Cách làm mở bài nghị luận xã hội

Hướng dẫn cách viết Mở bài nghị luận xã hội và một số mở bài mẫu sẽ giúp các em học sinh có thêm tài liệu tham khảo về cách viết mở bài dạng văn nghị luận này.

1. Hướng dẫn viết mở bài nghị luận xã hội

a. Mở bài trực tiếp

Đối với mở bài trực tiếp, học sinh dẫn dắt thẳng vào vấn đề nghị luận. Giới thiệu vấn đề nghị luận ngắn gọn hàm súc.
Mở bài trực tiếp không yêu cầu học sinh phải suy luận nhiều, cách viết này đảm bảo đúng chủ đề, ngắn gọn tuy nhiên hiệu quả nghệ thuật không cao và bài văn sẽ không được đánh giá cao bằng mở bài gián tiếp.

b. Mở bài gián tiếp

Mở bài gián tiếp là cách viết phần mở bài dài hơn trực tiếp, có những liên tưởng, dẫn dắt tinh tế, khéo léo vào vấn đề nghị luận.

Mở bài gián tiếp giúp cho bài làm văn dài hơn, hay hơn, hiệu quả nghệ thuật cao hơn mở bài trực tiếp.

Học sinh muốn viết được một mở bài gián tiếp hay cần có sự liên tưởng giữa vấn đề nghị luận ở đề bài với những vấn đề khác có nét tương đồng hoặc tương phản rồi dùng những vấn đề đó dẫn dắt vào đề bài.

→ Bài văn có mở bài gián tiếp sẽ được đánh giá cao hơn mở bài trực tiếp vì nó sinh động hơn, giàu sức gợi hơn.

c. Một số lưu ý khi lựa chọn cách mở bài

Những bạn học có khả năng viết kém nên sử dụng cách mở bài trực tiếp. Ví dụ, với đề bài "Bàn về quan niệm sống":

Mở bài trực tiếp:

Mỗi con người đều có quan niệm sống riêng trong cuộc đời. Tuy nhiên, không ít người chỉ sống để đạt được tiền bạc và danh vọng, mà quên đi những giá trị quan trọng của cuộc sống. Thực tế, quan niệm sống đúng nghĩa là sự cân bằng giữa việc theo đuổi danh vọng, tiền bạc và các mối quan hệ, cùng với những giá trị con người đối với thiên nhiên. Quan trọng hơn cả, đó là sống với tất cả sự tận tâm và nỗ lực của bản thân.

Mở bài gián tiếp:

Nhà văn Pháp Đ.Đi-đơ-rô từng chia sẻ: "Mục đích là điều kiện cần để có thể làm được gì đó. Nếu thiếu mục đích, chúng ta sẽ không thể đạt được thành công. Tuy nhiên, một mục đích bình thường sẽ không đủ để đạt được thành công vĩ đại." Từ những lời khuyên này, chúng ta có thể áp dụng vào cuộc sống của mình. Mỗi người cần có một mục tiêu sống để tự định hướng, phát triển bản thân và hoàn thiện mình. Việc tạo ra một mục tiêu đầy đủ và quyết tâm theo đuổi nó là điều vô cùng cần thiết.

2. Ví dụ mở bài nghị luận xã hội

a. Ví dụ mở bài trực tiếp

Nghị luận xã hội về tư tưởng, đạo lí:

Lòng hiếu thảo là truyền thống tốt đẹp của nhân dân ta từ bao đời này. Là một người con tiếp bức truyền thống này, chúng ta cần có ý thức giữ gìn, bảo vệ và phát huy lòng hiếu thảo.

Nghị luận xã hội về hiện tượng đời sống:

Ô nhiễm môi trường đang là vấn đề nhức nhối nhất hiện nay nhận được sự quan tâm của toàn dư luận. Mỗi chúng ta cần có những nhận thức về vấn đề nguy cấp này và có biện pháp kịp thời để bảo vệ môi trường sống.

Nghị luận xã hội về giá trị của thời gian:

Thời gian là thứ vô cùng quý giá, một đi không trở lại. Vì vậy, ngay từ bây giờ, mỗi người chúng ta cần có những nhận thức đúng đắn về giá trị của nó. Từ đó, biết cách sử dụng thì giờ hợp lí.

b. Ví dụ mở bài gián tiếp

Nghị luận xã hội về tư tưởng, đạo lí:

Con người Việt Nam ta từ xưa đến nay được bạn bè năm châu biết đến với nhiều truyền thống tốt đẹp và phẩm chất đáng quý khiến cả thế giới phải khâm phục. Là thế hệ con cháu tiếp bước truyền thống tốt đẹp của cha anh, chúng ta cần cố gắng tu dưỡng đạo đức thật tốt. Một trong những phẩm chất cao đẹp đó mà chúng ta cần có chính là lòng hiếu thảo.

Nghị luận xã hội về hiện tượng đời sống:

Trên thế giới hàng ngày diễn ra nhiều vấn đề nhức nhối nhận được sự quan tâm của dư luận toàn xã hội. Chúng ta không nên thờ ơ, bàng quan với cuộc sống quanh ta đặc biệt là trong bối cảnh ô nhiễm môi trường đang ngày càng tàn phá cuộc sống nặng nề như hiện nay.

Nghị luận xã hội về giá trị của thời gian:

Ngạn ngữ có câu "Thời gian là vàng". Câu nói giàu ý nghĩa đã nhắc nhở con người cần biết trân trọng, nâng niu thì giờ - thứ không thể níu kéo. Do đó, để không phải sống trong nuối tiếc và hối hận thì trước hết, mỗi người hãy hiểu đúng về giá trị của thời gian.

------------------------

Trên đây VnDoc đã giới thiệu tới các em Mở bài nghị luận xã hội. Bài viết đã hướng dẫn bạn đọc cách làm mở bài nghị luận xã hội. Hi vọng qua bài viết này bạn đọc có thêm nhiều tài liệu để học tập nhé. Để có kết quả cao hơn trong học tập, VnDoc xin giới thiệu tới các em học sinh tài liệu học tập môn Toán 12, Tiếng Anh lớp 12 mà VnDoc tổng hợp và đăng tải.

Chúc các em học tập thật tốt.