Giải bài tập Ngữ văn lớp 7 bài 10: Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê

Giải bài tập Ngữ văn bài 10: Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê

Giải bài tập Ngữ văn lớp 7 bài 10: Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê được VnDoc sưu tầm và giới thiệu với các bạn để tham khảo giúp học tập tốt môn Ngữ Văn lớp 7 chuẩn bị cho bài giảng của học kỳ 1 sắp tới đây của mình. Mời các bạn tải và tham khảo

Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê

(Hồi hương ngẫu thư)

Hạ Trị Chương

I. Kiến thức cơ bản

- Về tác giả: Hạ Trị Chương (659 - 744), tự Quý Chân quê ở Tiêu Sơn, Chiết Giang, làm quan trên 50 năm rất được vua quan vị nể. Thích uống rượu, tính tình phóng khoáng, ông để lại 20 bài thơ, trong đó hai bài “Hồi hương ngẫu thư” là nổi tiếng nhất.

- Về bài thơ: Bài thơ biểu hiện một cách chân thực mà sâu sắc, hóm hỉnh mà ngậm ngùi tình yêu quê hương thắm thiết của một người sống xa quê lâu ngày, trong khoảnh khắc vừa mới đặt chân trở về quê cũ.

II. Hướng dẫn đọc – hiểu văn bản

Câu 1. Qua tiêu đề bài thơ, ta thấy biểu hiện tình quê hương ở bài này độc đáo ở chỗ, bài thơ là cảm xúc đầu tiên của tác giả khi đặt chân trở về quê hương sau hàng chục năm xa cách → thông thường người ta biết về quê khi ở xa quê.

- Lí do để bài thơ ra đời là một nghịch lí ngậm ngùi bị gọi là khách ngay trên chính quê hương mình trong ngày đầu tiên trở về.

- Khác với Tĩnh dạ tứ của Lý Bạch ở xa quê nhớ quê nên mới viết về quê.

Câu 2. Chứng minh hai câu đầu đã dùng phép đối trong câu. Nêu tác dụng của việc dùng phép đối ấy.

- Nhận xét:

+ Phép đối này được thực hiện trong cùng một câu (tiếu đối).

+ Đối nhưng không cân xứng về chữ, vì đây là thơ thất ngôn.

+ Nhưng chỉnh đối về mặt từ loại, cú pháp, ý và lời.

- Tác dụng của phép đối:

+ Thiếu tiểu li gia >< lão đại hội

Rời nhà lúc trẻ ↔ già trở về

Thiếu tiểu đối với lão; li gia đối với dại hội. Hai quãng đời đối lập nhau của đời người. Hai hành động trái ngược nhau trẻ ra đi, già quay về => thể hiện tấm lòng luôn hướng về quê của con người đã gần đi hết cuộc đời mình, “Cáo chết quay đầu về núi – Chim mỏi bay về rừng cũ”.

Hương âm vô cải >< mãn mao tối

Giọng quê không đổi ↔ tóc mai đội

Sự đối lập giữa cái thay đổi: Tóc mai rụng đi do tuổi già, và cái không thay đổi: Giọng nói của quê hương vẫn còn nguyên sau cả nửa thế kỉ => hồn quê hương, tình quê hương sống mãi trong lòng thi nhân.

Câu 3. Kẻ lại bảng sau và đánh dấu x vào ô mà em cho hợp lí.

Hướng dẫn

Câu 1. Phương thức biểu đạt là biểu cảm qua tự sự.

Câu 2. Phương thức biểu đạt là biểu cảm qua miêu tả.

Câu 4. Sự biểu đạt của tình quê hương ở hai câu trên là hai câu dưới có gì khác nhau về giọng điệu? Sự khác nhau về giọng điệu biểu đạt ở hai câu trên và hai câu dưới:

- Hai câu trên:

Trẻ đi, già trở lại nhà

Giọng quê không đổi, sương pha mái đầu

Giọng điệu miêu tả, tự sự và thoáng chút ngậm ngùi, tâm sự của người con xa quê lâu ngày nay mới được trở về.

- Hai câu dưới:

Trẻ con nhìn lạ không chào

Hỏi rằng: Khách ở chốn nào lại chơi?

Giọng điệu hóm hỉnh, bị hài:

+ Sự ngây thơ, hồn nhiên của trẻ thơ.

+ Hoàn cảnh trớ trêu, bị gọi là khách ngay trên quê nhà.

+ Cảm giác bơ vơ, lạc lõng khi trở về quê không còn người thân thích, quen biết, nỗi ngậm ngùi đau xót.

+ Câu hỏi hồn nhiên của các em nhỏ làm cho tác giả vừa vui, vừa buồn.

III. Hướng dẫn luyện tập

So sánh hai bản dịch thơ của Phạm Sĩ Vĩ và Trần Trọng San.

- Giống nhau:

+ Cả hai bản dịch đều sử dụng thể thơ lục bát.

+ Sát với bản dịch nghĩa

- Khác nhau:

+ Bản dịch của Phạm Sĩ Vĩ không có hình ảnh tiếu: Tiếng cười của trė con.

+ Bản dịch của Trần Trọng San âm điệu câu cuối không được mềm mại, hơi bị hụt hẫng.

IV. Tư liệu tham khảo

Nỗi buồn thứ hai là một chữ khách. Trẻ em vốn vô tư, không biết ai thì gọi là khách nhưng người già thì hay nghĩ ngợi. Ta về quê ta, về nơi chôn nhau cắt rốn của ta, sao lại gọi là khách? Nỗi buồn trong cảm giác bị lãng quên quả là một nỗi buồn da diết.

Qua cách kể và tả, qua cách đối ý, đối lời tinh tế, tác giả thể hiện cả một dòng cảm thức về thời gian, về những suy tư có phần xót xa từ chính cuộc đời, từ tình yêu quê hương thiết tha và nồng ấm của mình.

Mời các bạn tham khảo tài liệu liên quan

Giải bài tập Ngữ văn lớp 7 bài 10: Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh