Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất - Nội dung, Hoàn cảnh sáng tác, Dàn ý phân tích tác phẩm

Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất - Nội dung, Hoàn cảnh sáng tác, Dàn ý phân tích tác phẩm được VnDoc sưu tầm và đăng tải nhằm giới thiệu Nội dung tác phẩm, Hoàn cảnh sáng tác nằm trong chương trình giảng dạy môn Ngữ văn lớp 7. Hi vọng rằng đây sẽ là những tài liệu hữu ích trong công tác giảng dạy và học tập của quý thầy cô và các bạn học sinh. Mời quý thầy cô cùng các bạn tham khảo tài liệu dưới đây

Nội dung Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất

1. Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười chưa cười đã tối (1)

2. Mau (2) sao thì nắng, vắng sao thì mưa.

3. Rạng mỡ gà (3) , có nhà thì giữ.

4. Tháng bảy kiến bò (4) , chỉ lo lại lụt

5. Tấc đất tấc vàng.

6. Nhất canh trì, nhị canh viên, tam canh điền (5).

7. Nhất nước, nhì phân, tan cần (6), tứ giống

8. Nhất thì (7) , nhì thục (8) .

Chú thích:

(1) Vào tháng năm (âm lịch): ngày dài, đêm ngắn; còn vào tháng mười (âm lịch) thì ngược lại, ngày ngắn đêm dài.

(2) Mau: trái nghĩa với thưa, ở đây có nghĩa là nhiều, dày

(3) Ráng: sắc màu (vàng, trắng hoặc đỏ) phía chân trời do ánh mặt trời chiếu vào mây (Ráng mỡ gà: ráng có sắc vàng, màu tựa mỡ gà. Khi chân trời có ráng vàng là sắp có dông bão)

(4) Tháng bảy kiến bò: kiến bò lên cao vào tháng bảy (âm lịch) là hiện tượng báo sắp có lụt

(5) Thứ nhất đào ao, thứ hai làm vườn, thứ ba làm ruộng

(6) Cần: chăm chỉ, chịu khó, cần cù

(7) Thì: ở đây là thời vụ thích hợp nhất cho việc trồng trọt, mùa nào trồng cây ấy lúc thời tiết thích hợp nhất, để đạt năng suất cao nhất

(8) Thục: cày đi bừa lại để có đất tốt, thuận cho sự phát triển của các loại cây trồng.

Đôi nét về tác phẩm Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất

Tục ngữ là gì?

- Tục ngữ là những câu nói dân gian ngắn gọn, ổn định, có nhịp điệu, hình ảnh.

- Tục ngữ thể hiện những kinh nghiệm của nhân dân ta về mọi mặt:

  • Quy luật của thiên nhiên
  • Kinh nghiệm lao động, sản xuất
  • Kinh nghiệm về con người và xã hội

- Tục ngữ thường được nhân dân vận dụng vào đời sống, suy nghĩ và đưa vào trong lời ăn tiếng nói hằng ngày của mình

Giá trị nội dung Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất

Những câu tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất đã phản ánh, truyền đạt những kinh nghiệm quý báu của nhân dân trong việc quan sát các hiện tượng thiên nhiên và trong lao động sản xuất. Những kinh nghiệm ấy là “túi khôn” của nhân dân nhưng chỉ có tính chất tương đối chính xã vì không ít kinh nghiệm được tổng kết chủ yếu dựa vào quan sát.

Giá trị nghệ thuật Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất

  • Lối nói ngắn gọn, có vần, có nhịp
  • Giàu hình ảnh, lập luận chặt chẽ
  • Các về thường đối xứng nhau cả về hình thức lẫn nội dung

Dàn ý phân tích tác phẩm Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất

A. Mở bài

  • Giới thiệu khái quát về tục ngữ
  • Giới thiệu về “Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất” (khái quát giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật…)

B. Thân bài

1. Tục ngữ về thiên nhiên

a) Câu 1

- Nghệ thuật: cách nói thậm xưng, sử dụng phép đối

⇒ Phản ánh hiện tượng trong tự nhiên: tháng năm ngày dài, đêm ngắn còn tháng mười ngày ngắn, đêm dài

- Bài học kinh nghiệm: Đêm tháng năm và ngày tháng mười rất ngắn, vì vậy, phải chủ động sắp xếp công việc cho hợp lí

b) Câu 2

- Nghệ thuật:

  • Hai vế câu đối nhau
  • Kết cấu: nhân – quả

- Bài học kinh nghiệm: từ sự quan sát của người xưa về những vì sao để dự báo thười tiết, qua đó khuyên con người cần phải chủ động sắp xếp công việc để tránh rủi ro

c) Câu 3

- Nghệ thuật:

  • Gieo vần lưng
  • Kết cấu: nhân – quả
  • Hoán dụ

- Nội dung: Khi trên trời có ráng có màu sắc mỡ gà thường là lúc sắp có bão. Vì vậy, dự báo bão để chủ động giữ gìn nhà cửa

- Kinh nghiệm này của nhân dân ta vẫn còn đến ngày nay, tuy nhiên đã ít được sử dụng đến

d) Câu 4

- Nghệ thuật:

  • Kết cấu nhân quả
  • Gieo vần lưng: bò – lo

- Nội dung: Vào tháng bảy, khi kiến bò ra khỏi tổ thường có lũ lụt, vì vậy cần dự báo lũ lụt để chủ động phòng tránh, hạn chế rủi ro, thiệt hại

2. Tục ngữ về lao động, sản xuất

a) Câu 5

- Nghệ thuật: so sánh: tấc đất – tấc vàng

⇒ Đề cao giá trị của đất

- Một tấc đất có giá trị bằng hoặc hơn một tấc vàng, vì vậy con người cần phải biết quý trọng, nâng niu đất. Đồng thời, phê phán những người lãng phí đất đai.

b) Câu 6

- Nghệ thuật:

  • Gieo vần lưng
  • Liệt kê: nuôi cá, làm vườn, làm ruộng

- Nội dung:

  • Nghề đem lại giá trị vật chất, lợi ích kinh tế nhiều nhất cho con người là nuôi cá, sau đó là làm vườn và cuối cùng là làm ruộng
  • Câu tục ngữ giúp con người biết lựa chọn hình thức canh tác và dựa vào điều kiện tự nhiên để sản xuất, tạo ra nhiều của cải vật chất

c) Câu 7

- Nghệ thuật:

  • Gieo vần lưng
  • Liệt kê

- Nội dung:

  • Trong sản xuất nông nghiệp, bốn yếu tố nước, phân, sự chăm chỉ, chịu khó và giống đều rất quan trọng, giữa chúng có mối quan hệ mật thiệt với nhau. Trong đó, nước là yếu tố quan trọng nhất, tiếp đó là phân, sự chăm chỉ và cuối cùng là giống
  • Khuyên con người ta trong lao động sản xuất cần đảm bảo bốn yếu tố nếu trên để mùa màng bội thu

d) Câu 8

- Nghệ thuật:

  • Gieo vần lưng
  • Liệt kê
  • Đối xứng
  • Câu rút gọn

- Nội dung: Thời vụ và đất đai là hai yếu tố quan trọng với nhà nông, trong đó thời vụ là yếu tố quan trọng hàng đầu. Vì vậy, người lao động cần chọn thời vụ canh tác phù hợp

C. Kết bài

- Khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật:

  • Nội dung: Những câu tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất đã phản ánh, truyền đạt những kinh nghiệm quý báu của nhân dân trong việc quan sát các hiện tượng thiên nhiên và trong lao động sản xuất
  • Nghệ thuật: gieo vần lưng, liệt kê, cách nói ngắn gọn, giàu nhịp điệu…

Sưu tầm các câu Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất

1. Chuồn chuồn bay thấp thì mưa
Bay cao thì nắng, bay vừa thì râm.

2. Mau sao thì nắng, vắng sao thì mưa.

3. Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười chưa cười đã tối.

4. Tháng ba mưa đám, tháng tám mưa cơn

5. Mây xanh thì nắng, mây trắng thì mưa.

6. Kiến đen tha trứng lên cao
Thế nào cũng có, mưa rào rất to.

7. Lúa chiêm lấp ló đầu bờ
Hễ nghe tiếng sấm phất cờ mà lên.

8. Ráng mỡ gà, có nhà thì giữ.

9. Chớp đông nhay nháy, gà gáy thì mưa.

10. Mưa chẳng qua ngọ, gió chẳng qua mùi.

11. Đầu năm sương muối, cuối năm gió nồm.

-------------------------------------------------------------------------

Như vậy là chúng tôi đã giới thiệu cho các bạn bài Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất - Nội dung, Hoàn cảnh sáng tác, Dàn ý phân tích tác phẩm. Mời các bạn tham khảo thêm đề thi học kì 2 lớp 7 từ tất cả các trường THCS trên toàn quốc của tất cả các môn Toán, Văn, Anh, Lý, Hóa, Sinh. Hy vọng rằng tài liệu lớp 7 này sẽ giúp ích trong việc ôn tập và rèn luyện thêm kiến thức ở nhà. Chúc các bạn học tốt và đạt kết quả cao trong kì thi sắp tới.

Tài liệu tham khảo:

Đánh giá bài viết
34 31.924
1 Bình luận
Sắp xếp theo
  • Hào Bùi
    Hào Bùi

    nội dung 



    Thích Phản hồi 21/02/23

    Lý thuyết Ngữ văn 7 KNTT

    Xem thêm