Giáo án Ngữ văn 9 bài: Cách làm nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống

HOẠT ĐỘNG THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG

Hoạt động 1: Tìm hiểu đề bài NL về một sự việc hiện tượng đời sống

Giáo viên cho học sinh đọc 4 đề bài trong sách giáo khoa.

GV: Treo bảng phụ có ghi các đề 1, 2, 3, 4 SGK nêu câu hỏi trong SGK

HS: Độc lập trả lời, GV nhận xét, bổ sung

?Các đề bài trên có gì giống nhau? Chỉ ra những điểm giống nhau đó ?

?Tương tự như trên em hãy ra một đề bài?

?Lười học là một căn bệnh nguy hiểm của học sinh hiện nay . Hãy nêu ý kiến của em về vấn đề này?

Hoạt động 2: Tìm hiểu cách làm bài NL về sự việc hiện tượng đ/s

Giáo viên hướng dẫn các bước làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống.

? Muốn làm bài văn nghị luận phải trải qua những bước nào? (Đề thuộc loại gì? Đề nêu sự việc, hiện tượng gì?)

? Đề yêu cầu làm gì?

? Luyện tập xác định các ý chính trong dàn bài và tập viết 1 đoạn?

? Từ việc tìm hiểu bài em hãy rút ra dàn ý chung?

G/v cho học sinh phân nhóm thực hiện một phần nội dung.

- HS trình bày, nhận xét.

- GV tổng kết

- GV yêu cầu HS đọc to ghi nhớ SGK

Tiết 2

Hoạt động 3: Hướng dẫn luyện tập

?Để viết một bài văn nghị luận về một SV, hiện tượng đời sống cần thực hiện các việc nào?

A. Chép đề, tìm hiểu đề, lập dàn bài, viết bài, đọc lại bài.

B. Tìm hiểu đề, lập dàn bài, viết bài, đọc lại bài.

C. Tìm hiểu đề và tìm ý, lập dàn bài, viết bài, đọc lại bài.

D. Tìm hiểu đề và tìm ý, lập dàn bài, viết bài, đọc lại bài và sửa chữa.

GV: Tổ chức cho hs lập dàn ý đề 4 mục I theo 4 nhóm

HS: Lập dàn ý cho đề 4 (I), theo nhóm viết vào giấy khổ to, nhóm khác nhận xét

GV: Nhận xét, kết luận

I. Đề bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống.

1. Ví dụ:

2. Nhận xét

* Những điểm giống nhau của các đề bài.

+Vấn đề đưa ra là những sự việc, hiện tượng đời sống: Có thể là truyện kể, có thể chỉ gọi tên -> Người làm bài phải trình bày miêu tả sự việc đó.

+Mệnh lệnh trong đề:

- Nêu suy nghĩ của mình.

- Nêu nhận xét, ý kiến.

- Bày tỏ thái độ.

- VD: Lười học là một căn bệnh nguy hiểm của học sinh hiện nay. Hãy nêu ý kiến của em về vấn đề này?

II. Cách làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống:

1. Tìm hiểu đề, tìm ý:

- Thể loại: nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống.

- Đề nêu hiện tượng: người tốt, việc tốt, tấm gương bạn Phạm Văn Nghĩa ham học, chăm làm có đầu óc sáng tạo và biết vận dụng những kiến thức đã học vào thực tế cuộc sống một cách có hiệu quả.

- Đề yêu cầu: Nêu suy nghĩ........ hiện tượng ấy.

* Tìm ý:

- Nghĩa là người biết thương mẹ, giúp đỡ mẹ trong việc đồng áng.

- Nghĩa là người biết kết hợp học với hành.

- Nghĩa còn là người biết sáng tạo, làm cái tời cho mẹ kéo nước đỡ mệt.

- Học tập Nghĩa là học yêu cha mẹ, học lao động, học cách biết kết hợp học hành, học sáng tạo –Làm những việc nhỏ, mà có ý nghĩa lớn.

2. Lập dàn bài.

MB: Giới thiệu hiện tượng bạn PVN (Tóm tắt ý nghĩa của tấm gương)

TB: Phân tích ý nghĩa của những việc làm...

- Đánh giá việc làm

- Nêu ý nghĩa của việc phát động

KB: Nêu ý nghĩa giáo dục của tấm gương PVN

- Rút ra bài học bản thân

3. Viết bài.

4. Đọc và chỉnh sửa

*Ghi nhớ sgk/25

III. Luyện tập

1. Bài tập 1: D

2. Bài tập 2:

* Lập dàn ý cho đề 4 mục I:

1. Mở bài:

- Giới thiệu Nguyễn Hiền.

- Nêu khái quát ý nghĩa của tấm gương Nguyễn Hiền.

2. Thân bài:

* Phân tích con người và tình hình học tập của Nguyễn Hiền.

- Hoàn cảnh hết sức khó khăn: nhà nghèo, phải xin làm chú tiểu trong chùa.

- Có tinh thần ham học, chủ động học tập ở chỗ: nép bên của sổ lắng nghe, chỗ nào chưa hiểu thì hỏi lại thầy. Lấy lá để viết chữ, rồi lấy que xâu lại ....

- Ý thức tự trọng của Nguyễn Hiền.

* Đánh giá con người và thái độ học tập của Nguyễn Hiền:

- Tinh thần học tập và lòng tự trọng của Nguyễn Hiền đáng để mọi người khâm phục, học tập.

- Học tập được gì?

3. Kết bài.

Câu chuyện gợi cho ta suy nghĩ và nhìn nhận lại bản thân về lòng ham học và thái độ học tập của mình. Chỉ khi nào đã ham học và đam mê kiến thức thì mới có thể trở thành con người có ích cho gia đình, xã hội.