĩ trèo nhanh như vượn đã tới trước mặt quân giặc vung con dao to chém giết giặc như chặt chuối. Giặc không phân biệt trời đất, ngày đêm.
Viên tướng giặc dẫn một cánh quân liều chết đánh và chạy khỏi cánh đồng Ma Lục. Chúng cắm đầu chạy ra khỏi cánh đồng không dám ngoảnh đầu lại cùng tiếng chiêng tiếng trống vang lừng của quân ta chiến tahwnsg ăn mừng.
Hoài Văn chỉ tay vào mặt viên tướng: Bại trận, đến nước này, chúng bay còn muốn chống lại uy trời đó sao? Hãy bỏ giáo quyd hàng, thì còn được toàn tính mạng.
Tên tướng hốt hoảng từ yên ngựa nhảy xuống quỳ trước con ngựa bạch của Hoài Văn Hầu và lá cờ thêu sáu chữ đã nhòe trong bóng tối nhưng vẫn reo phần phật.
Tuyến 2
Chiêu Vương Thành được lệnh đi đuổi Chiêu Quốc Vương Trần Ích Tắc kẻ đã đầu hàng giặc Nguyên. Trong quá trình đánh đuổi giặc Chiêu Vương Thành đã bị quân giặc bao vây khó đường thoát chạy nhưng lúc đó bất ngờ đội quân của Hoài Văn đã tới ứng cứu và giết hết quân giặc giải vòng vây cho Chiêu Vương Thành.
Câu 2 (trang 84, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Xác định nội dung bao quát của văn bản và cho biết những dấu hiệu nào giúp em nhận biết văn bản trên thuộc thể loại truyện lịch sử.
Trả lời
Nội dung bao quát của văn bản là: Câu chuyện về anh hùng của đất nước Hoài Văn Hầu chính trực và căm ghét những người phản quốc đầu hàng theo giặc, tài giỏi, thông minh.
Những dấu hiệu giúp em nhận biết văn bản trên thuộc thể loại truyện lịch sử là vì trong truyện có dấu mốc thời gian và các sự kiện trong quá khứ về các trận đánh.
- Nội dung bao quát: Câu chuyện về anh hùng của đất nước Hoài Văn Hầu tài giỏi, chính trực và căm ghét những người phản quốc.
- Những dấu hiệu: truyện có dấu mốc thời gian và các sự kiện trong quá khứ về các trận đánh.
Nội dung bao quát của văn bản nói về vị tướng trẻ Hoài Văn Hầu một vị anh hùng anh dũng hiên ngang chiến đấu với quân giặc bảo vệ đất nước trước quân giặc. Đồng thời Hoài Văn Hầu là một người anh hùng chính chực căm ghét những người phản quốc đầu hàng theo giặc đều sẽ bị chém đầu. Nên khi thấu Chiêu Vương Thành đánh đuổi quân giặc phản nước theo giặc không suy nghĩ nhiều về lợi ích hay mệnh lệnh được giao sẵn sàng ứng cứu những trận chiến vì đất nước vì nhân dân.
Em nhận biết được đây là thể loại truyện lịch sử vì có dấu mốc thời gian và các sự kiện trong quá khứ về các trận đánh.
Câu 3 (trang 84, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Nêu những nét tính cách nổi bật của nhân vật Hoài Văn Hầu.
Trả lời
Mưu trí, can trường, hiên ngang, yêu nước, căm ghét quân giặc, sẵn sàng hy sinh bản thân để bảo vệ đất nước.
Một số nét tính cách của nhân vật Hoài Văn Hầu.
- Tuổi nhỏ chí lớn, dũng mãnh, tự tin...
- Giàu lòng yêu nước, căm thù quân xâm lược, khát khao lập chiến công “phá cường
địch báo hoàng ân”.
- Biết cách phối hợp với Thế Lộc để phát huy mưu lược, trí dũng của đôi bên.
- Sống có tình nghĩa, biết ứng xử theo phép tắc của triều đình.
Can đảm, dũng cảm, hiên ngang, quyết đoán yêu nước đặc biệt căm ghét quân giặc, sẵn sàng chiến đấu chống lại giặc ngoại xâm và quân phản nước.
Câu 4 (trang 84, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Theo em, sự xuất hiện của các nhân vật như Thế Lộc, Chiêu Thành Vương có tác dụng gì trong việc thể hiện tính cách của nhân vật Hoài Văn Hầu?
Trả lời
Giúp làm rõ, làm nổi bật những nét đẹp về tính cách và con người của Hoài Văn Hầu.
Sự xuất hiện của nhân vật Thế Lộc làm nổi bật nét tính cách: biết cách phối hợp với đồng đội để phát huy mưu lược, trí dũng của đôi bên, sự xuất hiện của Chiêu Thành Vương làm nổi bật nét tính cách sống có tình nghĩa, biết ứng xử theo phép tắc của triều đình ở Hoài Văn Hầu. Sự xuất hiện của cả hai nhân vật đó cũng góp phần cho thấy Hoài Văn Hầu là người tuổi nhỏ chí lớn, tài cao, dũng mãnh, tự tin; giàu lòng yêu nước, căm thù quân xâm lược, khát khao lập chiến công “phá cường địch báo hoàng ân” ...
Theo em, sự xuất hiện của các nhân vật như Thế Lộc, Chiêu Thành Vương có tác dụng thể hiện tính cách, con người của nhân vật Hoài Văn Hầu, chúng ta có thể thấy được nhiều mặt tính cách một cách toàn vẹn và chú ý hơn, ngoài ra chúng ta còn thấy được tính cách và lòng yêu nước đặc biệt của Hoài Văn Hầu
Câu 5 (trang 85, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Sự lặp lại của hình ảnh lá cờ thêu sáu chữ vàng, con ngựa trắng và đoàn quân gồm toàn những chàng trai trẻ có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện chủ đề của văn bản?
Trả lời
Sự lặp lại của hình ảnh lá cờ thêu sáu chữ vàng, con ngựa trắng và đoàn quân gồm toàn những chàng trai trẻ giúp cho việc thể hiện chủ đề của văn bản được rõ ràng và chân thực hơn. Hình ảnh những chàng trai trẻ cùng hình ảnh lá cờ thêu sáu chữ vàng, con ngựa trắng đã biểu thị thắng lợi của chúng ta. Nét đặc trưng để nhắc nhớ.
Tác dụng: giúp cho việc thể hiện chủ đề của văn bản được rõ ràng và chân thực hơn, biểu thị thắng lợi của chúng ta - nét đặc trưng để nhắc nhớ
Sự lặp lại của hình ảnh lá cờ thêu sáu chữ vàng, con ngựa trắng và đoàn quân gồm toàn những chàng trai trẻ có tác dụng thể hiện chủ đề của văn bản bởi hình ảnh người tướng trẻ cùng đoàn quân anh dung tràn đầy nhựa sống cùng với con ngựa, lá cờ luôn kề bên mỗi lần phất cao ngọn cờ, tiếng ngựa hí là một lần đoàn quân trẻ giành được thắng lợi.
Câu 6 (trang 85, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Nhận xét về nghệ thuật viết truyện lịch sử của tác giả (lưu ý cách sử dụng ngôi kể; cách quan sát, miêu tả nhân vật, tái hiện bối cảnh lịch sử; cách dùng lời người kể chuyện, lời của nhân vật;…)
Trả lời
Nghệ thuật viết truyện lịch sử của tác giả:
+ Sử dụng ngôi kể thứ 3 để kể câu chuyện một cách chân thật và bao quát nhất.
+ Cách quan sát và miêu tả sự vật, sự việc tinh tế, chân thật.
+ Tái hiện bối cảnh lịch sử chân thật cùng ngôn từ ngắn gọn, súc tích.
+ Giọng điệu lời văn đầy khí thế và tự hào, đã giúp cho những truyền thống hào hùng của dân tộc được lưu giữ muôn đời.
- Sử dụng ngôi kể thứ 3 chân thật và bao quát
- Cách quan sát và miêu tả tinh tế, chân thật.
- Tái hiện bối cảnh lịch sử chân thật cùng ngôn từ ngắn gọn, súc tích.
- Giọng điệu lời văn đầy khí thế và tự hào.
Ngôi kể sử dụng ngôi kể thứ 3 để kể câu chuyện chân thật, mang đến nhiều góc nhìn toàn diện về nhân vật.
Cách quan sát và miêu tả: tinh tế, kĩ lưỡng tái hiện nhân vật toàn cảnh trận đấu và nhân vật diễn ra trong trận chiến.
Tái hiện bối cảnh lịch chân thật cùng ngôn từ sắc lạnh, quả quyết, ngắn ngọn, súc tính
Ta có thể thấy được qua ngòi bút tinh tế, tác giả khéo léo tái hiện nhân vật và trận đấu toàn vẹn đầy khí thế, khơi ngợi một truyền thống hào hùng đánh và giữa nước của dân tộc ta
Câu 7 (trang 85, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Theo em, hình tượng nhân vật Hoài Văn Hầu mà nhà văn Nguyễn Huy Tưởng xây dựng trong văn bản trên có những điểm tương đồng và khác biệt nào so với hình tượng Hoài Văn trong Đại Nam quốc sử diễn ca?
Trả lời
Theo em, hình tượng nhân vật Hoài Văn Hầu mà nhà văn Nguyễn Huy Tưởng xây dựng trong văn bản trên có những điểm tương đồng và khác biệt với hình tượng Hoài Văn trong Đại Nam quốc sử diễn ca:
- Điểm tương đồng:
Hoài Văn Hầu trong hai tác phẩm đều là người có tính cách quả quyết, gan dạ yêu nước, có ý chí đánh giặc và căm ghét kẻ thù xâm lược.
- Điểm khác biệt:
Hai tác phẩm đều thể hiện hình ảnh anh hùng nhưng ở hai tác phẩm lại có hai mặt khác nhau của việc xây dựng nhân vật. Một bên là nhân vật xây dựng trên câu chuyện thực, một bên là tác giả thêm yếu tố văn học, thẩm mĩ để làm mới nhân vật, khiến cho nhân vật trở nên lí tưởng hóa.
Hình tượng nhân vật Hoài Văn Hầu mà nhà văn Nguyễn Huy Tưởng | Hình tượng Hoài Văn trong Đại Nam quốc sử diễn ca | |
Điểm giống | đều là người có tính cách quả quyết, gan dạ yêu nước, có ý chí đánh giặc và căm ghét kẻ thù xâm lược. | |
Điểm khác | thêm yếu tố văn học, thẩm mĩ để làm mới nhân vật, khiến cho nhân vật trở nên lí tưởng hóa | nhân vật xây dựng trên câu chuyện thực |
Theo em, hình tượng nhân vật Hoài Văn Hầu mà nhà văn Nguyễn Huy Tưởng xây dựng trong văn bản trên với hình tượng Hoài Văn trong Đại Nam quốc sử diễn ca là hình ảnh quả quyết, gan dạ yêu nước được thể hiện rõ ràng chân thật thông qua các chi tiết để lột tả con người cũng như ý chí đánh giặc và miêu tả trận chiến, mưu lược của của Hoài Văn Hầu nhưng trong Đại Nam quốc sử diễn ca hình ảnh anh hùng hiện lên hào hùng tuy nhiên không được toàn vẹn và đanh thép thông qua lời thoại để thấy được cốt canh cũng như tính cách thông qua lời nói một phần.
Hai tác phẩm đều thể hiện toàn vẹn anh hùng nhưng ở hai mặt khác nhau để vẽ lên hình ảnh của anh hùng lịch sử
