Tổng quan về thị trường tiền tệ

Tổng quan về thị trường tiền tệ được chúng tôi sưu tầm và giới thiệu nhằm giúp các bạn sinh viên tham khảo môn Thị trường tài chính để tiến hành học tập và chuẩn bị kết thúc môn học một cách hiệu quả.

Lưu ý: Nếu bạn muốn Tải bài viết này về máy tính hoặc điện thoại, vui lòng kéo xuống cuối bài viết.

1. Khái niệm về thị trường tiền tệ

Thị trường tiền tệ là một bộ phận của thị trường tài chính, nhưng ra đời sớm hơn so với thị trường hối đoái và thị trường chứng khoán. Hoạt động của thị trường tiền tệ có phạm vi và mức độ cao hơn hẳn thị trường hối đoái và thị trường chứng khoán.

Theo nghĩa rộng thì thị trường tiền tệ là thị trường giao dịch về tiền tệ, thị trường giao dịch mua bán các chứng từ có giá ngắn hạn có thời hạn dưới một năm và là nơi đáp ứng nhu cầu vốn ngắn hạn cho nền kinh tế.

Thị trường tiền tệ là nơi giao dịch các khoản vốn ngắn hạn giữa các chủ thể trong nền kinh tế để thỏa mãn các nhu cầu khác nhau của các chủ thể đó.

Thị trường tiền tệ là một bộ phận không thể chia cắt của thị trường tài chính, và được coi là thị trường vốn ngắn hạn của nền kinh tế.

Theo nghĩa hẹp, thị trường tiền tệ là thị trường phát hành, giao dịch, mua bán các chứng từ có giá ngắn hạn để thỏa mãn các nhu cầu của nền kinh tế xã hội.

2. Các chủ thể tham gia thị trường tiền tệ

* Ngân hàng trung ương

NHTW tham gia thị trường tiền tệ khi cần huy động một khối lượng vốn ngắn hạn để đáp ứng một nhu cầu cần thiết nào đó. Trong trường hợp đó, Kho bạc sẽ phát hành Tín phiếu kho bạc cho các chủ thể trong nền kinh tế, chủ yếu là các định chế tài chính thông qua hệ thống đấu thầu.

* Các NHTM và tổ chức tài chính

Các NHTM và tổ chức tài chính là chủ thể chủ yếu và thường xuyên của thị trường tiền tệ. Sự có mặt của các NHTM trong các giao dịch tiền tệ của nền kinh tế cho thấy vị trí quan trọng của NHTM trên thị trường tiền tệ. Là tổ chức tài chính trung gian, các NHTM và tổ chức tài chính vừa thu nhận luồng tiền vào từ nền kinh tế thông qua kênh tiết kiệm và tiền gửi của khách hàng, thông qua phát hành giấy tờ có giá, hoặc qua kênh thị trường mở…đồng thời chuyển hóa các luồng tiền này (đầu ra) cho các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế, hộ gia đình và cá nhân có nhu cầu vốn kinh doanh dưới hình thức cấp tín dụng. Thị trường tiền tệ diễn biến bình thường và ổn định hay không chủ yếu thông qua hoạt động của hệ thống NHTM và tổ chức tài chính.

* Các doanh nghiệp và tổ chức kinh tế

Phần lớn các doanh nghiệp và tổ chức kinh tế đều tham gia thị trường tiền tệ với tư cách là người có nhu cầu về vốn kinh doanh. Các nhu cầu này sẽ được đáp ứng thông qua hệ thống NHTM và các tổ chức tài chính với những điều kiện khá chặt chẽ và khắt khe nhằm ngăn ngừa rủi ro. Ngoài nhu cầu vốn kinh doanh, nhu cầu thanh khoản và các giao dịch khác cũng sẽ được đáp ứng theo những điều kiện quy định.

* Cá nhân, tổ chức đoàn thể xã hội

Cá nhân là những công dân có đủ năng lực hành vi và năng lực pháp luật dân sự đều có quyền tham gia hoạt động trên thị trường tiền tệ. Các tổ chức đoàn thể xã hội, các đơn vị hành chính sự nghiệp có thu, các hội nghề nghiệp…. cũng đều tham gia vào thị trường tiền tệ. Bất kỳ một tổ chức hay một cá nhân nào đều có thể thực hiện các giao dịch tiền tệ, mua bán chứng từ có giá ngắn hạn, hoặc vay vốn với các NHTM và các tổ chức tài chính khác để thỏa mãn nhu cầu của họ với những điều kiện nhất định.

3. Công cụ của thị trường tiền tệ

* Tín phiếu kho bạc

Là giấy nhận nợ và cam kết trả nợ khi đến hạn của Kho bạc Nhà nước đối với người mua Tín phiếu. Tín phiếu kho bạc do nhà nước phát hành, huy động vốn để bù đắp thiếu hụt tạm thời của NSNN trong một thời gian nhất định. Thực chất của tín phiếu kho bạc là giấy nhận nợ của chính phủ đối với người mua tín phiếu kho bạc, với sự cam kết mặc định về việc hoàn trả vốn và lãi cho người sở hữu tín phiếu kho bạc.

Tín phiếu kho bạc có đặc điểm sau:

- Có thời hạn dưới 12 tháng

- Có tính thanh khoản cao, được chuyển nhượng một cách thuận lợi. Dễ dàng chuyển hóa thành tiền

- Tín phiếu kho bạc có thể được phát hành bằng hình thức chứng chỉ hoặc ghi sổ.

Tín phiếu kho bạc có thể phát hành qua một trong hai kênh sau:

+ Tín phiếu kho bạc được phát hành qua kênh thị trường mở, với khối lượng lớn (bán buôn) và có tính chất định kỳ. Theo phương thức đấu thầu cạnh tranh lãi suất hoặc không không cạnh tranh lãi suất.

+ Tín phiếu kho bạc được phát hành trực tiếp cho người mua không thông qua đấu thầu với lãi suất cố định

* Tín phiếu NHTW

Tín phiếu NHTW do ngân hàng trung ương phát hành, là giấy nhận nợ của NHTW đối với người mua tín phiếu. Tín phiếu NHTW cũng có những đặc điểm tương tự như tín phiếu kho bạc. Tuy nhiên, do đây là loại tín phiếu do NHTW phát hành, nên tín phiếu NHTW là công cụ chủ động hơn cho NHTW để điều hành chính sách tiền tệ thông qua việc mua, bán tín phiếu này.

Tín phiếu NHTW được phát hành theo phương thức đấu thầu hoặc phát hành theo đối tượng chỉ định. Tín phiếu NHTW được phát hành với nhiều kỳ hạn khác nhau nhằm tạo ra thuận lợi cho các NHTM khi tham gia mua bán đấu thầu.

* Chứng chỉ tiền gửi và kỳ phiếu ngân hàng

Chứng chỉ tiền gửi và kỳ phiếu ngân hàng do các NHTM, các tổ chức tài chính phát hành để huy động vốn có thời hạn xác định. Thực chất là giấy nhận nợ của NHTM đối với mua chứng chỉ tiền gửi, đây là công cụ quan trọng để các NHTM huy động vốn trên thị trường.

Chứng chỉ tiền gửi có đặc điểm:

- Có thời hạn xác định (có thể ngắn hạn, trung hạn) và chỉ được thanh toán khi đáo hạn – lãi suất của chứng chỉ tiền gửi thường cao hơn, hấp dẫn hơn các hình thức huy động vốn.

- Được mua bán, được chuyển nhượng.

- Được cầm cố, thế chấp để vay vốn.

- Chứng chỉ tiền gửi tuy được xếp vào một trong các hàng hóa của thị trường mở, nhưng trên thực tế công cụ này ít được giao dịch.

Nhìn chung, các hàng hóa giao dịch trên thị trường tiền tệ, cần thỏa mãn những điều kiện cơ bản sau đây:

- Được phát hành và lưu thông hợp pháp

- Được giao dịch, mua bán, chuyển nhượng

- Còn thời hạn hiệu lực

- Các loại chứng từ có giá được giao dịch là những chứng từ có giá được pháp hành và thanh toán bằng VND.

---------------------------------------

Chúng tôi đã giới thiệu nội dung bài Tổng quan về thị trường tiền tệ về khái niệm về thị trường tiền tệ, các chủ thể tham gia thị trường tiền tệ và công cụ của thị trường tiền tệ...

Trên đây, VnDoc đã giới thiệu tới các bạn bài Tổng quan về thị trường tiền tệ. Các bạn có thể tham khảo thêm một số tài liệu thuộc nhiều ngành nghề của Cao đẳng - Đại học cũng như Cao học khác để phục vụ quá trình nghiên cứu hiệu quả hơn.