Quá trình tiến hóa của loài người

Chúng tôi xin giới thiệu bài Quá trình tiến hóa của loài người được VnDoc sưu tầm và tổng hợp lí thuyết trong chương trình giảng dạy môn Lịch sử lớp 6. Hi vọng rằng đây sẽ là những tài liệu hữu ích trong công tác giảng dạy và học tập của quý thầy cô và các bạn học sinh.

Lưu ý: Nếu bạn muốn Tải bài viết này về máy tính hoặc điện thoại, vui lòng kéo xuống cuối bài viết.

Loài người có nguồn gốc từ đâu?

Mọi người thường truyền tai nhau rằng, tổ tiên của chúng ta là loài vượn cổ. Vậy thực hư mọi chuyện là như thế nào?

Theo khoa học: con người bắt nguồn từ loài vượn cổ. Có 03 loại hình cơ bản mà con người đã tiến hóa thành là:

• Homo habilis (Người khéo léo)
• Homo erectus (Người đứng thẳng)
• Homo sapiens (Người tinh khôn, người hiện đại)

Theo Đạo Phật: Khi con khỉ chết, nghiệp lực của con khỉ sẽ luân hồi tái sanh thành con người. Từ con người “Cổ Sơ” sống đơn giản, dựa vào thiên nhiên. Thiên nhiên thay đổi nên con người buộc phải tiến hoá dần để bảo vệ sự sống của mình.

Theo Thiên Chúa Giáo: Vạn vật trên đời đều do Thiên Chúa tạo ra từ trời đất cho đến con người. Thiên Chúa đã nắn một hình Người từ bụi đất theo hình ảnh của Ngài, hình ảnh một người đàn ông được đặt tên là Adam. Sau đó, Ngài lấy xương sườn của Adam để tạo hình thành 01 người phụ nữ và đặt tên là Eva.

Quá trình tiến hóa của loài người trải qua mấy giai đoạn?

Quá trình tiến hóa của loài người trải qua 04 giai đoạn chính: vượn người hóa thạch, người vượn hóa thạch (người tối cổ), người cổ và người hiện đại.

Quá trình tiến hóa của loài người cho ta biết quá trình tiến hóa, lịch sử phát triển hình thái của chi Người (Homo). Con người đã thông qua sự liên kết đa ngành như nhân sinh học, linh trưởng học, khảo cổ học, ngôn ngữ học và di truyền học để nghiên cứu về sự tiến hóa của con người.

Quá trình tiến hóa của loài người diễn ra như thế nào?

Ngày nay, khoa học đã và đang không ngừng thu thập các thông tin, bằng chứng về quá trình tiến hóa của loài người. Sau đó sẽ phân tích những đặc điểm xuất hiện trong các giai đoạn tiến hóa. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu xem quá trình tiến hóa của loài người diễn ra như thế nào?

Vượn người hóa thạch

Vượn người hóa thạch cổ có liên quan đến nguồn gốc loài người là Dryopithecus africanus (còn có tên gọi là Proconsul). Loài này sống cách đây khoảng 18 triệu năm và sống chủ yếu trên cây.

Người vượn hóa thạch (người tối cổ)

Australopithecus là dạng người vượn sống ở cuối kỷ Đệ tam, cách đây khoảng 2-8 triệu năm. Chúng đã chuyển từ lối sống trên cây xuống sống ở mặt đất, đi lại bằng 2 chân, thân hơi khom về phía trước.

Loài vượn này có chiều cao 120 – 140 cm, nặng 20 – 40 kg, có hộp sọ 450 – 750 cm3. Chúng đã biết sử dụng cành cây, hòn đá, mảnh xương thú để tự vệ và tấn công.

Người cổ Homo

Người cổ Homo là các dạng người thuộc chi Homo đã tuyệt diệt, sống cách đây 35.000 năm – 2.000.000 năm. Người cổ Homo được chia thành 03 loại hình cơ bản.

- Homo habilis (người khéo léo)

Đây là loài đầu tiên xuất hiện ở chi Homo sống cách đây khoảng 1,6 – 2 triệu năm, cao khoảng 1 – 1,5 mét, nặng 25 – 50kg, có hộp sọ 600-800 cm3. Họ sống thành đàn, đi thẳng đứng, tay biết chế tác và sử dụng công cụ bằng đá.

Hóa thạch đầu tiên của Homo habilis được tìm thấy ở Onduvai (Tanzania) năm 1961 – 1964 do vợ chồng Leakeys tìm được.

- Homop erectus (người đứng thẳng)

Người đứng thẳng là loài người cổ tiếp theo người khéo léo, sống cách đây 35.000 năm – 1,6 triệu năm. Người cổ Homop erectus cao khoảng 1.6m, nặng khoảng 60kg, có hộp sọ 900 – 1000 cm3. Loài này đã biết đi thẳng đứng, biết chế tác và sử dụng công cụ bằng đá, bằng xương, biết dùng lửa.

Hóa thạch của Homop erectus không chỉ được tìm thấy ở Châu Phi mà ở cả Châu Âu, Châu Á và Châu Đại Dương. Cụ thể:

+ Người cổ Java (người Pitecantrop) được phát hiện năm 1891 tại Java (Indonesia).

+ Người cổ Bắc Kinh (người cổ Xinantrop) được phát hiện năm 1927 ở Chu Khẩu Điếm gần Bắc Kinh (Trung Quốc).

+ Người Heidenbec được phát hiện năm 1907 tại Heidenbec (Đức).

+ Ở Việt Nam, trong những năm 1960 – 1970 đã phát hiện nhiều di tích khảo cổ (răng, công cụ đá…) chứng minh rằng xưa kia đã từng là nơi sống của người cổ Homo.

- Homo neanderthalensis (người Neanderthal)

Người cổ Homo erectus đã biến mất cách đây khoảng 200.000 – 35.000 năm. Người cổ Homo erectus đã nhường chỗ cho người Neanderthal (Homo neanderthalensis). Tuy nhiên, người Neanderthal không phải là tổ tiên trực tiếp của người hiện đại mà là 1 nhánh phát triển trong chi Homo cùng tồn tại trong 1 thời gian dài, sau đó biến mất nhường chỗ cho người hiện đại.

Người Neanderthal có tầm thước trung bình khoảng 1.55 – 1.66m, hộp sọ 1400 cm3, xương hàm gần giống với người, có lồi cằm (có thể đã có tiếng nói). Người Neanderthal chủ yếu sống thành đàn khoảng 50 -100 người và sống trong các hang. Họ đã biết dùng lửa thông thạo, sống săn bắn và hái lượm. Công cụ của họ khá phong phú, chủ yếu được chế tác từ đá silic thành dao sắc, rìu mũi nhọn.

Hóa thạch của người Neanderthal được phát hiện đầu tiên năm 1856 ở Neandec (Đức). Sau này, Hóa thạch của người Neanderthal còn được tìm thấy cả ở khắp châu Âu, Á, Phi.

- Người hiện đại (Homo sapiens)

Người Cromanhon sống cách đây 35.000 – 50.000 năm, cao 1,8m, nặng 70kg, hộp sọ 1700 cm³. Hàm dưới rất đặc biệt, có lồi cằm chứng tỏ tiếng nói đã phát triển. Họ giống hệt người hiện đại ngày nay, chỉ khác là răng to khỏe.

Người Cromanhon đã biết chế tạo và sử dụng nhiều công cụ tinh xảo bằng đá, xương, sừng như rìu có lỗ để tra cán, lao nhọn có ngạnh, kim khâu và móc câu bằng xương. Họ sống thành bộ lạc, đã có nền văn hóa phức tạp, có mầm mống mĩ thuật và tôn giáo.

Qua quá trình phát triển lâu dài, loài người đã phân hóa thành 1 số chủng tộc, phân bố khắp các châu lục. Nhưng chúng đều có chung nguồn gốc và thuộc 1 loài là loài người (Homo sapiens).

+ Chủng tộc da vàng (chủ yếu sống ở châu Á)

+ Chủng tộc da trắng (chủ yếu sống ở châu Âu)

+ Chủng tộc da đen (chủ yếu sống ở châu Phi)

Hóa thạch người đầu tiên được tìm thấy ở làm Cromanhon (Pháp) năm 1868, về sau còn được tìm thấy ở nhiều nơi thuộc châu Âu và châu Á.

Nguyên nhân quyết định đến quá trình tiến hóa của loài người

Các nhân tố ảnh hưởng đến quá trình tiến hóa của loài người là nhân tố sinh học và nhân tố xã hội.

Các nhân tố sinh học tác động đến quá trình tiến hóa của loài người gồm biến dị di truyền, chọn lọc tự nhiên. Những biến đổi này là kết quả của sự tích lũy các đột biến và biến dị tổ hợp dưới tác dụng của chọn lọc tự nhiên (những thay đổi trên vỏ Trái Đất, hoạt động của núi lửa, động đất, gia tăng nền phóng xạ, thay đổi lục địa,…).

Xã hội ngày một phát triển, những sản phẩm có sẵn trong tự nhiên thì có hạn mà con người ngày một sinh sôi nảy nở. Vì vậy, để có thể thích nghi với môi trường con người phải lao động sản xuất, cải tạo hoàn cảnh, cải tiến công cụ lao động, phát triển lực lượng sản xuất.

Hơn nữa, loài người có khả năng thích nghi với mọi điều kiện sinh thái đa dạng, không phụ thuộc vào điều kiện tự nhiên và cách li địa lí. Do đó, về mặt sinh học loài người sẽ không biến đổi thành một loài nào khác nhưng xã hội loài người vẫn không ngừng phát triển và tiến hóa.

-------------------------------

Ngoài Quá trình tiến hóa của loài người đã được VnDoc giới thiệu, mời các bạn cùng tham khảo thêm Giải bài tập Lịch sử 6, Lý thuyết Lịch sử lớp 6, Trắc nghiệm Lịch Sử 6 để hoàn thành tốt chương trình học THCS.