Cách xây dựng mở bài, kết bài trong bài văn tả người lớp 5

Cách viết

Ví dụ

Phân tích

Mở bài bằng cách giới thiệu trực tiếp và bộc lộ cảm xúc với người được tả

VD1: Ngày nào đến lớp, em cũng được gặp cô Lan chủ nhiệm vô cùng yêu quý của em. Đối với em, cô chính là người mẹ thứ hai đã dìu dắt em trong suốt những năm học tiểu học.

- Giới thiệu cô giáo chủ nhiệm.

- Thể hiện sự quý mến, lòng biết ơn với cô giáo

VD2: Trong những năm tháng tuổi thơ, gắn bó cùng em không chỉ có cậu em trai dễ tính, thân thiện mà còn có Hoài Dương, cô bạn thân thiết vừa học cùng lớp vừa ở ngay cạnh nhà. Đó thực sự là một người bạn tuyệt vời mà em luôn cảm thấy thú vị, vui vẻ khi ở bên.

- Giới thiệu người định tả là ai? Có quan hệ với em như thế nào?

- Bộc lộ tình cảm với người được tả.

Mở bài bằng những câu hát, câu thơ, câu nói, câu ca dao… hay về người

VD1: “Như chim mẹ giữa tán rừng cao lắm mưa, nhiều nắng, ngậm cành kết lá để tạo cho con một chiếc tổ ấm êm. Như bầy trâu rừng giữa đêm hoang của rừng thẳm vẫn biết dồn những đứa con non vào giữa đàn, nơi an toàn nhất.” (PCL). Mỗi người đều có một nơi an toàn nhất. Nơi đó chính là Mẹ.(Đỗ Nhật Nam)

- Dẫn 1 đoạn trích, một câu nói hay và ý nghĩa , gợi liên tưởng đến người mình định tả.

- Câu, đoạn được dẫn dắt cần là những câu hay và phù hợp với người mình định tả.

VD2: Người ta thường nói: một người thầy tuyệt vời là một người thầy không chỉ dạy giỏi mà còn biết truyền cảm hứng học tập cho học sinh. Thật may mắn cho em, trong những năm tháng đi học, em được học một người thầy như thế. Thầy chính là thầy Hiếu, thầy giáo dạy văn của em.

Mở bài từ những ấn tượng sâu sắc của em về người được tả hoặc những kỉ niệm riêng giữa em và người đó

VD1: Tôi có một cô em gái không xinh đẹp nhưng lại vô cùng thông minh và cá tính. Những ai đã từng gặp em một lần thì sẽ không thể nào quên.

VD2: “Có lẽ ít người cha trên đời này thương yêu con như cha tôi. Mẹ tôi mất từ lúc tôi lên hai. Cha nuôi tôi từ thuở ấy. Người dùng chiếc xích lô kiếm sống, cũng là chiếc nôi chở tôi đi khắp nẻo đường thành phố. Tôi lớn lên trong sự nhọc nhằn thức khuya dậy sớm, nai lưng đạp xích lô của cha…” (Từ Nguyên Tĩnh)

- Giới thiệu ngắn gọn những ấn tượng về người định tả.

- Gợi nhớ những kỷ niệm riêng về người định tả giúp mở bài chân thực và giàu cảm xúc hơn.

Mở bài từ một khung cảnh thân thuộc nào đó nơi mà người em tả làm các công việc thường ngày của họ

VD1: Sáng nào cũng vậy, khi mặt trời còn nằm lười trong chiếc chăn mây và vạn vật vẫn im lìm say ngủ thì mẹ em đã thức dậy chuẩn bị bữa sáng cho cả nhà. Ngọn lửa hồng được nhóm lên từ những thanh củi khô với những tiếng tí tách vui vẻ đã làm sáng bừng cả gian bếp và tỏa rạng hình ảnh mẹ - người em thương mến nhất trong cuộc đời.

- Cách mở bài này có thể áp dụng với các bài văn tả người đang hoạt động.

Cách viết

Ví dụ

Phân tích

Kết bài bằng cách bộc lộ tình cảm, cảm xúc với người được tả.

“Em rất yêu quý Kẹo – cô công chúa nhỏ đáng yêu luôn mang lại niềm vui cho cả nhà em.” (Hoàng Hương Thảo).

- Kết bài ngắn gọn nhưng đã thể hiện được tình cảm người viết với cô em gái nhỏ đáng yêu của mình

Kết bài bằng cách nói lên ý nghĩa của người được tả với em.

VD1: “Mẹ không chỉ sinh ra và nuôi tôi khôn lớn nên người mà mẹ còn là người thầy đầu tiên của tôi. Một người thầy vừa nghiêm khắc, tận tụy, vừa độ lượng, yêu thương mà suốt đời tôi không thể nào quên!”

VD2: “Mỗi lần nhớ về những tháng ngày vui vẻ, hồn nhiên dưới mái trường tiểu học, em luôn cảm thấy hạnh phúc và may mắn khi được là học trò của cô An. Cô không chỉ mang đến cho chúng em bao kiến thức mới mẻ mà còn chỉ dạy chúng em những bài học sống vô giá, giúp cho chúng em hiểu được giá trị của lời chào, vẻ đẹp của nụ cười, sự ấm áp của yêu thương và chia sẻ… Nhờ có cô, lớp 5A mãi là một ngôi nhà chung không thể nào quên của tất cả chúng em, dù có đi bất cứ nơi đâu…”

- Kết bài viết về ý nghĩa của mẹ, của cô giáo…thể hiện được tình cảm và lòng biết ơn chân thành của người viết.

- Cách viết này thường được sử dụng trong các bài văn tả về một người có ảnh hưởng sâu sắc đến người viết.